NUR RİSALELERİ’NE ELEŞTİREL BİR YAKLAŞIM
NUR R
ELE
(R
İSALELERİ’NEŞTİREL BİR YAKLAŞIMİSALE-İ NUR’UN İÇYÜZÜ)ABDULLAH TEKHAFIZO
ĞLU2
İ
fakat bir gün anlar ki, sadece bir küçük adamd
olmak için heveslerle doludur, fakat bir gün anlar ki,
sadece mutsuzdur; mükemmel olmak için büyük hevesler
ta
insanlar taraf
devaml
dolay
nsanoğlu, büyük adam olmak için heveslerle doludur,ır; mutluşır, fakat bir gün anlar ki, sadece kusurlarla doludur;ından sevilen ve sayılan bir kimse olmak içinı ümitler taşır, fakat bir gün anlar ki, kusurlarındanı insanların sadece horgörüsüne lâyıktır.∗∗
Pascal, Pensées.3
İ
ettim, Kitab
ettin, varl
ettin.
s
lâhî! Hamdini sözüme sertâc ettim, zikrini kalbime mi’râcını kendime minhâc ettim. Ben yoktum vârığından haberdâr ettin, aşkınla gönlümü bîkarârİnayetine sığındım, kapına geldim, hidayetineığındım lûtfüne geldim, kulluk edemedim afvine geldim.Ş
ö
söyletmezsen ben söyleyemem, sen sevdirmezsen ben
sevdiremem. Sevdir bize hep sevdiklerini, yerdir bize hep
yerdiklerini, yâr et bize erdirdiklerini. Sevdin habibini
kâinata sevdirdin: Sevdin de h
Makam-
Server-i asfiyâ k
Mustafâ k
ihtiram ona, onun Âl-ü Eshab-ü etba
aşırtma beni, doğruyu söylet, neş'eni duyur, hakikatiğret. Sen duyurmazsan ben duyamam, senıl'at-i risaleti giydirdin:ı İbrahim’den makam-ı Mahmud’a erdirdin.ıldın. Hatem-i Enbiyâ kıldın. Muhammedıldın. Salât-ü selâm, tahiyyât-ü ikram, her türlüına ya Rab!∗∗
Elmalılı Muhammed Hamdi YAZIR (Rahmetullahi aleyh), Hak Dini Kur'an Dili.4
İ
ÇİNDEKİLERÖn Söz.................................................................................................................................................................... 9
K
1. BÖLÜM: SA
1.1. Said Nursî’nin Tahsil Hayat
1.1.1 Said Nursî’nin Medrese Hayat
1.2. Nur Risaleleri’nin Kayna
1.3. Nur Risaleleri Kimin Eseridir?......................................................................................... 24
1.4.
1.5.
1.6. Her Suale Cevap Vermek, Hiç Kimseye Soru Sormamak............................ 40
1.7. Nur Risaleleri
2. BÖLÜM: NUR R
2.1. Tevafuklu Kur'an...................................................................................................................... 48
2.1.1. Tevafuklu-Mucizeli Kur'an’
Sat
2.1.2. "Di
Kur'an’
ısaltmalar Dizini.............................................................................................................................................. 14İD NURSÎ, NUR RİSALELERİ VE İLİM............................................................ 15ı............................................................................................. 15ı..................................................................... 15ğı................................................................................................. 18İhtarlar (?)..................................................................................................................................... 34İradesiz, İhtiyarsız (?) Said Nursî.................................................................................. 37İle İktifa.......................................................................................................... 45İSALELERİ VE KUR'AN İLİMLERİ............................................................. 48ın Diğer Mushafların Sayfa veırlarını Muhafaza Ettiği İddiası............................................................. 50ğer Mushafların İntizamsız" ve Buna Karşın "Tevafukluın Levh-i Mahfuz’daki Gibi Yazıldığı"İ
2.1.3. Niçin Böyle Bir Mushaf?.................................................................................. 58
2.1.4. Tevafuk U
2.2. Bir Köpe
2.3. Kur'an Ayetlerinin Say
2.4. Kur'an Harflerinin Say
2.5. Bir Dakikada Kur'an’
3. BÖLÜM: NUR R
3.1. Nur Risaleleri’nde Ebced ve Cifir Hesaplar
3.2. Ebced.............................................................................................................................................. 94
3.2.1. Ebcedin Tan
3.2.2. Ebced Hesab
3.2.3. Ebcedin Kullan
3.2.4. Ebcedle Tarih Dü
3.3. Nur Risaleleri’ne Göre Ebced ve Cifir Hesaplar
3.3.1. Bir Hadis.................................................................................................................... 102
3.3.2. Hz. Ali’ye Nisbet Edilen Bir Kaside........................................................... 106
3.3.3. Cafer-i Sad
3.3.3.1. Bir Çarp
3.3.4. Ediplerin Ebced Hesab
3.3.5. Tevafuklar................................................................................................................. 115
3.3.6. Di
3.3.6.1. Tâmmât Ehlinin Yorumlar
3.3.6.2. Her Ayetin Zahiri ve Bât
3.3.6.3.
3.3.6.4. Kur'an’da Her
3.3.6.4.1. "Kur'an’da Her
Birkaç Söz......................................................................... 141
ddiası......................................................................................................................... 51ğruna İşlenin Bid'at...................................................................... 59ğin İsmini Bile Kur'an’da Aramak............................................................... 62ısı.................................................................................................... 64ısı..................................................................................................... 67ın Hatmi........................................................................................... 68İSALELERİ’NDE EBCED VE CİFİR HESAPLARI............................ 70ına Tâbi Tutulan Ayetler...... 70ımı..................................................................................................... 94ı......................................................................................................... 96ıldığı Yerler............................................................................ 98şürme................................................................................... 100ının Delilleri....................... 102ık, Muhyiddin İbn Arabî.......................................................... 107ıtma......................................................................................... 111ını Kullanmaları................................................. 114ğer Deliller........................................................................................................... 120ı.......................................................... 120ını Vardır.......................................... 122İşarî Tefsir............................................................................................. 132Şey Vardır (?)..................................................... 137Şey Vardır" İddiası Hakkında5
3.4. Nur Risaleleri’nde Bir Hadisin Ebcedî Yorumu..................................................... 143
3.5. Sonuç.............................................................................................................................................. 147
3.5.1. Kur'an ve Hadisler Arapçad
3.5.2. Bât
3.5.3. Ebcedî-Cifrî Tefsir, Yahudilerin Tevrat’
ır....................................................................... 147ınîyenin ve Şianın Etkileri....................................................................... 148ı Tahrifleri Gibi Kur'an’ıTahriftir....................................................................................................................... 149
3.5.4. Ebcedî-Cifrî Tefsir, Ayn
EK-1.......................................................................................................................................................................... 155
EK-2.......................................................................................................................................................................... 159
4. BÖLÜM: NUR R
4.1. Keramet-i Aleviye (?)............................................................................................................ 161
4.1.1. Celcelûtiye................................................................................................................ 166
4.1.1.1.
