Hijyen ürünlerinde de sepet şeytanlığı

YAVUZ SELİM  İSTANBUL

Orta ve alt gelirli kesimi AK Parti’den uzaklaştırmak için “cüzdan operasyonu” düzenleyen sepet şeytanlarının, gıda ürünlerinin yanı sıra hayat malzemelerinde de zam-indirim tezgahına imza attığı ortaya çıktı. Kur saldırıları ve seçim sürecinde devreye girerek zillet medyası ve muhalefetle işbirliği yapan etiket cambazlarının; çamaşır suyu, deterjan, sabun, peçete, ıslak mendil, diş macunu, tuvalet kağıdı, çamaşır yumuşatıcısı gibi ürünlerin fiyatlarında bir zam bir indirim zikzakları yaparak “fiyatlar sürekli artıyor” algısı oluşturduğu belirlendi.

Sürekli zam geliyor ama yıl sonunda fiyat aynı!

Akit’in derlediği 2018-2021 verilerine göre hayat malzemelerinde gerçekleştirilen etiket oyunları şöyle kayıtlara geçti:

Çamaşır Suyu: “Ace” marka 1 litrelik çamaşır suyu yerel seçim dönemi olan 2019’da sürekli zamlanmasına rağmen sene sonunda sessiz sedasız şekilde %2 indirimle 4.25’ten 4.15’e düştü. Medyada hiç “çamaşır suyu ucuzladı” şeklinde haber olmadı, çünkü algı sürekli zam şeklindeydi. Aynı algı 2020 ve 2021’de de devam ettirildi. İçinde bulunduğumuz yıl 4 defa fiyatı artırılıp 3 defa da fiyatı indirilen çamaşır suyunun senelik bazda fiyatı %17 oynaklıkla 5.95’ten 12.95’e yükseltilmiş durumda.

Kağıt Peçete: “Servis” marka 100’lü peçete 2018 ve 2019’da yılbaşı-yılsonu fiyatlarına bakılırsa 2.75’lik etiket fiyatıyla hiç zamlanmamış görünüyor ancak bu iki yılda 6 zam-6 indirimle 12 kez fiyatı değişti. Her zamdan bir süre sonra eski fiyatına geri düşürülen peçete, 2020 senesinde yine zam-indirim zikzaklarıyla oluşturulan suni enflasyon sisi altında 2.75’ten 3.45’e, 2021’de 3.45’den 3.96’ya düşürüldü.

Zam-indirim, zam-indirim tahterevallisi!

Bulaşık Makinası Deterjanı: “Fairy” marka 36 yıkamalık bulaşık makinesi tableti fiyatlandırmasına tutulan mercekte de ilginç veriler tespit ediliyor. Yılbaşı ve yılsonu fiyatları 2018’de %9, 2019’da %0, 2020’de yine %9 artan deterjan bu 3 yılda defalarca kez etiket değiştirdi. Halkta yine “her şey zamlanıyor” algısı oluşturuldu. 2021’de ise adeta “sıra dağ” çizen deterjan fiyatları bir yükseldi, bir indi. 5 kez zam, 4 kez indirim gören bulaşık makinesi deterjanının 15 Aralık itibariyle fiyatı, yılbaşına oranla %30 artırılarak 39.9’dan 51.75’e yükseltilmiş vaziyette.

Cam Temizleyicisi: “Clin” marka 500 Ml’lik cam temizleyicinin market raflarındaki etiketi 2020’den beri 17 kez değiştirildi. 2020’de “zam-indirim-zam-indirim” yapılarak “sürekli zam” algısı pekiştirilen ürünün yılbaşı ve yılsonu fiyatı manidar şekilde 11.9’da kaldı. Hiç zamlanmaması gereken bu ürüne 2020’de neden 2 zam ve 2 indirim yapıldığı anlaşılamadı. 2021’de aynı oyunun yine sürdürüldüğü cam temizleyici şu an %39’luk farkla 11.9’den 16.5’e yükseltilmiş olarak satılıyor.

Tek maksat zam algısı

Sabun: “Dalan-Antik Pirina” marka 900 gramlık sabuna 2021’de 5 zam 4 indirim yapılarak diğer kalemlerdeki zikzaklı etiket oyunu burada da sahnelendi. %17 değişim gösteren sabun fiyatı 2021 başında 14.5 iken şu an 16.95 seviyesinde.

Islak Mendil: “Komili Sensitiave” marka 90’lı ıslak havluya üç yılda 5 zam, 3 indirim yapıldı. 2020 senesinde 8.25’den başlayıp zam-indirim oyunuyla yine 8.25’te yılı kapatan ıslak mendil, 2021’de %33 artırılarak 8.25’ten 10.9’a çıkarıldı.

Şampuan: “Gliss Million Gloss” marka 400 Ml’lik şampuan, 2020 yılını zam-indirim-zam üçlemesiyle 14.9’dan açıp yine aynı fiyatla kapattı. Ederi 14.9 olan ürüne yapılan iki zam, sene sonu fiyatıyla bakıldığında yine 14.9’da kalması, zammın algı operasyonu için yapıldığını net olarak gösteriyor. 2021’de ise tamamen zikzak çizen şampuanın etiketi 5 kez zamlandı, 4 kez indirime uğradı. Bu yılki fiyat oynaklığı %40’a varan şampuan 14.9’dan 20.9’a tırmandırılmış vaziyette. Maksat belli: AK Parti’ye tepki oluşturmak.

Diş Macunu: “Colgate Hassasiyete Pro-çözüm” isimli 75 Ml’lik diş macununun son 3 yıllık etiket seyri manidar. 19 defa fiyat değişimi yapılan diş macununda 10 defa zam, 9 defa indirim gerçekleştirildi. 34.95’lik fiyatı bütün zamlara rağmen 2018, 2019 ve 2020’de son olarak yine 34.95’ye getirilen diş macununun etiketi 2021’de 2 zam 1 indirimle tam %66 oynatılarak 34.95’ten 57.95’e şişirildi.

Yüzey Temizleyici: “Bingo Fresh Lovely” marka 2,5 litrelik temizlik malzemesinin fiyatı son 11 ayda 8 kez artırıldı, 5 kez azaltıldı. Halkın hafızasına “hep zam” algısı yerleştirildi. Yerel seçim sürecinde bütün etiket oynaklığına rağmen sene başı ve sene sonunda 12.95’te kalarak %0’lık değişim oranı bulunan yüzey temizleyici 2021’e 14.95’ten girmişti, şu an zam-indirim oyunlarıyla şişirilen fiyatı 18.95.

Zam geldi, fiyat düştü ama operasyon devam ediyor!

Çamaşır Yumuşatıcısı: “Yumoş Extra Pouch Yabani Orkide & Yasemin” marka 1440 ml’lik temizlik ürünü serbest piyasanın suistimal edilmesiyle sert zam, sert indirimlerle cüzdanları şoka uğratıyor. 2020’de bütün suni zam oyunlarına rağmen 19.95’ten 14.96’ya düşerek %25’lik indirimle seneyi kapatmıştı. 2021’de 4 defa zam, 4 defa indirim yapılan yumuşatıcı sene başı fiyatına oranla %33 artışla 14.96’dan 19.95’ee çıkarılmış durumda.

Tuvalet temizleyici: “Bref Power Aktiv Çam Tekli Paket” ürününe son 1 yılda 4 kez zam, 3 kez indirim yapıldı. Fiyatlandırma tahterevallisinde bir indirip bir çıkarılan tuvalet temizleyicinin fiyatı Ocak ayında 7.5 iken şu an 10.9 tutarında.