80’li yıllara çağın vebası olarak damgasını vuran AIDS, Amerika ve Avrupa’da artık kontrol altına alınırken, Türkiye ’de HIV pozitif teşhisi konulan vaka sayısı giderek artıyor. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Volkan Korten “Ülkemizde, son 1 yılda HIV pozitif teşhisi konulan vaka sayısında yüzde 35 artış oldu.
Özellikle Ukrayna, Rusya , Gürcistan, Özbekistan gibi komşu ülkelere yapılan iş ve turistik seyahatler bu artışın en önemli nedeni. Kapı komşumuz Rusya’da 1 milyon, Ukrayna’da ise 250 bin, Gürcistan’da ise 150 bin civarında tanısı konmuş HIV pozitif hastası bulunuyor.
Prof. Dr. Korten, AIDS erken tespit edildiğinde hastaların uzun yıllar normal yaşamlarını sürdürebildiğine dikkat çekti:
“Dünyada ve ülkemizde yeni ilaç ve tedaviler sayesinde AIDS’ten ölenlerin sayısı azaldığı için HIV pozitif ile yaşayan kişi sayısı artıyor. Biz onlara hayat sürelerinin 5 ya da 10 yıldan daha fazla kısalmayacağını, yani normalde 80 yaşında ölecekken, 70’inde ölebileceklerini söylediğimizde rahatlıyorlar. Tedavi alan kişilerin bulaştırıcılığı da çok azalıyor. Ancak AIDS’e karşı toplumsal önyargı ve damgalama ile yaşamlarını sürdürmek birçok hasta için oldukça zorlu bir süreç. Bunu ancak toplumsal bilinçle aşmak mümkün. HIV pozitifli kişiler tamamen normal bir insan gibi çalışma ve sosyal hayatın içinde yer almalı.”
‘Türkiye’de 50 bin HIV taşıyıcısı var’
Türkiye’de HIV pozitif teşhisi konulan hastaların 4’te 3’ü erkek, 4’te 1’i kadın. Hastalık en fazla 40-50 yaş arasında görülüyor. Bugün dünyada tahmini olarak 34 milyon kişi HIV ile yaşıyor. Güney Afrika 5 milyon kişi ile ilk sırada. Türkiye’de Sağlık Bakanlığı verilerine göre 5 bin 225 HIV pozitif vaka kaydı var. Ancak Dünya Sağlık Örgütü ’nün tahmini rakamlarına göre Türkiye’de 50 bin kişiye yakın HIV ile yaşayan kişi olduğu düşünülüyor. Türkiye’de ilk HIV vakası 1985 yılında açıklanmıştı.
HIV pozitif 19 kişinin işe iade edilmesini sağladı (10 yıldır HIV pozitif, 50 yaşında) M.S, hastalığı 10 yıl önce korunmasız cinsel ilişkiden aldı. Bir turizm firmasında üst düzey yönetici olarak çalışan M.S, işinden ‘hastalığı sebebiyle telafisi mümkün olmayacak sonuçlara neden olabileceği’ gerekçesiyle çıkartıldı. M.S. bunu Başbakanlık’a şikâyet etti ve dava açtı. M.S. için tek celsede işe iade kararı verdi. Yargıtay da M.S’yi haklı bulunca bu karar emsal oldu. HIV’ nedeniyle işten çıkartılan 19 kişi daha işe iade davasını kazandı.
M.S. ilk teşhiste öleceğini sandığı hastalığıyla, ilaçlarını düzenli kullanarak ve doktor kontrolünü aksatmadan 10 yıldır normal bir insan gibi yaşadığını söylüyor.
1 Aralık Dünya AIDS Günü için Taksim’de eylem var
Pozitif Yaşam Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Nejat Ünlü: “Tek eşli olsanız bile ‘Benim başıma gelmez’ demeyin. Hiçbir sağlık sorunu yaşamasanız da korunmasız her türlü cinsel ilişki, güvenli olmayan kan ürünü kullanımı sonrası ve hamilelik süresinde HIV testi yaptırmanızı önemle tavsiye ediyoruz. Unutmayın, tedaviye erişimi olan HIV pozitifler kaliteli bir şekilde, eğitim ve çalışma hayatlarına devam edebilir, evlenebilir ve gerekli önlemlerle HIV negatif çocuk sahibi olabilir” dedi.
Türkiye’de AIDS’le ilgili çalışmalarına devam eden dernek 1 Aralık Dünya AIDS Günü olan bugün saat 10.30’da Galatasaray Meydanı’nda sivil toplum kuruluşları, dernek temsilcileri ve gönüllülerden oluşan grupla çeşitli etkinlikler düzenleyecek.