4.2. "Sekine" Sahifesinin Vahyi (?)........................................................................................ 176
4.3. Keramet-i Gavsiye.................................................................................................................. 179
4.4. Gayb Meselesi.......................................................................................................................... 184
4.5. Nur Risaleleri’nde Hz. Ali
4.5.1. Ben
4.5.2. Cemel ve S
4.5.3. Hz. Ali
4.5.4. Ya Rab! So
4.5.5. Resul-i Ekrem, Hz. Ali’nin Hilâfetini Arzu Etmi
4.5.6. Ulûm-u Evvelîn ve Âhirîn (...)....................................................................... 209
4.5.7. Zât-
4.6. Vehhabîlik
4.6.1. Vehhabîlik Nedir?................................................................................................ 212
4.6.2. Vehhabîli
4.6.3.
Tenkidi........................................................................................................................ 215
4.6.4.
Faziletlerini Basitle
4.6.5.
4.6.6. Nur Risaleleri’nin
Özde
4.6.7. Nurcular Kabre
5. BÖLÜM: NUR R
5.1. Genel Hadisler.......................................................................................................................... 245
5.1.1. Allah’
5.1.2. Allâhumme Salli Alâ Seyyidinâ (...).......................................................... 246
5.1.3. Baz
5.1.4. Benim
5.1.5. Be
ı Zamanda Rey İle Tefsirdir...................... 151İSALELERİ’NDE HZ. ALİ.................................................................................. 161İmam Gazalî’nin Celcelûtiye Şerhi........................................ 172İle İlgili Rivayetler.......................................................... 190İlmin Şehriyim, Ali de Onun Kapısıdır.......................................... 191ıffin Vak'aları Hakkında.......................................................... 194İçin Güneşin Geri Doğması........................................................... 195ğuk ve Sıcağın Zahmetini Ona Gösterme................. 207ş (...)...................... 208ı Ahmediye, Hz. Ali’ye Ferman Etmiş ki (...).............................. 210İthamı..................................................................................................................... 210ğin İbn Teymiye’ye Nisbeti....................................................... 214İbn Teymiye’nin İbn Arabî’yi ve Vahdet-i Vücud Telâkisiniİbn Teymiye’nin ve İbn Kayyım’ın, Hz. Ali’nin Kıymetini Düşürüpştirdikleri İddiası......................................................... 219Şiîlerin Hadis Uydurmadaki Yeri................................................................ 235İman, Kur'an ve Hz. Ali İleşleştirilmesi.................................................................................................. 241İmanla Girerler, Cennetliktirler (?)......................... 242İSALELERİ’NDE HADİSLER......................................................................... 244ım Onun İzini Kes!.................................................................................. 245ı Peygamberler Çobanlık Yapmışlar............................................... 247İnsanlara Cenâb-ı Hak Tarafından Bi'setim (...)............... 248şikten Mezara Kadar İlim Peşinde Koşunuz.İ
5.1.6. Bir Adam
5.1.7. Bir Rivayette, Lisan-
5.1.8. Bir Saat Tefekkür, Bin Sene
5.1.9. Boynuzsuz Olan Hayvan
5.1.10. Cehennemin Dibine Dü
lim Çin’de de Olsa Gidip Alınız.................................................................. 249ın Seninle İmana Gelmesi (...)................................................ 250ı Ehl-i Cennet’ten Sayılan Fârisî Lisanı... 250İbâdetten Hayırlıdır............................ 251ın Kısası Kıyamette Alınır....................... 253şen Taş............................................................... 2536
5.1.11. Cenâb-
5.1.12. Cev
5.1.13. Dindar,
5.1.14. Dünya Ahiretin Tarlas
5.1.15. Dünya Sevgisi Bütün Hatalar
5.1.16. En Zay
5.1.17. Güne
5.1.18. Hâme
5.1.19. Hz. Musa
5.1.20.
5.1.21.
5.1.22.
5.1.23. K
5.1.24. Kütüb-ü Sahîhadan Dâvud......................................................................... 278
5.1.25. Kütüb-ü Sitte’den
5.1.26. Mah
Kaniyle Müvazene Edilir; O K
5.1.27. Müminin Mümine Ba
Duvar Gibidir........................................................................................................ 279
5.1.28. Namaz Dinin Dire
5.1.29. Nefsini Bilen Rabbini Bilir............................................................................. 281
5.1.30. Nil-i Mübârek, Dicle ve F
5.1.31. (...) Osman Bidâyette Gelmi
5.1.32. Ölmek
ı Hak Nefse Demiş ki (...)............................................................ 256şen-ül-Kebîr................................................................................................. 258İhtiyar Kadınların Dinine Tâbi Olun..................................... 264ıdır............................................................................. 266ın Başıdır.............................................. 266ıfınızın Yürüyüşüne Göre Yürüyün!....................................... 268ş Bir Saat Tevakkuf Etmiş............................................................... 268İsminde Bir Cinni (...)....................................................................... 269İle İlgili Bir Rivayet..................................................................... 270İbn-i Huzem’in Sahîhi..................................................................................... 270İnsanlar Helak Oldu, Âlimler Müstesna (...)..................................... 271İktisad Eden, Maîşetçe Aile Belâsını Çekmez................................ 273ırkbin Başlı, Her Başta Kırkbin Dilli (...) Melekler...................... 273İmam-ı Hâkim’in Müstedrek’i............................ 278şerde Ulema-i Hakikatın Sarfettikleri Mürekkeb, Şehidlerinıymette Olur....................................... 279ğlılığı, (Tuğlaları) Birbirine Kenetleyenğidir.................................................................................... 280ırat (...)............................................................. 281ş, Îmân Etmiş....................................... 282İçin Tevellüd Edip Dünyaya Gelirsiniz, Harab Olmakİ
5.1.33. Sebîr Da
5.1.34. Sevr ve Hût........................................................................................................... 284
5.1.35. Ki
5.1.36. Ümmetim
5.1.37. Ümmetimin Alimleri Beni
5.1.38. Ümmetimin
5.1.39. Yakla
5.1.40. Ya Rabbî! Cebrâil, Mikâil,
çin Binalar Yapıyorsunuz............................................................................ 282ğı İle İlgili Bir Rivayet.................................................................. 283şinin Uyanıkken, Hz. Peygamber’i Görmesi................................ 296İstikametle Gitse, Ona Bir Gün Var................................ 305İsrail’in Peygamberleri Gibidir.......... 308İhtilâfı Rahmettir..................................................................... 309şan Bir Şerden Dolayı Vay Arabın Hâline!........................... 310İsrâfil, Azraîl Hürmetlerine veŞ
5.2. K
Hadisler......................................................................................................................................... 313
5.2.1. Âhirzamanda, Allah Allah Diyecek Kalmaz......................................... 319
5.2.2. Fitne-i Ahirzaman O Kadar Deh
5.2.3. Deccal
5.2.4. Deccal
5.2.5. Deccal
5.2.6. Hz.
5.2.7.
