Türkiye’nin iyi niyetli tüm adımlarına karşın Rusya’nın, gıda ürünlerinde ambargoyu tamamen kaldırmaması ve domatesten üzüme kadar bir çok ürünün Türkiye’den ithalatı konusunda halen yasaklarını sürdürmesine Türk ihracatçıları tepki gösterdi. Buğday başta olmak üzere Rusya’dan 1,8 milyar dolarlık tarım ürünleri alan Türk ihracatçılar, bu ülkeye tepkilerini, makarna yapmak için getirilen Rus buğdayından vazgeçtiğini Ekonomi Bakanlığı’na ileterek gösterdi.
Rusya açısından Türkiye, Mısır’dan sonra ikinci büyük tahıl ithalatçısı. Sadece geçen yıl 127 milyon dolarlık hububat, 500 milyon dolara yakın buğday, 726 milyon dolarlık ayçiçeği alımı yaptı. Ancak Rusya, uçak krizinin aşılmasından sonra portakal, mandaline, kayısı, şeftali ve erikte yasağı kaldırmasına karşın, domates, elma, üzüm, lahana, brokoli, salatalık, armut, çilek, soğan, karanfil, tavuk ve hindi eti gibi ürünlerde yasağı devam ettirdi. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, ihracatçıların duruma tepki gösterdiğini ifade ederek, “En sonunda ihracatçılarımız, Dahilde İşleme İzni kapsamında Rusya’dan ürün getirmek istemiyoruz’ dedi. Engellemelerle kazanan ülke olmaz” diye konuştu. Zeybekci, mart ayında ihracatta, Cumhuriyet tarihinin zirvesini yakalamayı hedeflediklerini söyledi. Rusya’ya yaş sebze meyve ihracatına değinen Zeybekci, Türk tarım sektörünün Rusya’ya yaş sebze ihracatının 700 milyon dolar civarında olduğunu, ancak bunun 450 milyon dolarlık kısmını yaratan ürünlerin hala yasaklı durumda bulunduğunu anlattı.
Tarım sektörü ve ihracatçı birliklerinin kendileri üzerinde yoğun baskısı olduğunu dile getiren Zeybekci, bunun nedeninin Rusya’dan Dahilde İşleme İzin belgesiyle yapılan 1 milyar 830 milyon dolarlık tarım ürünleri ithalatı olduğunu bildirdi. Bakan Zeybekci, “En sonunda ihracatçılarımız dediler ki, ‘Biz, Dahilde İşleme İzni kapsamında Rusya’dan ürün getirmek istemiyoruz.’ Böyle bir gelişme yaşandı” ifadesini kullandı. İhracatçıların ve tarım sektörünün buradaki kararlılığı ve mesajının, Rusya tarafında hızlı bir şekilde anlaşılmasını ve böylece problemin çözülmesini temenni eden Zeybekci, “Yasaklamalarla, engellemelerle kazanan ülke olmaz. İki taraf da kaybeder. Biri 10 kaybeder, diğeri 8 kaybeder. Karşılıklı ticaretle iki taraf da kazanır. Kazanmayı mı tercih edeceğiz yoksa senin ağzın burnun kırıldı, benimse sadece 1 gözüm çıktı diğer taraflar sağlam... Bunu mu tercih edeceğiz? İnşallah biz aklı kullanacağız” diye konuştu.
Türkiye’nin 2003-2016 yılları arasında ortalama yüzde 5,8 büyüdüğüne, Türkiye ekonomisinin dünyada 22. sıradan 16. sıraya yükseldiğine işaret eden Zeybekci, kişi başına düşen milli gelirin 3 bin 500 dolardan 11 bin dolara çıktığına işaret etti. Bakan Zeybekci, kişi başına gelirin satın alma gücü paritesine göre de 19 bin dolar civarında bulunduğunu vurguladı. Zeybekci, “Türkiye’nin talep ettiği refah seviyesi 25 bin doların üzerinde. Siyasetin görevi de bu 25 bin dolarlık talep seviyesiyle reel satın alma gücü paritesini, en azından orayı tutturmak” değerlendirmesinde bulundu.
MOSKOVA’DA ÜRETİCİLER PANİKTE
Rusya’nın domateste ithalat yasağını kaldırmaması tepki çekerken, Türkiye’nin de 6 üründe ithalatı durdurduğu öne sürüldü. Rusya’daki Kommersant gazetesi, Rusya Tarım Pazarı Enstitüsü Müdürü Dmitriy Rilko’nun açıklamalarına, “Türkiye buğday, mısır ve ay çiçek yağı ithalatında tamamen gümrüksüz rejimi sona erdirdi. Rus ihracatçı firmalar yüzde 130 gibi gümrük vergisi ile karşılaşacak. Bu Türkiye tahıl pazarının Rusya’ya kapanması anlamına geliyor” sözleriyle yer verdi. Rusya’daki tahıl üreticilerinin alarm halinde Tarım Bakanı Aleksander Tkaçev’in kapısını çaldığı da belirtiliyor.
