|
Van Valiliği Alipaşa Toplantı Salonu’nda gerçekleştirilen toplantıya, Vali Mehmet Emin Bilmez, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nden (Van YYÜ) Prof. Dr. Orhan Deniz, Van TSO Başkanı Necdet Takva, Van OSB Başkanı Mehmet Aslan, VESOB Başkanı İsa Berge, Van TB Başkanı Naif Süer, Şoförler Odası Başkanı Mehmet Emin Tuğrul, Van İŞGEM Başkanı Mahmut Gedik, Van Sanayi ve Teknoloji Müdürü Nevzat Gün, Van Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürü Hayrettin Yıldırım, Van TCDD Lojistik Müdürü Bekir Calp, DAKA Genel Sekreteri Halil İbrahim Güray, Brontes Danışmanlık’tan Prof. Dr. Mehmet Tanyaş ile Dr. Atiye Tümenbatur katıldı.
‘LOJİSTİK PLATFORM’
Toplantıda ilk olarak Brontes Danışmanlık’tan Prof. Dr. Mehmet Tanyaş, Van’da planlanan lojistik merkeze ilişkin genel bilgiler paylaştı.
Tanyaş, yürütülecek çalışmalar kapsamında Van’da bir Lojistik Platform kurulması gerektiğini ifade etti.
GENEL DEĞERLENDİRME
Prof. Dr. Tanyaş, görsel üzerinden fizibilite raporuna ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Endüstriyel ve ticari gelişmenin önemli etmenlerinden biri lojistiktir. Lojistik salt taşımacılığın ötesinde bir kavram olup kara, demir, deniz, hava ve kombine taşımacılığın yanı sıra depolama, paketleme, gümrükleme ve katma değerli hizmet faaliyetlerini de kapsamaktadır. Ürün satış fiyatı içinde lojistik maliyetlerin payı 10 ila 20 arasında olabilmektedir. Bu nedenle lojistik maliyetlerin düşürülmesi rekabet açısından önemlidir.” dedi.
Prof. Dr. Tanyaş,, şöyle devam etti:
“Lojistik maliyetin yanı sıra ürün teslimat süresi ve zamanında teslimat oranının artırılması da önem arz eden diğer rekabet avantajlarından olup tümüyle lojistik yönetiminin etkinliği ve verimliliğine bağlı olarak değişebilmektedir. Dolayısıyla bir ülkenin, bölgenin, ilin ve mikro bazda şirketlerin gelişmesi ve büyümesi için lojistik altyapı ve lojistik faaliyetlerin etkin bir şekilde yönetimi gerekmektedir.”
AMAÇ
Prof. Dr. Tanyaş, projenin amacına ilişkin olarak da şunları söyledi:
“Bu çalışmanın amacı; Van ilinin sanayisinin, iç ve dış ticaretinin gelişmesi, dolayısıyla TRB2 bölgesinin ve ülkenin ekonomik kalkınmasının sağlanması konularındaki araştırmalara ve kararlara katkı sağlamak üzere, ‘Van İli Lojistik Merkez Fizibilite Raporu’nun hazırlanmasıdır. Dünya'da lojistik merkezler küresel, uluslararası, bölgesel veya kentsel bazda olabilmektedir. Verimli olmayan yatırımlardan kaçınmak için lojistik merkezin ölçeği, altyapısı ve içerdiği tesislerin iyi planlanması gerekmektedir. Bu çerçevede Van ilinin sanayi ve ticaret sektörlerinin incelenmesinin yanı sıra uluslararası, ulusal ve TRB2 bölgesinde bulunan diğer illerin etkileri de dikkate alınmıştır. Ülke politikalarını ve bölgesel dinamikleri dikkate aldığımızda, Türkiye lojistik vizyonuna göre stratejik öneme ve lojistik merkez olabilme potansiyeline sahip illerin içerisinde Van İli de bulunmaktadır. Bu amaçla ve Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı desteği ile ‘Van İli Lojistik Merkez Fizibilite Raporu’ istenilen kapsam ve başlıklara uygun olarak tamamlanmıştır. TRB2 bölgesinin sosyo-ekonomik analizi yapılmış, demografik yapı, temel sektörler, büyüme, dış ticaret ve ulaştırma alt yapısı incelenmiştir. Van ilinin uluslararası ve ulusal ulaştırma koridorları açısından değerlendirmesi yapılmış, özellikle İran üzerinden ticari hareketliliğin başlamasının en önemli tetikleyici faktör olacağı belirtilmiştir. Van ilinin sosyo-ekonomik analizi yapılmış, organize sanayi bölgeleri, küçük sanayi siteleri, gümrük, dış ticaret, toptancı halleri gibi lojistik sektörünü etkileyebilecek tüm faaliyetler incelenmiştir.”