5.2.8. Yahudi Çocuklar
5.2.9. Ahirzaman
Kâfir" Yaz
5.2.10.
5.2.11. O Süfyan Bir Su
5.2.12. Deccal’
5.2.13. Ahirzamanda Hazret-i
efaatlerine (...)................................................................................................. 312ıyamet Alâmetleri, Hz. İsa, Mehdî, Deccal, Hristiyanlık Hakkındakişetlidir ki (...).................................... 321ın Birinci Günü Bir Senedir (...)................................................... 322ın Bir Yalancı Cenneti Var (...)..................................................... 326ın Bir Gözü Kördür............................................................................... 328İsâ’ya "Mesih" Namı Verildiği Gibi (...).......................................... 330İslâm Deccalı Horasan Tarafından Zuhur Edecek......................... 335ı İçinde Birisi (...)............................................................. 336ın Dehşetli Bir Şahsı, Sabah Kalkar; Alnında "Hâzâılmış Bulunur.................................................................................... 339İslâm Deccalı Sûre-i Ve’t-Tîni Ve’z-Zeytûni Mânasını (...)...... 340İçecek, Eli Delinecek................................................ 340ın Fevkalâde Büyük ve Minâreden Yüksek (...)............ 341İsâ Aleyhisselâm Gelecek, (...)............. 3467
5.2.14. Said Nursî’nin Hristiyanlar Hakk
5.2.15. Said Nursî’nin Mehdîlik
5.2.16. Yekûnu Fî Ümmetî (...).................................................................................. 377
5.2.17. Setekûnu Fitnetun (...)................................................................................... 379
5.2.18. Elâ Uhbirukum (...)........................................................................................... 380
5.3. Hz. Muhammed (s.a.v.) Hakk
5.3.1. Allah’
5.3.2. E
5.3.3. Velâdet-i Nebevî Gecesinde Meydana Gelen Olaylar................. 397
6. BÖLÜM: NUR R
6.1. Ölülerin Tasarrufu................................................................................................................... 400
6.1.1. Ki
Dirilere Güçlerinin Yetmeyece
6.2. Allah’tan Ba
6.3. Cennet ve Cehennem.......................................................................................................... 433
6.3.1. Cenneti
6.3.2. Hz. Ebu Bekir’e
6.3.3. Said Nursî Cehenneme At
6.3.4. Cenneti
6.3.5. Cehennem
6.3.6. Cehennem de Olsa Beka............................................................................... 465
6.3.7. Netice.......................................................................................................................... 466
6.4. Vahdet-i Vücud......................................................................................................................... 467
6.4.1. E
6.4.2. "Bilinmeyen Bir Hazineydim (...)" Hadisi............................................... 470
6.4.3. "Yerlere, Göklere S
S
6.4.4. Vahdet-i Vücud Ö
6.4.4.1. Seyr-i Sülûkte "Fenâ" Mertebesi............................................. 496
6.4.4.2.
6.4.4.3.
7. BÖLÜM: ÇE
7.1. Nur Risaleleri ve Mücedditlik........................................................................................... 513
7.1.1. Mücedditlik Nedir?............................................................................................... 517
7.2. F
7.2.1. Müçtehitlerce
Fazla m
7.2.2. Said Nursî’nin Verdi
7.2.3.
7.2.4.
7.3. Cuma Namaz
7.4. Falc
7.5. Me
7.6. Hz. H
7.7. Abdulkadir Geylânî’ye
7.8. T
8. BÖLÜM: NUR R
ındaki Görüşleri.......................... 354İddiası................................................................. 371ındaki Hadisler........................................................ 382ın İlk Yarattığı Şey Nurumdur.......................................................... 382ğer Bu Zât (A.S.M.) Olmasa İdi Kâinat da Olmazdı................... 390İSALELERİ’NDE İTİKADÎ MESELELER................................................. 400şi Aynı Anda Birden Fazla Yerde Bulunabilir mi? Ya Daği Şeylerin İsnadı............................. 406şkasından İstigase...................................................................................... 417İstemeyen Evliya............................................................................... 433İsnat Edilen Bir Söz....................................................... 437ılmaya Hazır!............................................... 450İstemeyen Nur Şakirtleri............................................................... 458İçinde Özel Cennet (!)............................................................ 462şyanın Gerçekliğinin İnkârı......................................................................... 467ığmadım; Ama Mümin Kulumun Kalbineığdım"...................................................................................................................... 475ğretisi ve Muhyiddin b. Arabî............................... 476Şatahatta Mazeret........................................................................... 509Şatahatın Tevili.................................................................................. 510ŞİTLİ MESELELER....................................................................................................... 513ıkıh Usûlüyle İlgili Bir Mesele........................................................................................ 520İhtilâf Edilmiş Bir Meselede, Yüce Allah’ın Birdenı Hükmü Vardır?................................................................................. 521ği Örnekler.................................................................. 523Şeriat İle Fıkhın Ayrımı..................................................................................... 525İbresi Bozuk Teraziler....................................................................................... 526ı Kılmayan Müceddidimiz.................................................................... 527ı Müceddidimiz................................................................................................................ 529şhur Bir Hikâye.................................................................................................................. 532ızır Hayatta mıdır?..................................................................................................... 534İsnat Edilen Bir Hikâye..................................................... 538ılsımlar......................................................................................................................................... 541İSALELERİ’NDEKİ GARİP VE ACAYİP İDDİALAR........................ 5458
8.1. Nur Risaleleri ve Depremler............................................................................................. 545
8.2. Nur Risaleleri ve Mevsimler, Hava Durumu........................................................... 549
8.3. Nur Risaleleri ve Hayvanlar.............................................................................................. 553
8.4. Nur Risaleleri ve Gündelik Baz
9. BÖLÜM: SA
Son Söz.................................................................................................................................................................. 602
Kaynakça............................................................................................................................................................... 605
ı Olaylar................................................................... 555İD NURSÎ’NİN TENEBBİSİ (NAZİRELER)..................................................... 5769
ÖN SÖZ
Hamd, Allah’a mahsustur. Ona hamdeder, ondan yard
ım diler, günahlarımızıba
kötülüklerinden ona s
hidayet edecek yoktur. Allah’tan ba
Muhammed’in onun kulu ve elçisi oldu
selâm
ve tertemiz âlinin üzerine olsun.
