|
Van’ın Erciş ilçesi Zilan deresi, Gürpınar ilçesine bağlı Norduz bölgesinde bulunan Şahmanıs Mahallesi, yine Gürpınar’ın Güzelsu Mahallesi ile Muradiye ilçesinde kömür madeni bulunuyor.
Daha önce bazı şirketler tarafından işletilen buralardaki kömür ocakları, ithal kömürün yaygınlaşması ardından şirketlerin el çekmesi ve güvenlik sorunları gibi gerekçelerle uzun bir süre önce kapatıldı. Bu bölgelerde, 1999 yılından bu yana kömür çıkarılmıyor.
YILLAR SONRA YENİDEN GÜNDEMDE
Bu yıl döviz kuru ile birlikte kömür fiyatlarının yükselmesi, vatandaş kadar, işin ticaretini yapan esnafı da düşündürmeye başladı. Bu durumdan en çok da, ithal kömür almakta zorlanan ve yardım kömüründen yararlanamayan vatandaşlar olumsuz etkileniyor.
Van’da kömür yerine aynı zamanda odun ve tezek gibi yakacağa yönelen bazı vatandaşlar da, şimdi Van’da var olan, ancak işletilmeyen kömür madenlerinin durumunu merak ediyor.
Selim İşbilir isimli vatandaş, Şahmanıs kömürünü kendisinin de zamanında kullandığını ve kaliteli bir kömür olduğunu söylerken, ocağın yeniden açılarak işletilmesinin hem Van ekonomisine, hem de dar gelirli kesime faydalı olacağı görüşünde.
“SERACILIKTA KULLANILABİLİR”
Erciş’te kömür ticareti yapan Turan CTM Şirketi sahibi Turan Mercan da, Erciş’teki kömür ocağında kömür çıkarılması durumunda, bu kömürün evlerde olduğu gibi seracılıkta da kullanılabileceğini söyledi.
Kömür ocağının uzun yıllardır kapalı durumda olduğunu belirten Mercan, şunları söyledi:
“Erciş’te Zilan bölgesinde kömür madeni var, daha önce çıkarılıyordu ama yıllardır çıkarılmıyor. Buradaki kömür madeninin şimdi de açılabileceğini düşünüyorum. Buradan kömür çıkarılırsa hem evlerde ısınma amaçlı hem de seracılıkta kullanılabilir. Hele seracılık için mükemmel olur, bununla seracılık da gelişir.”
Üretim ve tüketimi konusunda da avantajın olacağını belirten Mercan, “Erciş’teki ocağın açılması durumunda hem biz satışını yapanlar, hem de tüketici açısından son derece avantajları olur kanısındayım. Mesafe ve pazarlama konusunda biz daha rahat ederiz, ithal olanını alamayan vatandaş da daha ucuza bunu alır. Ayrıca istihdama da yol açar, çok sayıda insan buradan ekmek yer. Biz yeniden işletilmesini isteriz, koşullar da buna uygundur” diye konuştu.
ŞAHMANIS KÖMÜRÜ
Gürpınar’daki Şahmanıs Kömür Ocağı’nda üretim olduğu yıllarda, kömür satışıyla ilgilendiğini belirten Latif Şen isimli ilçe sakini de, şunları söyledi:
“Daha önce Şahmanıs Kömür Ocağı’nda bir şirket kömür çıkarıyordu. Ukrayna kömürü geldikten sonra artık bizim kömürün değeri de düştü, insanlar daha çok ithal kömür almaya başladılar. Şirket de terk edip gitti. Bir süre köylüler işlettiler, ama sonra da kapatıldı. Ama çok kaliteli bir kömürdür, çıkarılsa bugünkü şartlarda ithal kömür alamayan vatandaşlar kesinlikle Şahmanıs kömürünü alıp kullanacaktır. Temiz bir kömürdür. Buradan çıkarılan kömür yardım kömürü yerine de dağıtılabilir. Burası daha yakın, hem daha kaliteli, hem de işsiz insanlarımız faydalanmış olur. Bizim memleketimizin nimetleridir, tabi ki değerlendirilsin istiyoruz.”
RİSK VE MALİYET
Konuya dair görüştüğümüz yetkililer ise, “Van’da var olan kömür madeni kaynaklarının değerlendirilmesi çabasının çok yerinde ve faydalı bir çaba olacağını” söyledi.
Yetkililer, “ancak bölgede daha önce sıklıkla yaşanan olaylardan dolayı, bir de girişimciye yüklü bir maliyeti oluşturacağından, özellikle özel sektörün Van bölgesinde riske girmek istemediğini” kaydetti.
MTA VERİLERİ
MTA Van Bölge Müdürlüğü sitesinde yer alan verilere göre, Van’daki kömür madeni kaynaklarının durumu şöyle özetleniyor:
“1955-1978 yılları arasında kömüre yönelik yapılan çalışmalar sonucunda Erciş-Zilan ve Şahmanis linyit sahaları ortaya çıkarılmıştır. Alt ısı değerleri orijinal kömürde 2089 Kcal/kg (Erciş- Zilan) ve 4520 Kcal/Kg (Şahmanis) olan yataklardan Erciş-Zilan’da açık ocakta üretilebilir rezerv 1.032.160, Şahmanis sahasında ise açık ocakta görünür rezerv 1.200.000 ton olarak tespit edilmiştir. Bunların dışında Hoşap civarında da Neojen Havzada ince (birkaç cm kalınlığında) damarlar kapsayan yersel bir kömür zuhuru bulunmaktadır.”
Özel Haber: Adil HARMANCI
|
