Mavi Balina Küçük Balık mı?

‘Mavi Balina oyunu bir gencimizi daha intihara sürükledi’ başlıklı haberler ne zaman

gündeme gelse, bu okuyacağınız makaleyi yazmayı planlıyorum ancak sürekli

ertelemek zorunda kalıyordum.

‘Mavi Balina’ sadece bir bilgisayar oyununun adı sanılıyor maalesef. Oyunu oynayan

gençler intihar etmeye başlayınca, Dünya’nın ve Türkiye’nin gündemine geldi. Birçok

ülkede yasaklandı. Ancak bilgisayar dünyasını bilenler, en kolay delinen yasakların,

bilgisayar yasakları olduğunu bilirler.

Bilgisayar başında oyun oynayan yani eğlenen bir genç, eğlence içerisinde nasıl

intihara sürükleniyor? Reklamlarla insanları alışverişe veya bir filme yönlendirmeyi

nasıl yaptıklarını herkes biliyor. Kendini öldürecek kadar nasıl yönlendiriyor bir

bilgisayar oyunu gençleri? İnsan psikolojisi üzerine ne kadar uzman olursanız olun,

karşı karşıya olduğumuz problem, çok yeni bir problem. Eski kitaplarda cevabını

bulamayacağımız bir problem ile karşı karşıyayız. İnsan psikolojisi alanında uzman

olmak yetmediği gibi, bilgisayar oyunu alanında uzman olmakta yetmiyor bu problemi

çözmek için, gençlik psikolojisi uzmanı olmakta yeterli olmuyor. ‘İnsanlık tarihinde ilk

defa…’ diye başlayan birçok cümle kuruyorum son yıllarda konferanslarımda. Mavi

Balina oyunu yüzünden intihar eden gençler için de aynı cümle ile giriş yapmak

gerekiyor. İnsanlık tarihinde ilk defa, bilgisayar oyunu oynarken (eğlenirken), kendi

canına kıyan gençler gibi bir problem ile karşı karşıyayız.

Başkasını Öldürmek mi Daha Zor, İntihar Etmek mi?

Hayatın zorlukları ve imtihanları karşısında her insan zaman zaman bunalır. Büyük

bir kısmı intihar etmese bile, ‘intihar etmeyi bile düşündüm’ diyenler az değildir.

Ancak çok büyük bir kısmı, sadece intihar etmeyi düşünür ama vazgeçer. Çünkü

insanın canı tatlıdır. Başkasına kıymak kolay, kendine kıymak zordur. Başkasına

yumruk atarken tüm gücünüzle atarsınız, kendinizi yumruklamanız istense, kendinize

kıyamaz, aynı sertlikte vuramazsınız.

Başkasını öldürmek, cinayet işlemek elbette zordur. Pişmanlık duyanların hikayelerini

çok dinlemiş veya okumuşsunuzdur. ‘Her gece rüyama giriyor. Geceleri kabus

görüyorum. Son bakışlarını unutamıyorum. O bir defa öldü ama ben her gece

pişmanlıktan ölüp ölüp diriliyorum. Canıma kıymayı çok defa düşündüm’ gibi

cümleleri kuran, birçok katil vardır cezaevlerinde. Pişmanlıktan canına kıymayı

düşünürler ama kendilerine kıyamazlar. Cinayet işlediği için vicdan azabından intihar

eden insan sayısı çok azdır.

İntihar etmek bu kadar zor bir karar iken, bilgisayar başında eğlenen bir genci, bu

kadar zor bir karar için nasıl ikna ediyorlar? Bu sorunun cevabına uzmanların çok

ciddi bir şekilde çalışmalar yapması gerekiyor.

Büyük Balık Ne?

Bu konunun bambaşka bir boyutuna dikkat çekmek için yazıyorum bu makaleyi.

Kişisel bir şüphemi paylaşmak için konuya dikkat çekmek istiyorum. Gençleri intihara

sürükleyen bir bilgisayar oyununu yazıp yönetenlerin asıl amacı, bir sonraki adımı ne

olabilir? ‘Öyle bir oyun yazalım ki, bizim oyunumuzu oynayanlar intihar etsin’ diye

kimse uğraşmaz. Böyle bir işten para da kazanamayacaklarına göre, kuru bir fantezi

olma ihtimali çok zayıf.