ğışlaması için ona yalvarırız. Nefislerimizin şerlerinden ve amellerimizinığınırız. Allah’ın hidayet ettiğini saptıracak, saptırdığına daşka ilâh bulunmadığına şehadet ederiz.ğuna da şehadet ederiz. Allah’ın salât veı, kendisinden sonra ne bir nebi ne de bir resul gelecek olan Hz. Muhammed’inŞ
yoludur.
sap
Meselelere birden fazla bak
gerçe
birden fazla boyutu vard
edilebilir. Dü
faydalan
sistemlerin ve sundu
suretle analiz edilebilir, kar
Her insan hata edebilir; hatadan masun olan yaln
peygamberlere mahsustur. Kur'an d
tenkit dü
tenkit edilebilece
ortaya koymu
Nursî ve
oldu
"Üstat" kabul edilen birinin de hata edebilece
olana icap edilmesi ve yanl
olgunlu
tabu, hiçbir mitos olmamak gerekir.
üphesiz ki, sözlerin en güzeli Allah’ın Kitabı; yolların en güzeli Muhammed’inİşlerin en kötüsü ise dinde sonradan çıkarılan şeylerdir ve her bid'at birıklıktır. Bundan sonra deriz ki:ış açısı yerine tek bir açıdan bakmak, birçokğin ayrımına varamamak sonucunu doğurmaktadır. Hemen her meseleninır ve bunlar ancak muhtelif yerlerden bakıldığında farkşünce sistemleri, aynı meselede hem ilmen, hem de amelenılacak farklı seçeneklerin var olduğunu gösterir. Bunun da ilk şartı, buğu seçeneklerin tanınması, iyi bilinmesidir. Alternatifler ancak buşılaştırmalı bir yaklaşımla değerlendirilebilir.ızca yüce Allah’tır. İsmet ise,ışında hiçbir kitap da sehivden arî değildir. İslâmîşüncesi; bunu pratiğine de yansıtmış, beşer mahsulü her kitabın sorgulanıpğini binlerce eserden müteşekkil muazzam "Reddiye" edebiyatıylaştur. İşte meselemiz de bu noktada başlamaktadır. Tetkikimiz; Saidşakirtlerinin, Nur Risaleleri’nin bir beşer eseri olmadığı, bilâkis "münzel"ğu yolundaki iddialarının mihenge vurulması gayretinden ibarettir.ğini, ancak ve sadece doğruışların ise reddedilmesi gerektiğini kabul edebilmek,ğun bir göstergesidir. Unutulmamalıdır ki, Müslümanın yıkamayacağı hiçbirNur Risaleleri
Yapmak istedi
ötürü yaz
, bize göre tenkit edilmesi gereken bazı iddialar içermektedir.ğimiz sadece, bunların eleştirisidir. Kitabımız, sırf ilmî endişelerdenılmıştır. Amacımız, Nur Risaleleri’nde ele alınan bazı konuların, farklımesleklerdeki
Said Nursî’ye ve
tarihsel tahlil amaçl
1 Müslümanlarca nasıl değerlendirildiğini sergilemektir.Nur Risaleleri’ne bu kitaptaki yaklaşımımız; sosyolojik veyaı değildir. Dolayısıyla, Said Nursî’nin yaşadığı döneminş
artlarından nasıl etkilendiği, bu kitabın konusu olmamıştır. Ancak, şu kadarını1
Burada "yol, usûl, gidiş, anlayış, mezhep" anlamlarında kullanılmıştır.10
söyleyelim ki,
halk
ürünüdür. Bu dönemin, Said Nursî’nin birçok ki
mücahide" dönü
Kitab
Nur Risaleleri; pozitivizmin ve belki materyalizmin egemen olduğu,ının dinî inanç ve duygularıyla kavgalı, dayatmacı bir yönetim dönemininşinin gözünde "bir kahramana,şmesinde payı büyüktür.ımızın serüveninden bahsedecek olursak;Nur Risaleleri
pek de örtü
aras
tarzda tetkik etmeye karar verdik.
almak oldu. Okudukça hayrete dü
kaynaklar ve muteber kitaplardan uygun olanlar
tamamlad
eri
açt
Bu ara
bugünkü hâlini ald
Konuya,
al
koparmamaya çal
cümlelerin aktar
kelime ve bölümler olmu
ayraç içinde üç nokta i
’ni okudukça, haklarında söylenenlerin Said Nursî ve risaleleriyleşmediğini; şimdiye kadar edindiğimiz temel İslâmî bilgilerle bu risalelerında neredeyse uçurumlar olduğunu gördük. Böylece Nur Risaleleri’ni ciddî birİlk işimiz, Risale-i Nur Külliyatı’nı okumak ve notlarşüyor, parmak ısırıyorduk. İkinci adımı, anaını araştırarak ve yine notlar alarakık. Nur Risaleleri’ni ve kaynak eserleri okuma işinde kemal derecesineştiğimizi iddia etmiyoruz. Fakat, bir satırlık yazıyı yazabilmek için 20’den fazla kitapığımız çok zaman oldu. Çoğu sabahı bu kitapların başında bulduk.ştırmamız sonucunda bir taslak ortaya çıktı. Taslak olgunlaştı veı.Nur Risaleleri’nden ilgili yerlerin aktarımı ile başladık. Buıntılamada, titiz olmaya özen gösterdik. Aktarırken cümleleri bağlamdanıştık. Nur Risaleleri’nde tümceler genellikle uzun olduğundan,ımında bazen cümlenin başından başlanmamış, bazen alınmayanş, bazen de cümle tamamlanmamıştır. Bu durumlar, yayşaretiyle gösterilmiştir. Bu metodu tüm alıntılarda da uyguladık.Nur Risaleleri
rastlanmaktad
olarak kulland
kitab
