Özellikle 90'lı yıllarda neredeyse her gün yeni bir yolsuzluk haberi gündeme geliyor, dönemin başbakanlarının malvarlıkları sorgulanıyordu. 1996'da Meclis'e taşınan yolsuzluklar arasında, İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü'ndeki yolsuzluklar, Gençlik ve Spor Bakanlığındaki yolsuzluklar, Bayındırlık Bakanlığı, Halk Bankası, Türkiye Kalkınma Bankası, Petrol Ofisi, TMO, özelleştirme kapsamındaki EBK, SEK, YEM Sanayi, Sümer Holding, Tofaş, Tedaş ve Turban ile TRT, Türk-Sat, Tarım Kredi ve Sait Halim Paşa Yalısı ile ilgili soruşturma önergeleri de bulunuyor. Akıllarda kalan skandallardan bazıları ise şunlar:   

DALAN'I, İMAR YOLSUZLUĞU İDDİALARI GÖTÜRDÜ

İstanbul'u imara açan başkan olarak bilinen Bedrettin Dalan, Belediye başkanlığı döneminde Üsküdar sahilini imara açtı. İstanbul'un silüetini bozmasına ve mimarların karşı çıkmasına rağmen Dolmabahçe Sarayı'nın karşısındaki Gökkafes'e imar izni verdi. 1986-88 arasında Tarlabaşı yıkımlarıyla bugünkü Tarlabaşı Bulvarı ortaya çıktı, Unkapanı'nda bulunan İstanbul meyve-sebze hali Avrupa Yakası'nda Bayrampaşa'ya, Anadolu Yakası'nda İçerenköy'e taşındı. Bu imar harekatı yolsuzluk iddialarını gündeme getirdi. 1986'da kurulan Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu tarafından 35 dosyası Meclis'e taşındı. İmar yosuzluğu iddialarından sonra İstanbul'da Dalan dönemi sona erdi.  

CİVANGATE VE EMLAKBANK SKANDALLARI

24 Eylül tarihinde Cinayet Bürosu'nda sorgulanan Selim Edes, 1985'te Emlak Bankası'na sattığı bir arazinin parasının tahsil edememesi üzerine, Emlak Bankası Genel Müdür Yardımcılığı, Denizcilik Bankası Genel Müdürlüğü ve Emlak Bankası Genel Müdürlüğü (1989-91) yapan  Engin Civan'a alacağının tahsili için rüşvet verdiğini itiraf etti. Alaattin Çakıcı'nın talimatıyla harekete geçen Davut Yıldız, Mecidiyeköy'de pusu kurduğu Civan'ı otomobilinin içinde vurdu. Yargılama sonunda, Edes'ten rüşvet almak suçuyla yargılanan Civan, 7 yıl 6 ay hapis ve 62.5 milyar TL para cezasına çarptırıldı. 550 gün hapis yatan Civan, 2 Nisan 1996'da tahliye edildi. Tahliyesinden sonra ABD'ye gitti. Haziran 1998'de para cezasının bir kısmını ödememesi nedeniyle Türkiye'nin iade talebiyle ABD'de kısa süre tutuklandı. Ancak aynı yıl içinde 56 milyar 250 milyonluk para cezasını ödeyen Civan'ın iade isteminden vazgeçildi.  

TÜRKBANK'IN ARDINDAN MESUT YILMAZ'A YÜCE DİVAN GÖRÜNDÜ 

1998 yılında yaşanan Türkbank Skandalında Korkmaz Yiğit'in yayınlanan “İtiraf Kaseti” sonucu ANAP-DSP-MHP koalisyonu yıkılmış, Mesut Yılmaz için Yüce Divana giden yolun önü açılmıştı. TBMM'de kurulan özel bir komisyon bu konuyla ilgili olarak çok sayıda siyasetçi ve gazetecinin ifadesini almıştı. Komisyon hazırladığı raporda Mesut Yılmaz'ı ihaleye fesat karıştırmaktan suçlu bulmuştu.  