AŞAMALARA DAİR
Raporun aşamalarına ilişkin olarak da şu bilgiler aktarıldı:
“2014 yılında Van İli için yapılan SWOT (GZFT) analizinin, lojistik sektörü ile ilgili olanlardan hareketle literatüre dayalı bir GZFT analizi yapılmış, Van Lojistik Merkezi olası kullanıcılarını temsilen 10 Eylül tarihinde Van Ticaret Borsası, Van Ticaret ve Sanayi Odası, Van Karayolları 11.Bölge Müdürlüğü, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Van İl Müdürlüğü, Van Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü, Ticaret Bakanlığı Doğu Anadolu Bölge Müdürlüğü, 100. Yıl Üniversitesi, Van Ferit Melen Havalimanı DHMİ Müdürlüğü ve Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri ile yapılan görüşmeler sonucu elde edilen paydaş görüşleri de dikkate alınarak lojistik strateji ve eylemler belirlenmiştir. Lojistik Merkez için bir lojistik platform kurulması önerilmiş, bu platformun yönetişim yapısı, görevleri ve eylem planı verilmiştir. Van Lojistik Merkezine olan talebin belirlenmesinde ‘Van Organize Sanayi Bölgesi ve Lojistik Kent Demiryolu İltisak (Bağlantı) Hattı Fizibilite Etüdü’ çalışmasından yararlanılmış, ortaya konan üç senaryodan en olası esas alınarak 2040 yılına kadar projeksiyonlar oluşturulmuştur. 2040 yılında lojistik merkezin yük potansiyelinin 7.912.262 ton olacağı ve bunun 5.301.216 tonunun konteyner yükü olacağı öngörülmüştür. Lojistik merkezde hangi alt ve üst yapı tesislerinin olması gerektiği belirlenmiştir. Demiryolu terminalinin TCDD tarafından yapılacağı öngörülmüştür. Van'da kurulacak merkeze rakip merkezlerin neler olabileceği belirtilmiştir. TCDD tarafından gerçekleştirilecek iki yakın lojistik merkez; Kars ve Tatvan'dır (Bitlis). Dolayısıyla Van Lojistik Merkezine rakip olma potansiyelleri söz konusudur. Bu merkezlerden Kars yapım aşamasında, Habur ve Tatvan ihale ve kamulaştırma aşamasındadır. Kars lojistik merkezinin Van lojistik merkezine göre ayrı ulaştırma koridorları üzerinde olması nedeniyle rakip olamayacağı düşünülmektedir. Tatvan lojistik merkezi proje aşamasındadır. Eğer gerçekleşir ise Van lojistik merkezine çok önemli bir rakip olacaktır.”
