Erciş ilçesinde 11 Eylül 1941 tarihinde merkez üssü Kocapınar beldesi olan 7 büyüklüğündeki depremde 194 kişi hayatını kaybetmiş, 36 köy yerle bir olmuştu. Bugün depremin üzerinden tam 72 yıl geçti.
Uzmanlar söz konusu depremin Van`da son yüzyıl içerisinde yaşanan 7 büyüklüğündeki üç depremden biri olduğuna dikkat çekerek, ortalama 30 yılda bir büyük depremlerin tekrarlandığını ifade ederek, depremlerin ciddi can kayıplarına sebep olmasına rağmen yerel yönetimlerin tedbir almadığını ve depremlerin erken unutulduğunu belirttiler.
Konuyla ilgili sorularımızı yanıtlayan Yüzüncü Yıl Üniversitesinden Emekli Jeoloji Mühendisi Yrd. Doç. Dr. Muzaffer Şenol, ortalama olarak Van bölgesinde 30-40 yıl arasında mutlaka büyük depremlerin yaşandığını belirterek, Van`ın jeolojik yapısından dolayı bunun tekrarlandığını söyledi.
Bunun gelecekte de devam edeceğini aktaran Yrd. Doç. Dr. Muzaffer Şenol, "Bizler daha önce de her 30-40 yılda bir deprem olacağını söylemiştik. Van`da 2000-2015 yılları içerisinde yine büyük bir deprem beklediğimizi ifade etmiştik." dedi.
"Buranın jeolojik yapısı gereği her 30-40 yılda bir büyük deprem bekleniyor"
"Van`ın jeolojik yapısı gereği bu kırılmalar 30-40 yıl arası muhakkak olacak. Buranın jeolojik yapısı gereği her zaman beklenecek bir durumdur" diyen Yrd. Doç. Dr. Şenol, "Anadolu plakası olarak tabir ettiğimiz tabakaların, birbiri üstüne doğru kayması sonucu 30 yılda bir bu kayma bir enerji oluşturuyor. Bu enerji birden bire yer altını kırıyor. Ölçüm cihazlarına baktığımız da her 3-5 günde bir devamlı sallanıyor. Deprem yok zannediyoruz. Ama devamlı oluyor. 3`ün üzerinde ya da daha büyük oldu mu, insanlar o zaman fark edebiliyor. Bu ufak depremler 30-40 yıl birikiyor ve kırıyor. Bir çubuğu eğdiğinizde içinde çatlamalar oluyor. Birden çıt diye kırılır. Biz deriz ki çubuk kırıldı. Hâlbuki zaten eğdikçe bunun kırıldığını biliyoruz. Deprem de öyle bir şey." ifadelerini kullandı.
"Depremlerden ders almıyoruz!"
Özellikle yerel yönetimlerin depremlerden ders almadığını belirten Şenol, "En üst yöneticiden tutun halka kadar böyleyiz. Başka ülkelerde olsa ona göre tedbir alınır. Japonya`da bundan daha büyük deprem oluyor ya bir ya da iki kişi ölüyor. Bu kafa ile gidersek 100`ün üstünde büyük deprem olursa yine aynı şeyleri yaşlarız. Yerel yönetimler birinci derecede mesul tutulmalı. Çünkü her yere ruhsat veriyorlar. Deprem oluyor bina yıkılıyor, yüzlerce insan içinde ölüyor. Demek ki yerel yönetimin burada çok büyük fonksiyonu var. Oraya jeolojik yapısına göre de inşaat tipi yapılması gerekiyor." tespitinde bulundu.
"Denetim firmaları hikâye çıktı"
Denetim firmalarının da hikâye çıktığını söyleyen Şenol, "Çünkü onlar aylık paralarını biliyorlar. Ayda ne kadar para alıyorlar o kadar iş yaparlar. Olmaz öyle şey, bu işin gerçeğini yapacaksın. Edremit`te TOKİ konutlarını yapacakları vakit kayalık bölgelerde yapmaları gerektiğini söylemiştik ve depremde o kayalık bölgede herhangi bir hasar meydana gelmedi. Depremin olduğu yerde hasar hep ekili yerlerde, sulak alanların içerisinde oldu. Bu alanlara depreme göre yapacak olursanız, kayalık alana yapacağınız binanın on katı kadar masraf olur." diye ifade etti.
Öte yandan Van bölgesinde son 100 yıl içerisinde meydana gelen depremler ise şunlardır:
1- 10 Eylül 1941 Van ve çevresinde 7 şiddetinde deprem oldu. 194 kişi öldü. Yüzlerce kişi yaralandı. (Yaralı sayısı tam olarak bilinmiyor.)
2- 1976 Çaldıran Depremi, 24 Kasım 1976 tarihinde merkez üssü Van`ın Muradiye ilçesi Çaldıran bucağı olan 7,5 büyüklüğündeki depremde 3 bin 840 kişi öldü, 9232 bina hasar gördü. Binlerce kişi yaralandı. Depremin yanı sıra bölgede gece hava sıcaklığının eksi 17 dereceye kadar düşmesi sonucu donma nedeniyle de ölümler yaşandı.
3- 23 Ekim ve 9 Kasım 2011`de ise saat13.41`de Van`da meydana gelen ve 25 saniye süren Tabanlı köyü merkezli depremde 644 kişi hayatını kaybederken, 4 bin 152 kişi ise yaralandı. (Mehmet Aldemir - İLKHA)
