Müslümanların dünyadaki imajı nedir?
Sharjah-BAE
Her milletin adı geçtiğinde, onun zihinlerde yarattığı bir algı vardır.
“Yahudiler” dediğimizde, Ortodoks Musevilerin giydiği siyahlar içinde, perçemli bir insan imajı oluşur kafamızda. Ya da gördüğü her yerde Filistinli öldüren bir İsrail askeri.
“Hıristiyanlar” dediğimizde, koca bir haç, dumanlar içinde bir Papa figürü belirir zihnimizde sanırım.
Peki “Müslümanlar” dediğimizde sizce insanların kafasında nasıl bir algı oluşuyor?
HÜSNÜ HAT BİANELİNDE SİYASİ ARAYIŞ
Bu soruyu, Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) her yıl düzenlenen Hüsnü Hat ve Sanat Bienalinde, dünyanın dört bir yanından gelen sanatçılara sordum.
Biksad Derneği’nin kurucusu Hattat Hüseyin Kutlu adına katıldığımız bu büyük bienalde, benim cevabını aradığım soru herkesten farklıydı.
İslam denince, Müslüman denince herkesin aklına ilk gelen şey nedir?
Maalesef iyi şeyler değil. Hele IŞİD ve El Kaide teröründen sonra, dünyada İslamofobik akım öylesine hızlı yayıldı ki, Kenya’daki Masai Mara yerlisinden bile Müslümanlar aleyhine sözler işittim.
Oysa ne terör, ne sefalet, ne de geri kalmışlık İslam dünyasının imajı, kimliği, tanıtıcı özelliği olamaz.
SANAT, MÜSLÜMANLARI TEMSİL EDEMEZ Mİ?
Sharjah’da yapılan sanat bienalinde, Müslüman sanatçılarının birbirinden ilginç ve başarılı çalışmalarını incelerken, aklımda hep şu cümle vardı:
Müslümanları dünyada bu sanat temsil etmeli.
Hüsnü hat, tezhip ve ebru gibi dünyada bir benzeri daha olmayan sanatımızın ne derece etkili eserler meydana getirdiğini bu bienalde bir kez daha gördüm.
Ne yazık ki bu eserler dünyada yeterince tanınmıyor, hakkıyla bilinmiyor ve koleksiyonları yapılmıyor.
British Museum’da az sayıda hat eseri olduğunu yine bu toplantıda fark ettim. Yapılan sunumda gördüğüm eserler, güçlü hattatlarımızın eserlerinin yanında çok zayıf kalıyor.
BOZULAN MÜSLÜMAN ALGISI İÇİN KİM, NE YAPMALI?
Peki bozulan Müslüman algısının düzeltilmesi ve İslam’ın hak ettiği huzur, estetik ve güçlü medeniyet algısını yeniden kazanması için ne yapmak gerek?
Bir soru daha: Bu algıyı değiştirmek için kimler harekete geçmeli, kim sorumluluk üstlenmeli?
Ekmeleddin İhsanoğlu, İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri olduğunda, ona bu yönde projeler hazırlanmıştı. Ben de bir kısmının içinde olmuştum. Ancak İhsanoğlu bunların hiçbirini yapmadığı gibi, tüm enerjimizi de tüketmişti.
Yani İslam İşbirliği Teşkilatı dünyada bozulan Müslüman ve İslam imajının düzeltilmesi için en iyi adres. Lakin bu yönde ne bir niyet, ne bir enerji, ne de bir çaba var.
Peki, bir devlet bunu üstlense yine de yol kat edilir mi?
Hangi Müslüman devletin bu yönde derdi var sizce?
Gözünüzün önünden geçirin bu devletleri. Endonezya ve Malezya hariç krizle, terörle, iç çatışmayla, kaosla, savaşla, fakirlikle uğraşmayan ülke yok gibi değil mi?
Yani Müslümanların ve İslam’ın imajını, algısını bozan zaten bu devletler. Bir de düzeltmek için onlardan çaba beklemek akla yatkın değil.
DEVLETLER ANLAŞAMASA DA TOPLUM ANLAŞIYOR
Sharja’da onlarca ülkenin yanı sıra Suriye, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, İran, Yemen, Mısır, Türkiye’den çok sayıda sanatçı bir araya gelmişti. Bu devletlerin hepsi birbiriyle kavgalı aslında. BAE ile ilişkilerimizin kötü olmasına rağmen, Bienalin onur konuğu Türkiye’den Prof. Dr. Uğur Derman oldu.
Devletler anlaşamasa da sanatçılar arasında son derece güzel kaynaşma, anlaşma ve dayanışma vardı anlayacağınız. Demek ki sanat siyasetin, uluslararası ilişkilerin önüne geçip, başka bir atmosferde hepimizi buluşturabiliyor.
Bu yüzden Müslümanların dünyadaki algısı, İslam’ın imajı konusunda Müslüman sanatçıları öne çıkartacak sivil organizasyonlara ihtiyaç var. Rejimlerin, devletlerin, hükümetlerin sorunlu ilişkilerini bir kenara bırakıp, Müslüman bireylerin, sanatçıların gücünü, bozulan imajımız için kullanmak en doğru yol olsa gerek.
Tabi bunun için bir organizasyon lazım. Bunu yapacak organizasyonlar var. Mekanlar var, ortamlar var, buraya gelecek sanatçılar var. Lakin küçük bir sorun olan bütçe bulmak zor! ‘Cami yaptırıyoruz’ desek koşa koşa yardım eden zenginlerimiz, biraz da bu sanat etkinliklerine yardım etse, sorunu çözeceğiz aslında.