MALİYET VE SÜRE
Projesinin maliyetine ve süresine ilişkin olarak bilgiler de aktaran Prof. Dr. Tanyaş, şunları kaydetti:
“Toplam alan ihtiyacı 591.900 m2 olarak hesaplanmıştır. Genişleme alanı olarak 408.100 m2 olarak öngörülmüş olup lojistik merkez için alan gereksinimi 1.000.000 m2 olarak belirlenmiştir. Bu alan için bir genel vaziyet (yerleşim) planı önerisi yapılmıştır. Lojistik Merkez yer seçiminde kriterler belirlenmiş ve bu kriterler çerçevesinde en uygun yerin Organize Sanayi Bölgesi yakınındaki bölge olduğu belirlenmiştir. Merkezin insan kaynakları yatırım uygulama projelerinin (mühendislik, müşavirlik ve uygulama) 2019 yılı içinde tamamlanması ve fiziki yatırıma 2020 yılı içinde başlanması, ilk etap yatırımlarının 2022'de tamamlanması öngörülmektedir. İkinci etap yatırımları için projelerin 2023 yılında tamamlanması, 2024 yılında ikinci etap yatırımlarına başlanması ve 2025 yılında tamamlanması öngörülmektedir. Demiryolu istasyonu ve tesislerinin 2025 yılında tamamlanması öngörülmektedir. Detaylı yatırım planı mali değerlendirme tablolarında sunulmuştur. Merkezin hazine arazisi üzerine kurulacağı ve arazinin bedelsiz alınacağı, merkez yönetiminin altyapı ve sosyal tesisleri inşa etmesi ve arazileri tesviye ederek firmaların yatırımlarına hazır hale getireceği, firmaların ise kendi ihtiyaçlarına göre üst yapı (depo, antrepo vb.) yatırımları yapması öngörülmektedir. Yük hesabı, talep analizi ve diğer projeksiyonlar 2040 yılı hesaplamasına dayanmasına rağmen başa başnoktası 2035 yılında sağlandığından finansal analizde hedef yıl 2036 yılı kabul edilmiştir. Net bugünkü değer hesabı 2019 yılı başlangıcı esas alınarak yapılmıştır. Öngörülen arazi büyüklüğü, toplam parsel sayısı, tesis sayısı ve büyüklükleri ile altyapı planlamasına göre toplam sabit yatırım tutarı net bugünkü değer üzerinden 13.596.650 Avro olarak hesaplanmıştır. 2036 yılına kadarki işletme giderlerinin net bugünkü değeri ise 7.393.708 Avro olarak hesaplanmıştır. 2036 yılına kadar işletme, arsa ve kapalı alan (sosyal tesisler vb.) tahsis gelirlerinin bugünkü değeri 23.777.183 Avro olarak öngörülmüştür. Tahsis gelirinin yıllara bölünmüş taksitler halinde ödenmesi kabul edilmiştir. İşletme giderlerinin yönetim ve idari giderler kısmının 50'si ilk etapta ve kalan 50'si ikinci etapta hesaba alınmıştır. Yapılan hesaplamalara göre kamulaştırma değerleri dikkate alınmadan ücretsiz arsa tahsis edildiği varsayımıyla, 2020 yılı başından itibaren 15 yıl sonunda (2035 yılında) başa başnoktasına gelinmektedir. Diğer bir deyişle yatırım maliyeti 2035 yılı sonunda karşılanmaktadır.”
HER TÜR DESTEĞE HAZIRIZ
Projenin aktarımından sonra konuşan Vali Mehmet Emin Bilmez, Valilik olarak her türlü desteğe hazır olduklarını söyledi.
Lojistik Merkezin Van’a ve bölgeye ciddi bir katkı sağlayacağını belirten Bilmez, “Dünyadaki ve bölgedeki gelişmeler projeyi olumlu ya da olumsuz etkileyecektir. Kaygılar var, buna gerek yok. Önümüzdeki 100 yılda kim yolları kontrol ederse dünyanın patronu o olur. Dünyanın bütün güçlü ülkeleri bu bölgede planlama yapıyor, biz de kent olarak buna hazır olmalıyız. Bu projelere günlük, politik bakmamak lazım. Valilik olarak elimizden ne gelirse katkı sunmaya hazırız” diye konuştu. Toplantı merak edilen soruların cevaplanmasıyla son buldu.
Haber: Adil HARMANCI
|