’nde aynı kelimenin birden fazla şekilde yazımına çokçaır. Bu yüzden, imlâsını aynen koruduk. Fakat, cevabımızda kaynakığımız eserlerden yaptığımız alıntılarda bunu göz ardı ettik. Bu,ımızda bir imlâ bütünlüğü sağlamak amacıyla yapılmıştır. Örneğin, bizim "mana"ş
eklinde yazdığımız kelime; "ma’nâ, mânâ, mâna, manâ" biçimlerinde de yazılmıştır.Nur Risaleleri
yay
sebebi, bir ara
’nden yapılan iktibasların tümü, sadece, Tenvir Neşriyat’ınımladığı Risale-i Nur Külliyatından veya Silsile-i Nurdan ’dır. Bu tercihimizinNur Risaleleri’nde tahrif olduğu yolundaki iddialardır.2 O sıralarda,Risale-i Nur Külliyat
böyle demez, tahrif vard
"Takdim"inde a
ı’nda okuduğum iddiaları kime söylesem, kime göstersem "Üstatır!" diyordu. Tenvir Neşriyat ise, hemen her Risaleninşağıdaki ifadelere veya benzerine yer vermiştir:"Müellif-i Muhterem Üstad
hali hayatta iken ne
tashih buyurduklar
ımız Bediüzzaman Said Nursî (R.A.) Hazretlerininşredilen nüsha esas alınarak bizatihi kendi dest-i mübarekleriyleı müsahhah nüshalardan aslına uygun tashih edilerek neşredilmişbulunmaktad
ır."3Bizim, di
yolunda bir iddiam
ğer yayınevlerince yayımlanan Nur Risaleleri’nde tahrif olduğuız yoktur.2
Bak. Girişim Dergisi, 1986, sayı 7, 8, 9, 10, 11.3
Bediüzzaman Said Nursî, 6. Diğer Risalelerde de benzeri ifadeler yer almaktadır.11
Nur Risaleleri
ve sayfa numaras
art
gösterdik. Böylece, al
Külliyatlar
al
’nden yaptığımız alıntılarda kaynak gösterirken, risalenin ismiyleıyla yetinmedik. Bizi epey yormasına ve kitabımızın hacminiırmasına rağmen bölümünü, alt bölümünü, bulabildiğimiz kadarıyla başlığını daıntının Tenvir Neşriyat dışındaki yayınevlerinin Risale-i Nurındaki yerini de göstermiş olduk. Dolayısıyla, sayfa numaraları tutmasa bileıntının diğer basımlardaki yeri kolaylıkla bulunacaktır.Nur Risaleleri
de
’nden aktardıklarımızın tümü sadece Said Nursî’nin sözüğildir; bunların içinde "Nur şâkirdleri, Nur talebeleri, Risale-i Nur talebeleri vb."4olarak tan
ki
Dolay
bunlardan sorumlu tutulamayaca
çünkü bunlar Said Nursî’nin onay
hangi risalenin neresine konaca
ımlanan -Said Nursî, kendisinin de bir Nur şâkirdi olduğunu söylemektedir5-şilerin sözleri de vardır. Zaten Nur Risaleleri, bunların tümünden oluşmuştur.ısıyla, aktardığımız bazı ifadelerin Said Nursî’ye ait olmadığı, binaenaleyhğı yolunda ileri sürülecek bir iddia geçersiz olacaktır;ı ile Nur Risaleleri’ne alınmıştır. Hatta, bunlarınğını bile Said Nursî belirlemiştir.6Nur Risaleleri
’nin cümleleri sadeleştirilmemiş, özgünlüğü korunmuştur.7Gerekli görülen birkaç yerde, ayr
anlam
görülen birkaç istisna d
Müslüman
sözlükler, ba
a
anlat
yanl
Türkçe olmas
eder"se de
Said Nursî’ye yazd
ı yazı tipi kullanılarak ya çeviri yapılmış ya da sözlükı verilmiştir. Alıntıların okur tarafından anlaşıldığı öngörüldüğünden, zorunluışında bu tümceler açıklanmamıştır. Bizce, münevver Türkı Nur Risaleleri’nin dilini de kavrayabilmelidir. Unutulmamalıdır ki,ş ucu kitaplarındandır. Gerçi, Nur Risaleleri’nin dili bol terkipli, ağdalı,ğır, çetrefilli, hatta çoğu kez anlaşılmazdır. Hem anlamla, hem de dilbilgisiyle ilgiliım bozukluklarıyla doludur. Yazım kurallarıyla ve noktalama işaretleriyle ilgiliışlıklardan hiç bahsetmeyelim. Her ne kadar Kur'an-ı Kerim, "Nur Risaleleri’ninını tahsin eder ve Arabî olmayarak Türkçe olmasını takdir8 (?); o risaleler, Türkçe bakımından tam bir felâkettir. Bu kadar risaleyiıranın9 (?) Türkçeyi pek de iyi bilmediği anlaşılmaktadır.Nur Risaleleri
nakillerden amac
ortaya konulmas
’nden alıntıladıklarımız, uzun ve fazla telâkki edilebilir. Buımız, Nur Risaleleri’nin konuyu nasıl takdim ettiğinin tam olarakıdır. Bununla birlikte, hemen aynı ifadelerin yalnızca bir-ikisini aldık.Nur Risaleleri
yerleri aktard
’nden yapılan alıntılardan sonra, farklı kaynaklardan aynı konu ile ilgiliık. Cevaplarımızda çoğu zaman, Nur Risaleleri ile konu arasında bağdahi kurmad
al
ık. Zorunlu olmadıkça, araya girmedik. Hatta bazen, Nur Risaleleri’ndenıntıladıklarımıza herhangi bir yorum bile getirmedik.4
tebriki münasebetiyle yaz
Örneğin, Şuâlar, 240, Onbirinci Şua/Meyve Risalesi/Isparta’daki umum Risale-i Nur talebeleri namına ramazanılmış ve onüç fıkra ile ta’dil edilmiş bir mektuptur.5
Karde
Örneğin, Sikke-i Tasdîk-ı Gaybî, 58, Parlak Fıkralar ve Güzel Mektuplar/Aziz, Sıddık Kardeşlerim! Emirdağ’ındaşiniz Said Nursî.6
tebriki münasebetiyle yaz
Nursî’ye ait paragraf.
