Neffasenin Ukdesi

Ömer Öcal

VAN 22.02.2013 14:01:26 0
Neffasenin Ukdesi
Tarih: 01.01.0001 00:00

Felak Suresi 4. Ayet (Ve min şerrinneffasati fil'ukad) şöyle tercüme edilmektedir:

Düğümlere üfleyenlerin kötülüğünden (Diyanet)
(Büyü yapmak için) düğümlere üfleyen kadınların (her sihirbazın) şerrinden (A.F. Yavuz)
Düğümlere üfüren kadınların şerrinden, (A. Bulaç)
Düğümlere üfleyip tüküren büyücü kadınların şerrinden (S. Ateş)
Düğümlere üfleyip büyü yapan büyücü kadınların şerrinden (S. Yıldırım)
Karanlık işlere düşkün tüm insanların şerrinden (M. Esed)
Nefisleri kışkırtan cazibenin şerrinden (İ. Eliaçık)
Arabozucuların, anlaşmaları bozanların şerrinden (Edip Yüksel)

Bir kısmını yukarıya aldığımız meallerden de görüldüğü gibi klasik anlayış, ayeti, “Büyücülük yapan kadınların şerri” olarak anlamıştır. Felak ve Nas surelerinin nüzül sebebi, Yahudi bir kadının Peygamberimize büyü yapması olarak gösterilmiştir. Bu sureler genel olarak Mekki kabul edilir; ancak bahsi geçen nüzül sebebinin doğru olabilmesi için, sureyi Medeni kabul edenler de vardır ki kanaatimce bu durum, “nüzule göre sebep uydurma” nın kötü örneklerinden biridir.

Bu ayetin, “Düğümlere üfleyen büyücü kadınlar” olarak anlaşılması şu soruları akla getirir:

1. Büyü yapmak kadınların işi midir?
2. Büyü, sadece düğümlere üflemek sureti ile mi yapılır?
3. Büyücüler hayatımızda ne kadar ciddi bir tehlike oluştururlar?
4. Hz. Peygamber büyücülerden dolayı nasıl bir sıkıntı yaşamıştır?
5. Mekki bir surede, “sihir yapan Yahudi kadın” ın ne işi vardır?
6. Büyünün, üstelik de bir peygambere tesir etmesi nasıl mümkün olabilir?

O halde ayeti nasıl anlamak gerekir?

“Ukde” sözlükte, düğüm, anlaşma, kin ve öfke; “Neffase” ise üfürmek, yılanın zehir akıtması, yaradan ve gözden akan sıvı anlamındadır.

Bu ayette “düğümlere üfürmek” gerçek anlamda kullanılmamıştır. M.Esed’in de belirttiği gibi “Neffasatifil ukad” deyimsel bir ifadedir ve dilimizdeki “Yılandilliler” deyimini hatırlatmaktadır.

Bu ifade ile kışkırtıcıların kastedildiğini düşünüyoruz. Düğüm; iki farklı tarafın bağlanma noktası, buluşma, anlaşma zeminidir. Düğümlere üfürenler fay hatlarını tahrik ederler, toplumu bölerler, mevcut ihtilafları körüklerler, “Cahiliyye hamiyyetini” kışkırtarak “kalpleri birleştirmeye çalışanların” çabalarını sabote ederler ve buradan kendilerine bir hareket alanı açmaya çalışırlar. (Bir vaizin, ayeti, “Mikrofonlara konuşan politikacılar” olarak yorumladığını duymuştum.)

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

1-5. De ki: “[Ey] tüm çıkış yollarının Rabbi! Mahlûkatın şerrinden,  yolumu mayınlayanların şerrinden, yılandillilerin ve haset gününde haset edenin  şerrinden sana sığınıyorum!”