İDLİB'İN COĞRAFİ KONUMU
İdlib veya İdlip, Suriye'nin kuzeybatısında bulunan ve aynı isimli yönetim bölgesinin merkezi olan şehir. Halep'e 60 km uzaklıktadır. Bulunduğu ilin Türkiye'ye (Hatay iline) de toprak komşuluğu vardır. Bu nedenle Hatay ve Kilis gibi güney illerle benzerlikler gösterir. Oldukça eski bir yerleşim alanı olan şehir yakınlarında pek çok eski şehir kalıntısı vardır. Bunlardan Ebla antik kenti, bir zamanlar bölgede önemli bir merkezdi. Şehrin ekonomisi tarıma dayanır ve Suriye'nin önemli tarım merkezlerinden birisidir. Özellikle de zeytin üretimi yapılmaktadır. İdlib zeytin, pamuk, buğday ve meyve, özellikle kiraz için önemli bir üretim merkezidir. Diğer başlıca ürünlerinde badem, susam, incir, üzüm ve domates içerir. 1995 yılında çeşitli narenciye kırpma ile ekili yaklaşık 300 hektar alan vardı.
İDLİB’İN ÖNEMİ
Stratejik konumu itibariyle İdlib, Türkiye için hayati noktada bulunuyor. Halep ve Afrin'den göç edenlerin de bulunduğu İdlib'de 4 milyona yakın kişi yaşıyor. El Kaide bağlantılı grupların etkili olduğu bölge; kuzeyinde Hatay, Afrin; doğusunda Halep ve batıda Akdeniz sahilindeki Lazkiye ile çevrili stratejik bir bölge olma özelliği taşıyor. İdlib, Suriye'de yıllardır süren iç savaşın başlama noktası ve kördüğümü olarak nitelendiriliyor. Akdeniz'e çıkış kapısı ve rejimin kalbi durumundaki Lazkiye'ye yakınlığı da bölgenin stratejik değerini arttırıyor.
İDLİB TÜRKİYE İÇİN NE İFADE EDİYOR?
Türkiye, terör örgütü PKK’nın Suriye kolu PYD/YPG’nin İdlib üzerinden Akdeniz'e uzanan bir hat oluşturmasını engellemek istiyor. Çünkü Irak'ın kuzeyindeki petrolün dünyaya bu hat üzerinden ulaştırılması, aynı zamanda terör örgütü YPG'nin bundan büyük ekonomik çıkar elde etmesi anlamına geliyor. YPG, Irak sınırından başlayarak Akdeniz’e kadar kesintisiz bir koridor oluşturmak için İdlib’in bir bölümünü ele geçirmek zorunda. Ancak, İdlib'de çatışmasızlık bölgesinin tesis edilerek bölgenin kontrol altına alınması durumunda, Afrin'deki terör yuvalarına hükmeden terör örgütü YPG'nin Akdeniz'e çıkış umudu son bulacak.
İDLİB’DE SON DURUM NE?
Rejimin garantörünün İran ve Rusya’da olmasına rağmen yapılan ihlallere baktığımızda yüzde 95’inin rejim veya rejimi destekleyen gruplar tarafından yapıldığını görüyoruz. Amaç bu süreçten faydalanarak rejimin ılımlı muhalefeti ve sivilleri yok etmesi…
Suriye'de, İran destekli gruplar ile Beşar Esad rejimi karşıtı gruplar arasındaki çatışmalar, İdlib gerginliği azaltma bölgesi sınırları içindeki Ebu Zuhur Havalimanı çevresinde yoğunlaştı. Rusya'nın hava desteğiyle ilerleyen rejim destekçisi güçler, havalimanına 9 kilometre kadar yaklaştı. İdlib'deki çatışmalardan dolayı binlerce kişinin Türkiye sınırına doğru kaçmaya başladığı kaydedildi. Bu arada Esad rejiminin abluka altında tuttuğu Doğu Guta'ya hava ve kara saldırıları da devam ediyor. Dünkü saldırılarda 26 sivil daha hayatını kaybetti. Son 12 günde yaşamını yitiren sivil sayısının 147'ye yükseldiği bildirildi.
12 BİN SİVİL GÖÇ ETTİ
İdlib bölgesinde hava saldırıları ve şiddetli çatışmalar nedeniyle son haftalarda 12 bin aile nispeten güvenli buldukları İdlib’in kuzeyine yanı Türkiye sınırına göç etti. Canlarını kurtarmak için kaçan siviller soğuk hava nedeniyle donma tehlikesi yaşıyor.
İDLİB DÜŞÜYOR MU?
En büyük kentleri yakılıp yıkılan, milyonlarca insanın yerinden edildiği ve dünyanın dört bir yanına göç etmesine neden olan Suriye savaşında bugüne kadar "kanın durdurulması" pek çok kez dilendi, dile getirildi ve ara buluculuk mekanizmaları işletilmeye çalışıldı.
Suriye ile ilgili pek çok konuda olduğu gibi, bundan sonra ne olacağını söylenen sözler değil, sahada; savaşın yıkımının ortasında yapılanlar belirleyecek.