Örneğin, Şuâlar, 240, Onbirinci Şua/Meyve Risalesi/"Isparta’daki umum Risale-i Nur talebeleri namına ramazanılmış ve onüç fıkra ile ta’dil edilmiş bir mektuptur"dan hemen sonra yer alan Said7
kalmas
Said Nursî kendisini de dâhil etmektedir) ifade ediyorlar. Bak. http://www.ittihad.com.tr (Risale-i Nur
Sadele
Tabiî ki, bizim bu konuda güttüğümüz amaç Nurcularınkinden farklıdır. Onlar, Nur Risalelerinin geldiği (!) gibiını gerekli görüyorlar; tashih hususunda ona herhangi bir müdahaleye izinli olmadıklarını (izin hususunaştirilebilir mi? Meselesi).8
Sikke-i Tasdîk-ı Gaybî, 110, Birinci Şua/Dördüncü Âyet.9
Otuzbirinci Mektuptan Yirmialt
Meyve Risalesi’nden/Onuncu Mes'elenin Hâtimesi Olarak
Şuâlar, 219, Onbirinci Şuâ/Meyve Risalesi/Bu Onuncu Mes'eleye Bir Hâtime Olarak İki Hâşiye; Siracü’n-Nûr, 62,ıncı Lem'a/İhtiyarlar Hakkında/Onbirinci Rica; Îman ve Küfür Muvazeneleri, 111,İki Hâşiye/Birincisi.12
Bu kitaptan as
ba
ele al
de
sonra, konunun bizden önce dile getirilmi
Eserlerinden yararland
Zaten, sarf etti
ibarettir. Ç
edinmeye, âlimlerin konuya ili
bütünlük içinde kan
Konular
inceledi
s
kaç
Yararland
orijinaline (
zaman zordu. Ula
tercümesinde, Mehmed Erdo
yüzden, çevirisini haz
Tercümesinden al
asl
yerde Arapças
görülebilir. Tetkikimizi "aktarmac
ıl gayemiz; Nur Risaleleri’nden olanaklar elverdiği ölçüde birşlık altında toplamaya çalışarak alıntıladığımız konunun, farklı kaynaklarda nasılındığını ortaya koymaktan ibarettir. Bu yüzden, bu eserin bir derleme olarakğerlendirilmesi bizi asla rahatsız etmeyecektir. Farklı bir yaklaşımımız olmadıktanş olması, bizi sadece sevindirir.ığımız âlimlerin sözleri, elbette bizimkinden daha değerlidir.ğimiz gayret, onların görüşlerini derlemekten ve izlerine uymaktanıkarımlarımızda Kur'an’ı, Sünneti ve salih selefimizin sözlerini kılavuzşkin benzer görüşlerini bir araya getirmeye, tutarlılık veıtlara dayanmaya çalıştık.ı bölümlendirmek bizim için epey güç oldu. Bir başlık altındağimiz konu, bazen birden fazla bölümü ilgilendirmesine karşın belli birınıflandırma yapmak zorundaydık. Bu yüzden birtakım tekrarlarda bulunmaktanınamadık.ığımız birçok kaynak, tercüme edilmişti. Bu kaynakların çoğununİmam Gazalî’nin Fedaihu’l-Bâtıniyye’si gibi) ulaşmak, bizim için çoğuşsak dahi, örneğin, Şatıbî’nin Muvafakat’ı gibi zor bir metninğan kadar başarılı olamayacağımızı biliyorduk. Buır bulduğumuz eserlerden faydalanmaktan çekinmedik.ıntılar yaptığımız bazı eserlerin, -konunun önemine binaen- hemından, hem de tercümesinden yararlandığımız da oldu. İbarenin önem arz ettiğiını da ekledik. Yaptığımız iktibasların uzunluğu, kusur olarakılık"la eleştirecek olanları haklı gördüğümüzüş
Al
da yer almaktayd
kaynaklarla kar
imdiden belirtelim. Başımızla beraber...ıntı yaptığımız eserlerde, -doğal olarak- diğer kaynaklardan yapılan iktibasları. Böylece bu, belki iktibasın iktibası oldu. Okur, bu yüzden, ikinci elşılaşacaktır. Ne var ki, örneğin, Abdullah Aydemir’in Tefsirdeİ
kaynaklara yönelmeyi de dürüst bir davran
güvendi
Çeviri eserlerden yap
çeviriye ufak tefek müdahalelerimiz oldu.
ediyoruz.
Neredeyse tümü Arapça olan dinî kavramlar
kullan
imlâda Türkçe imlâ k
geldi
Ama TDK, "hükmetmek"in gösterildi
etmek"
srâiliyyât isimli eserinde, kaynaklardan yaptığı alıntıları aktarmayıp tekrar oış olarak kabul edemezdik. Yazarınağimiz sürece, bu metodu terk etmedik.ılan alıntılarda bazen anlatım bozukluğu olduğu için,İlgililerden bunu hoş görmelerini ricaın, şahıs ve kitap isimlerinin sıkçaıldığı bir kitapta imlâda bütünlük sağlamanın zorluğu teslim edilecektir. Hele buılavuzlarına uymak daha da güçtür. Biz, -en azından metindeelimizdenği kadar TDK’nin 2000 yılında yayımladığı imlâ kılavuzuna uyduk.ği gibi yazılmasını isterken "hamdetmek"in "hamtşeklinde yazılmasını da istemektedir. İmlâsına aşina olduğumuz Kur'an-ıKerim’in Kur'an
bizi de rahats
k
"Gazâlî"
ıkerim; "tesbih"in "tespih"; "şehadet"in "şahadet" şeklinde yazımı gibiız eden durumlarda ve çoğunlukla isimlerin yer aldığı dipnotlarda iseılavuza uymadık. Örneğin, metinde "Gazalî" şeklinde yazarken, dipnotta bunuşeklinde gösterdik.13
Bahusus "Allah" lâfz
"o" zamirini büyük harfle yazmad
i
kaidelerini dikkate almad
Talib" yerine "Ali b. Ebu Talib" yazmay
Yaz
isimlerindeki harf-i tarifler (el) ço
"
dipnotlarda Lâtin alfabesindeki "
"Aliyyu’l-Karî"nin "ka"s
verdik. Dolay
kayna
Bundan
müstesnad
hangi bölümde yer ald
ı yerine kullanıldığında, birçok eserde büyük harfle yazılanık ve kendisinden sonra gelen ekleri kesmeşaretiyle ayırmadık. Telâffuzunda garip karşılanabilecek kelimelerde Arapçaık. "Ya Ebâ Hureyre!" yerine "Ey Ebu Hureyre!"; "Ali b. Ebîı tercih ettik.ım kolaylığı bakımından metinde ve dipnotlarda sık geçen kişi ve kitapğunlukla yazılmamış; meselâ, "eş-Şevkânî",Şevkânî"; "el-Fevaid", "Fevaid" şeklinde yazılmıştır. Arabî metnin çevriyazısında veā, ū ve ī" harflerini de kullandık. Buna, örneğin,ı ile "Şevkânî"nin "kâ"sını birbirinden ayırt etmek amacıyla yerısıyla, bunlar "Aliyyu’l-Kārî" ve "Şevkânî" şeklinde yazılmıştır. Hadislerinğı belirtilirken musannıfın ismi kâfi görülmüş, kitabın ismine yer verilmemiştir.İmam Malik’in Muvatta’ı ile Gümüşhanevî’nin Râmûzu’l-Ehâdis’iır. Bu iki kitabın sadece ismi verilmiş, musannıfı zikredilmemiştir. Hadisinığına işaret edilmiş, ardından bap ve hadis numarasızikredilmi
208’inci hadis"
Metinde aç
yüzden, bizce dipnotlar da önem arz etmektedir.
