Devlet Hava Meydanları İşletmesi’ni (DHMİ) inceleyen Sayıştay denetçileri, kârlılık ve istihdam konusunda önemli uyarılarda bulundu. Hazırlanan raporda, 2012 yılı sonu itibarıyla 43 havalimanından sadece 7’sinin kâr ettiğine dikkat çekilerek, giderleri azaltıcı tedbirlerin alınması istendi.
Türkiye’deki havaalanı sayısı 44’e ulaştı. Çalışan sayısı ise 8 bini aştı. Devlet Hava Meydanları İşletmesi’ni inceleyen Sayıştay’dan ise kârlılık ve istihdam konusunda önemli uyarılar geldi. Sayıştay denetçilerinin raporunda, uçak trafiği yüksek havalimanlarında uçuş başına maliyetler bin liranın altına inebilirken, küçük havaalanlarında rakamın hayli yüksek değerlere ulaştığına işaret ediliyor. 2012 sonu itibarıyla 43 havalimanından sadece 7’sinin kâr ettiğine dikkat çekilen raporda, zarar eden havaalanlarında giderleri azaltıcı tedbirler alınması istendi. Tüm havalimanlarının uçuş başına maliyetleri tek tek sıralandı. Uçuş başına maliyetin en düşük olduğu havalimanı 440 lirayla İstanbul Atatürk olurken, en yüksek maliyet 29 bin 500 lirayla Çanakkale Gökçeada Havalimanı’nda gerçekleşti. Ankara Esenboğa’da personel yoğunluğuna bağlı maliyet yükünden dolayı uçuş başına maliyet 2011’e göre yüzde 37 artarak 1.450 liraya ulaştı. Adıyaman, Batman, Merzifon, Kocaeli, Mardin ve Şanlıurfa havaalanlarında ticarî uçak trafiği 2011’e göre ciddi derecede artmasına bağlı olarak uçuş başına giderleri düştü. Van Ferit Melen, Hatay ve Diyarbakır havaalanlarındaki ticari uçuş trafiğinin geçen yıla göre ciddi oranda düşmesi sebebiyle uçuş başına birim maliyetler arttı.
Raporda DHMİ’nin mali durumuyla ilgili tespitler yer aldı. Beş yılda uçak trafiğinin yüzde 39, yolcu trafiğinin yüzde 54, yük trafiğinin yüzde 35 arttığı, hacmin genişlemesine paralel hizmet üretim maliyet tutarının beş yılda yüzde 100 artış gösterdiği belirtildi. Net satışın aynı 65 arttığı belirten raporda “Kuruluşun ileriye dönük gelir-gider projeksiyonları ile mali beklentileri irdelendiğinde; harcama-kaynak yapısının harcamalar lehine değişiminin süreceğinin tahmin edildiği belirlenmiştir. Mali yapının güçlendirilmesine yönelik planlamaların yapılması; ödenmemiş sermayenin ödenmesi başta olmak üzere gelir ve kaynaklarda artış, maliyet ve giderlerde tasarruf sağlayıcı tedbirlerin alınması önem arz etmektedir.” denildi.
Personel alımında siyaset etkili
Sayıştay raporunda DHMİ’ye bağlı 44 havaalanında 2012 sonu itibarıyla 8 bin 340 kişi istihdam edildiği belirtildi. Personelin yüzde 38’inin üç büyük havalimanında toplandığı, ağırlıklı olarak Ankara Esenboğa’da yoğunlaşmanın yaşandığı, bir kısım havalimanlarında ise personel ihtiyacı içinde olduğu gözlendiği belirtildi. DHMİ’nin hazırladığı 2010-2014 yıllarını kapsayan stratejik planındaki zayıf yönlerine de atıf yapıldı. Planda zayıf yönler şöyle sıralanıyor: “Kuruluşun idari yapısının reorganizasyonunun tamamlanmamış olması, görev tanımlarının yenilenmemiş olması, yürürlükteki mevzuat gereği personel istihdamında istenilen nicelik ve nitelikte eleman alımının sağlanamaması, personel istihdamının siyasi etkilere açık bulunması, personel eğitiminin, kuruluşun hizmet alanları itibarıyla dengeli dağıtılamaması.”