ÇİLLER'İN MALVARLIĞI TARTIŞILDI

Başbakan Mesut Yılmaz'ın ‘‘Sağda birleşmenin engeli kalkacak'' sözlerinin hemen ardından, hükümet ortakları, DYP Genel Başkanı Tansu Çiller hakkındaki malvarlığı soruşturma önergesini gündeme getirmişti. Bu bildiride, "Çiller'in milletvekili seçildikten sonra TBMM Başkanlığı'na sunduğu mal bildirimi ile daha sonraki bildirimleri bir tablo halinde incelendiğinde, mallarındaki artışın hiç de usulüne uygun artışlar olmadığı, kanunlara, hukuka ve genel ahlaka aykırı şekilde elde edilebilecek fahiş artışlar olduğu görülmüştür." ifadeleri yer aldı. Servet artışı 1.605 milyon dolar olarak hesaplandı. Buna Demirbank'tan 1992 yılında alınan kredi de eklendiğinde, izahı gereken ve soruşturmaya esas olması gereken tutar 2 milyon dolar şeklinde belirtildi. O günkü döviz kurları dikkate alındığında Çiller'in 471 milyar 234 milyon lirası sorgulandı.   

İSKİ, SHP'NİN YIKIMI OLDU

Türkiye'yi sallayan 'İSKİ yolsuzluğu', önce SHP ve sonrasında CHP'nin İstanbul'dan silinmesinin nedeni olarak gösterildi. Ergun Göknel, 'Rüşvet, yolsuzluk ve mal beyanında bulunmamaktan' 1993'te tutuklandı. Toplam 12.5 yıla mahkûm oldu ve 5 yıl hapis yattı. Köknel'in ihaleleri paravan şirketlere aktardığı öne sürüldü.

SELÇUK PARSADAN ÇİLLER'İ BİLE DOLANDIRDI

Selçuk Parsadan, 1993 yılında Türk Basın Ajansı'nı Ankara'ya taşındı ve küçük çaplı dolandırıcılık işlerine başladı. Sinema sanatçısı Perihan Savaş'ın adını kullanarak, dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'i, Gaziantep Belediye Başkanı Celal Doğan'ı, dönemin Başbakanı Tansu Çiller'i, Adnan Polat'ı, dolandıran Parsadan, en büyük vurgununu örtülü ödenekten aldığı para ile yaptı. 2 Kasım 1995 günü emekli Orgeneral Necdet Öztorun'un sesini taklit eden Parsadan, Tansu Çiller'i telefonla arayarak, “Kemalistler Derneği” için 5,5 milyar lira ister. Para ertesi gün Başbakanlık Örtülü Ödeneği'nden Parsadan'ın hesabına yatırılır. Olayın emniyet tarafından öğrenilmesinin ardından Parsadan 10 Mayıs 1996'da Edremit, Balıkesir'in Altınoluk kasabasına gider ve gizlenir. Bu arada cep telefonu ile canlı olarak bağlandığı televizyon programlarında Çiller için saf bayan tanımlamasını kullanan Parsadan, kendi deyimiyle "hükümet destekli ülkücü mafyanın" peşinde olduğunu bildiği için hayatından endişe ediyordu. 2001 tarihinde kanser hastalığından kurtulamayarak öldü.  

PEKİ DÜNYA'DA NELER OLDU?

Watergate skandalı:

1972-1974 Amerika Birleşik Devletleri'nin başkentinde gelişen ve Başkan Richard Nixon'ın istifa etmesiyle sonuçlanan siyasi bir skandaldır. 17 Haziran 1972 günü 5 hırsız Watergate iş merkezindeki bir büroya girerken polis tarafından yakalanarak tutuklandı. Bu büronun ABD'nin o zamanki ana muhalefet partisi olan Demokratik Parti'nin merkezi olduğu ortaya çıktı. Sürdürülen soruşturma hırsızların Nixon'ın partisi olan Cumhuriyetçi Parti ile bağlantılı olduklarını ve amaçlarının Demokratik Parti'nin telefonlarını gizlice dinlemek üzere mikrofonlar yerleştirmek olduğunu ortaya koydu. Bunun üzerine Başkan Richard Nixon bu hırsızlığın arkasında olan bütün siyasetçilerin ortaya çıkarılması için Adalet Bakanı Elliot Richardson'ı görevlendirdi. Richardson, Archibald Cox isimli bir savcıyı bu göreve atadı. Cox, Beyaz Saray'da başkanın bütün konuşmaların teybe alındığını öğrenerek bu bant kayıtlarının kendisine verilmesini istedi. Richard Nixon bu isteği kesinlikle reddetti ve Cox'un görevden alınmasını emretti. Adalet Bakanı Cox'u görevden almayı reddedince Richard Nixon Richardson'ın işine son verdi. Olaylar gitgide çorap söküğü gibi gelişmeye başladı. ABD Yüksek Mahkemesi Richard Nixon'ı bant kayıtlarını savcılara teslim etmeye zorladı. Richard Nixon bant kayıtlarını sonunda teslim etti ama bu sefer Richard Nixon iyice halkın desteğini kaybetmişti ve ABD Kongresinde Richard Nixon'ı görevden almak üzere soruşturmalar başlamıştı. Bu ortamda 8 Ağustos 1974 tarihinde Richard Nixon televizyonda yaptığı bir konuşmayla ertesi gün istifa edeceğini açıkladı. Yerine Başkan yardımcısı Gerald Ford başkan oldu. Böylece Richard Nixon ABD tarihinde başkanlıktan istifa eden ilk ve tek başkan olmuş oldu.  