Kitapta kullan
Osmanl
ştir. Örneğin, "el-Buhārî, el-Câmiu’s-Sahîh, Kitâbu’t-Tefsîr, 165’inci Bâb,şeklindeki kaynak, "Buhārî, Tefsîr, 165/208" biçiminde gösterilmiştir.ıklanması uygun olmayan birçok hususu, dipnotlarda ele aldık. Buılan dile özen göstermeye çalıştık. Zenginlik katması için bazenıca, bazen Arapça, kimi zaman Batı kaynaklı, kimi zaman da yeni türetilmişsözcükleri kullanmaktan kaç
yakla
i
Bu ara
Hatalar bizden; do
eklemeye gayret ettik. Temiz, ar
bilmedi
da fark
Risaleleri
Biz, bu çal
ınmadık. Dil konusunda herhangi bir saplantımız ve dileşımımız ideolojik olmadığından, bu konuda kendimizi zorlamadık. Yaygın veşlevsel terimleri kullanmaya çalıştık.ştırmamızda hata ve kusurlardan arî olduğumuzu iddia edemeyiz.ğrular Allah’tandır. Biz, ilim ve araştırma denizine bir damlaı bir damla... Henüz, o deryaya açılacak kadar yüzmeğimizin, kıyısında bir-iki kulaç atmaya çalışan acemî bir yüzücü olduğumuzunındayız. Bütün bunlara rağmen bu eserin; Sünnet, cemaat ve hadis ehlinin Nur’ne -gecikmiş de olsa- kapsamlı bir reddiyesi olduğuna inanıyoruz.ışmamızla belki orduya bir at bağışlayamadık. Yaptığımız, düşmüşbir çiviyi yerine çakma gayretidir. Ama, unutulmamal
belirtildi
birlik bir orduyu, bir ordu da bir sava
Bu tetkikin sahibi, hayallerdeki ve karanl
ayd
kendisini bahtiyar hissedecektir.
Abdullah TEKHAFIZO
Ankara-2005
ıdır ki, darb-ı meselde deği gibi, bir çivi bir nalı; bir nal bir atı; bir at bir süvariyi; bir süvari bir birliği; birşı kurtarır. Bir savaş ise neleri kurtarmaz ki?ıklardaki devlerin gerçekte veınlıkta birer cüce olduklarının gösterilmesine küçük bir katkıda bulunabildiyse,ĞLU14
KISALTMALAR D
İZİNİage. Ad
a.s. Aleyhi’s-Selâm
AÜ
b.
bak. Bak
c. Cilt
çev. Çeviren
D
ı geçen eserİF Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesiİbn, BinınızİB Diyanet İşleri BaşkanlığıH. Hicrî
Hz. Hazret-i
hzl. Haz
M. Milâdî
MEB Millî E
ırlayanğitim BakanlığıMEGSB Millî E
ğitim ve Gençlik ve Spor BakanlığıMÜ
İFV Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi VakfıMÜSBE Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
nak. Nakleden
r.a. Rad
r.anhâ Rad
r.anhuma Rad
s. Sayfa
sad. Sadele
s.a.v. Sallallahu aleyhi ve sellem
TDK Türk Dil Kurumu
TDV Türkiye Diyanet Vakf
ıyallahu anhıyallahu anhâıyallahu anhumaştirenıTÖV Türkiye Ö
ğretmenler Vakfıv. Vefat
ıvb. Ve benzerleri
15
1. BÖLÜM
SA
1.1. SA
İD NURSÎ, NUR RİSALELERİ VE İLİMİD NURSÎ’NİN TAHSİL HAYATIRisale-i Nur müellifinin tahsil hayat
(...)
ı üç aydan başka mevcut olmadığı halde10Evet o zât
zevahiri kurtarmak üzere üç ayl
ve ledünniyat ve hakaik-
k
(Said Nursî) daha hal-i sabavette iken ve hiç tahsil yapmadanık bir tahsil müddeti içinde ulûm-u evvelîn ve âhîrineı eşyaya ve esrar-ı kâinata ve hikmet-i İlâhiyeye vârisılınmıştır ki, şimdiye kadar böyle mazhariyet-i ulyâya kimse nail olmamıştır.11(...) alelusûl yirmi sene tahsili lâz
hülâsas
ım gelen ulûm ve fünunun zübde veını üç ayda tahsil ve ikmal etmiştir.12Evet, üç ayl
bir kitapla i
ederken hiçbir kitaba müracaat etmedi
ık bir tahsili bulunan ve kırk seneden beri Kur'an-ı Kerîm’den başkaştigal etmeyen, yüzotuzu Türkçe, onbeşi Arapça olan eserlerini te'lifği, henüz hayatta olan kâtipleri tarafındanş
ehâdet edilen, esasen kütüphanesi de bulunmayan, yarım ümmî bir zat (...)13(...) Medrese usulünce onbe
müellifi yaln
ş sene ders almakla okunan kitapları Resâil-in-Nurız üç ayda tahsil etmiş.141.1.1. SA
İD NURSÎ’NİN MEDRESE HAYATICiddî bir
şevk ile tahsili gözüne aldı ve bu niyetle nahiyeleri İsparit Ocağıdahilinde bulunan Ta
Fakat fazla duramad
söylenen küçük bir söze dahi tahammül edememesi; medreseden ayr
oldu. Tekrar Nurs’a döndü. Nurs’da ayr
biraderinin haftada bir defa s
Pirmis Karyesine, sonra Hîzan
tahammülsüzlü
ğ Köyünde Molla Mehmed Emin Efendi’nin medresesine gitti.ı. Hâle-i fıtriyeleri icabı, daima izzetini koruması ve hattâ âmirâneılmasına sebebıca bir medrese olmadığından dersini büyükılaya geldiği günlere hasrederdi. Bir müddet sonraşeyhinin yaylasına gitti. Burada da tahakkümeğü, dört talebe ile geçinmemesine sebeb oldu.1510
Afyon Mahkemesinde Yapt
Şuâlar, 434, Ondördüncü Şua/Bediüzzaman’ın Afyon Mahkemesi Müdafaası ve Mektupları ve Nur Talebelerininıkları Hakikatlı Müdafaalar/Ahmed Feyzi’nin Müdafaasıdır.11
ve Tercüman
Hayat