‘Gençleri kendi canlarına kıyacak hale getirenlerin asıl amaçları, gençleri uzaktan

yöneterek başkalarını öldürecek bir suikastçıya dönüştürmek mi?’ diye bir soru var

aklımda. Kiralık katil bulmak ve katile para ödemek için uğraşacaklarına, bilgisayar

başında, ağlarına düşürdükleri gençleri, kendileri için maliyeti ve riski olmayan katil

olarak kullanmaya başlarsalar ne yapacağız? Sanal ortamda yönlendirilmiş bir kiralık

katili yakalasanız ve konuştursanız bile, arkasında kimin olduğunu asla

bulamayacaksınız.

Mavi Balina oyununun, böylesi bir plan adına, küçük balık olarak kullanıldığını

düşünüyorum. Küçük balık Mavi Balina oyunu ise, büyük balık, bilgisayar başında

yönlendirilmiş katil gençler olabilir. Gençleri yönlendirmek zor değil. Nasıl olsa

hepimizin kullandığı ‘Navigasyon’ programları ABD veya Rusya merkezli. Yollarımızı,

sokaklarımızı, mahalle aralarını, kimin nerede oturduğunu bizden daha iyi biliyorlar.

Siyasi Cinayetler

Dünya siyasetini yönlendirenler, mecbur kaldıklarında, siyasi cinayet işlemekten

çekinmezler. Toplumda kaos oluşturmak için, sevilen liderleri veya kendilerine engel

olsan insanları ortadan kaldırmak için uğraşırlar. Bunun için çok profesyonel katiller

kiraladıkları gibi farklı yöntemler de kullanırlar. Zehirletmek, trafik kazası süsü

vermek, en çok kullanılan ve bilinen yöntemlerdir. Bu yöntemler sayesinde katili

kiralayan kişiler kendilerini saklarlar.

Teknolojinin çok yaygınlaştığı, her köşede kamera sisteminin olduğu, cep telefonu

dinlemeleriyle herkesin kolay takip edilebildiği bir zamanda yaşıyoruz. Kiralık katil ne

kadar profesyonel olursa olsun, bazen cep telefonu dinlemeleri veya sinyalleri

sayesinde bazen de kameralar sayesinde yakalanıyor. Eskiden parmak izi

bırakmamak yeterliydi. Ancak artık bu tür tedbirler yetmiyor.

Ses getirecek büyük cinayetler işlemek isteyenler için ‘Mavi Balina’ gibi, insanı robota

dönüştüren sistemler üzerinde çalıştıklarını düşünüyorum. Bana sorarsanız Mavi

Balina küçük balıktır. Büyük balık, etten ve kemikten oluşan genç katiller

hazırlamaktır.

Devlet ve Aile Tedbiri!

Devlet elbette tedbir almak zorundadır. Ancak her anne baba, aynı çatının altında

yaşadığı evladının, saatlerce bilgisayar başında ne yaptığını da takip etmek zorunda.

İnsanlık tarihinde ilk defa, yan odada oyun oynuyor sandığınız evladınızın, Dünya’nın

diğer ucunda ki insanlar tarafından, katil olarak seçilme ve kullanılma ihtimali var.

Mahallenizde ki uyuşturucu satıcılarıyla çocuğunuzun arkadaşlık yapmasını

engellemek ne kadar önemliyse, bilgisayar başında çocuklarınızın birileri tarafından

kullanılmasına engel olmak da o kadar önemlidir. Çocuklarınıza bilgisayar alırken,

çocuklarınızı bilgisayar kurslarına gönderirken, bilgi ve bilgisayar güvenliğini ihmal

ederseniz, bedelini gelecekte çok ağır ödeyebilirsiniz. Hem kendinizi hem

çocuklarınızı, güvenli internet kullanımı konusunda bilinçlendirmek ve onları takip

etmek zorundasınız.

Bilgi Güvenliği Uzmanı, dostum Faruk Yakaryılmaz beyin ifadesi ile bitireyim

makaleyi.

‘Çocuklarımız ve gençler için, Türkiye’nin bütün sokakları, Bilgisayardan daha

güvenlidir’

Sait ÇAMLICA

Eğitimci - Yazar