Berlusconi yolsuzluk iddiasıyla hakim karşısına çıktı

Başbakan Berlusconi, "Mediaset"in televizyon hakları hakkındaki yolsuzluk iddiaları nedeniyle mahkemeye çıktı.İddiaya göre, Berlusconi ve ABDli yapımcı Frank Agrama ile birlikte 10 kişi vergi kaçakçılığı yapmakla suçlanıyor. Berlusconi'nin sahibi olduğu Fininvest grubuna bağlı İspanyol Tele5 televizyonunda 1990-1993 yılları arasında vergide yolsuzluk yapıldığı gerekçesiyle 2001 yılında açılan dava, Berlusconi'nin başbakan olduğu için dokunulmazlık elde etmesi nedeniyle İspanya Anayasa Mahkemesi'nin 14 Ekim 2003 tarihindeki kararıyla durdurulmuştu.

İran-Kontra skandalı veya Irangate:

Ronald Reagan yönetimi sırasında Kasım 1986′da ortaya çıkan bir mevzu. ABD yönetim kademesinden bazı kişilerin, İran'a silah satması ve gelirlerin illegal bir şekilde Nikaragua'da dönemin solcu yönetimini devirmeye çalışan anti-komünist kontraları desteklemek için kullanılmasını kapsar.

WorldCom:

ABD'nin önde gelen iletişim şirketlerinden WorldCom, tarihin en büyük muhasebe yolsuzluklarından birini yürüttüğünü, Ocak 2001-Mart 2002 döneminde karını 3.8 milyar dolar yüksek gösterdiğini kabul etti.  

Enron:

Enerji devi Enron, geçen Ekim'de bilançosunu açıkladığında hesaplardaki bir ‘kara delik' dikkatleri çekti. Bunun üzerine şirket hakkında soruşturma başlattı. Enron, karını şişirdiğini kabul etti.  

Andersen:

Enron skandalının patlak vermesinin ardından gözler şirketi denetleyen Andersen'e çevrildi. Herkesin merak ettiği soru,  Andersen'in yapılan usülsüzlüğü görememeyi nasıl başardığıydı. Bunun üzerine Andersen, Enron'la ilgili belgeleri yok etti ve adaleti engellemekten cezaya çarptırıldı.  

Adelphia:

Telekom şirketi Adelphia, 25 Haziran'da iflasını açıkladı. ABD'nin altıncı en büyük kablo televizyon şirketi olan Adelphia'nın muhasebe işlemleri inceleme altında.  Şirket, son iki yıldır karını yüksek gösterdiğini ve sahip olduğundan daha fazla abone sayısı açıkladığını kabul etti.  

Tyco:

İleri teknoloji şirketi Tyco'nun eski CEO'su Dennis Kozlowski hakkında yolsuzluktan ötürü Haziran başında soruşturma açıldı. Kozlowski hakkındaki suçlama, 1 milyon dolar tutarında satış vergisini ödememe ve 13 milyon dolar tutarında sanat eseri satın almaktı.  

Global Crossing:

Yüksek teknoloji şirketi Global Crossing, sektörünün parlayan yıldızlarından biriydi. Şirket 28 Ocak'ta iflasını açıkladı, ve şirket hakkında soruşturma başlatıldı. Global Crossing'in de muhasebe oyunları sonucu battığı, iflasın düzmece olduğu ortaya çıktı!  

Merrill Lynch:

Böylesi bir skandallar ortamında yatırım bankaları da sıkıntılı bir döneme girdi. ML, New York Savcılığı ile bir anlaşma yaptı. Bu anlaşma sonucu ML, 100 milyon dolar ceza ödedi! Bu silsilenin ardından yıllarca sürecek bir dolar buhranı baş gösterdi ve Amerikan ekonomisi, kapasitesinin yarısını kaybetti.

ZAMAN