Şuâlar, 542, Onbeşinci Şua/Elhüccetü’z-Zehra/Risale-i Nur Nedir? ve Hakikatlar Muvacehesinde Risale-i Nurı Ne Mahiyettedir Diye Bir Takriznâmedir; Bediüzzaman Said Nursî (Bundan sonra bu kitabı Tarihçeişeklinde göstereceğiz), 579, Afyon Hayatı/Risale-i Nur Nedir? Bediüzzaman Kimdir?12
Tarihçe-i Hayat, 34, İlk Hayatı.13
Sözler, 703, Teşrin-i sâni (1950) de Ankara Üniversitesinde (...) bir konferanstır.14
Sikke-i Tasdîk-ı Gaybî, 78, Birinci Şua/İkinci Bir İhtar.15
Tarihçe-i Hayat, 31, İlk Hayatı.16
Yaz olmas
Orada, biraderi Molla Abdullah ile bir gün dö
Mehmed Emin Efendi, Küçük Said’e:
-Ne için karde
Bulunduklar
ı dolayısıyle, ahali ve talebelerle birlikte Şeyhan Yaylâsına gittiler.ğüşmüş. Tâğî Medresesi Müderrisişinin emrinden çıkıyorsun? diye işe karışmış.ı medrese, meşhur Şeyh Abdurrahman Hazretlerinin olmasıdolay
-Efendim,
halde burada hocal
geçebilece
ısıyle, hocasına şu yolda cevap verir:şu tekyede bulunmak hasebiyle, siz de benim gibi talebesiniz. Şuık hakkınız yoktur! diyerek, gündüz vakti bile herkesin güçlükleği cesim bir ormandan geceleyin geçerek Nurşin’e gelir.16(...) Oradan kalkarak me
Orada dahi arkada
hançer çekmesi üzerine gözüne ili
ba
pederlerine: "Ben art
büyüktürler. Onlara gücüm yetinceye kadar evde kal
kadar evde kal
şayih-i âzam mevkii bulunan Gaydâ kasabasına gelir.şı Molla Muhammed Efendi ile döğüşerek, Molla Muhammed’inştiği baltaya sarılır. O sırada diğer bir talebeşından yaralı düşünce, medrese hayatını terkle pederleri nezdine gelir. Veık büyümedikçe okumaya gitmem. Zira talebeler bütün bendenırım." der. Ve o kış ilkbaharaır.17Pederinden izin alarak, tahsil yapmak üzere Arvâs Nahiyesine gider. Burada
icra-y
etmeyip, talebelerinden birisine okutmas
bu me
-Efendim, öyle de
Hitab
müddet kald
yeni talebelere ehemmiyet verilmemek bu medresenin âdeti oldu
ile okunmas
söyledi.
ı tedris eden meşhur Molla Mehmed Efendi, kendisine ders vermeye tenezzülını tavsiye edince, izzetine ağır gelir. Bir günşhur müderris camide ders okutmakta iken, Molla Said itiraz ederek:ğil!ında bulunur. Okutmasına tenezzül etmediğini hatırlatır. Orada birıktan sonra, Mir Hasan Veli Medresesine gitti. Aşağı derecede okuyanğunu anlayınca, sıraı icabeden yedi ders kitabını terkederek, sekizinci kitaptan okuduğunu18(...) Erzurum Vilâyetine tâbi Bayezid’de
nezdinde yapt
gariptir. Zira
nüsah etti. Buna da her kitaptan bir veya iki ders, nihayet on ders tederrüs etmekle
muvaffak oldu ve mütebakisini terkeyledi. Hocas
için böyle yapt
-Bu kadar kitab
mücevherat kutusudur, anahtar
bulundu
anlayay
Şeyh Mehmed Celâlî Hazretlerininığı bu hakikî ve ciddî tahsili, üç ay kadar devam etmiştir. Fakat pekŞarkî Anadolu usûl-ü tedrisiyle, "Molla Câmi" den nihayete kadar ikmal-iı Şeyh Mehmed Celâlî Hazretleri neığını sual edince Molla Said cevaben:ı okuyup anlamaya muktedir değilim. Ancak, bu kitaplar birı sizdedir. Yalnız sizden şu kutuların içinde neğunu göstermenizin istirhamındayım, yâni bu kitapların neden bahsettikleriniım da, bilâhere tab'ıma muvafık olanlara çalışırım, demiştir.16
Tarihçe-i Hayat, 32, İlk Hayatı.17
İctimâi Reçeteler I, 9, Tarihçe-i Hayat/Latife.18
Tarihçe-i Hayat, 32-33, İlk Hayatı; İctimâi Reçeteler I, 9-10, Tarihçe-i Hayat/Latife.17
Maksad
fikrini medrese usullerinde göstermek ve bir teceddüd vücuda getirmek ve bir sürü
hâ
gelen ulûm ve fünunun zübde ve hülâsas
Bunun üzerine hocalar
cevaben:
-Bu ilimleri birbirinden tefrik edemiyorum. Ya hepsini biliyorum veyahut
hiçbirisini bilmiyorum, der.
Herhangi bir kitab
Cevâmi", "
kendine anlamak
ı ise, esasen kendisinde fıtraten mevcud bulunan icad ve teceddüdşiye ve şerhlerle vakit zâyi etmemekti. Bu suretle, alelusûl yirmi sene tahsili lâzımını üç ayda tahsil ve ikmal etmiştir.ının; "hangi ilim tab'ına muvafık" olduğu sualineı eline alırsa, anlardı. Yirmidört saat zarfında "Cem'-ül-Şerh-ül-Mevâkıf", "İbn-ül-Hacer" gibi kitapların ikiyüz sahifesini, kendişartiyle mütalâa ederdi.19(...) Bundan sonra,
ilk görü
Molla Abdullah:
-Sizden sonra ben
Bediüzzaman:
-Ben seksen kitab okudum.
Molla Abdullah:
-Ne demek?
Bediüzzaman:
-
(...)
Şirvan’daki biraderinin yanına gitti. Orada büyük kardeşiyleşmede aralarında şöylece kısa bir muhavere cereyan etti.Şerh-i Şemsî kitabını bitirdim, siz ne okuyorsunuz?İkmâl-i nüsah ettim ve sıranıza dahil olmayan birçok kitabları da okudum.20Bir gün de Van valisi merhum Tahir Pa
ilmiyede aralar
şa ile (Said Nursî’nin) bir münakaşa-iı bozulur. Rovelver ile Tahir Paşa’yı vurmak için davranır.21