Haber: Adil Harmancı
Üç tekerlekli hamal arabaları köy boşaltmalarının sıklaştığı 1990'lı yılların başında göze batmaya başladı. Daha önce de Van sokaklarında tek tük bulunan üç tekerlekli araçlar kente yaşanan göçlerin artmasıyla birlikte ciddi bir artış gösterdi.
BİNLERLE İFADE EDİLİYOR
Van'ın her sokağında bu araçlara rastlamak mümkün. Kesin sayıları bilinmediği için binlerle ifade ediliyor.
Kimisi 8, kimisi, 10, kimisi 20-25 yıldır geçimini bu arabalarla sağlıyor. Sabah erken saatlerde özellikle Sebze Hali önünde ve AVM'lerin kapısında bekleşen hamallar o gün kazanacakları paranın hayalini kuruyorlar.
BAZEN HİÇ KAZANAMIYORLAR
Üç tekerlekli arabasıyla evini geçindirmeye çalışan Osman Ermusat (55) da 8 yıldır her sabah aynı şeyi yapıyor.
Evinde 8 nüfusu olan Ermusat, her sabah evine ekmek götürmenin telaşıyla çıkıp işyerlerinin önünde tur atıyor. Kendi ifadesine göre, günde bazen 10 ile 25 lira arasında bir para kazanıyor, bazen de hiç kazanamıyor, evine eli boş dönüyor.
BİR ÇOCUĞU FELÇLİ
Ermusat'ın, felçli olan 14 yaşındaki çocuğu Zeki'yi ameliyat ettirmek için 10 yıl önce Bahçesaray'dan göç ettiğini de öğreniyoruz.
Van Bölge ve Araştırma Hastanesi'nde tedavisi yapılan Zeki'ye 11.11.2014 tarihinde %84 oranında bir engelli raporu veriliyor. "Parmaklarda beceri zorluğu" şeklinde belirlenen raporda yardım olmadan yürüyemeyeceği de belirtiliyor.
Babanın anlatımına göre, oğlu engelli maaşı almıyor, ancak kendisi 600 TL bakım ücreti alıyor.
TEK GEÇİMİM ÜÇ TEKERLEKLİ
Baba Osman Ermusat, şunları anlattı:
"Oğlum küçüklükten beri sırtında sorun yaşıyordu, yürüyemiyordu. O yüzden Van'a geldik, ameliyat ederiz düzelir diye. Ancak şimdiye kadar bir gelişme olmadı, iki bastonla yürüyebiliyor. Hem oğlumun tedavi masraflarını, hem evimin geçimini bu arabayla yapmak zorundayım. Bir oğlum da askere gidecek. İş olmadığı için o da şimdiye kadar boş dolaşıyordu."
"NE BAYRAMI?"
Kuşkusuz sokaklarda sadece Ermusat yoktu, başka hamallar da vardı. 1 Mayıs nedeniyle nabız yoklamak amacıyla Van sokaklarında dolaşarak, "Bugün sizin bayramınız, ne diyorsunuz?" diye sorduğumuz hamallardan yine ilginç cevaplar aldık.
Kimisi muhtemelen ilk kez duyduğu için soruya soruyla karşılık verip "Ne bayramııı...?" diye açıklama isterken, kimisinin de "biz bayram yapmıyoruz, çalışıyoruz" sadeliğinde cevap vermesi dikkat çekti.
BİR TEKER EKSİK
12 yıldır hamallık yaptığını söyleyen ancak fotoğrafının çekilmesini ve adının yazılmasını istemeyen bir başka üç tekerlekli araç emekçisi de şöyle dert yandı:
"Benim fotoğrafımı çekip ne yapacaksınız? Adımı da yazma. Ben sadece bunu biliyorum, bizim bir tekerimiz eksik; el âlemin 4 tekeri var, bizim ise 3, bunu yaz yeter. Bayram falan istemiyorum."
