Allah hem ağır sonuçlarından ötürü hem de zihnimizde canlı kalması için kitabında şirkin ne olduğunu bize bildirmiştir. Kur’an şirki şöyle tanımlar:
- Şirk, Allah’ın asla affetmeyeceği bir suçtur (Nisa, 48; Maide, 72).
- Şirk, yapılabilecek en büyük zulümdür (Lokman, 13).
- Şirk, Allah’a atılmış bir iftiradır (Nisa, 48).
- Şirk, imanı kirleten bir vebaldir (En’am, 82).
- Şirk, imanı ve salih amelleri geçersiz kılar (Tevbe, 17-18).
- Şirk suçunu işleyen cehennem azabına uğrayacaktır (İsra, 39).
- Şirk, Allah’a karşı cehalettir (Zümer, 64).
- Şirk, Allah’a karşı nankörlüktür (Ankebut, 65-66).
- Şirk, ahirette hüsrana sürükleyecektir (Zümer, 65).
- Şirk, delilsiz bir inanıştır (Lokman, 30).
- Şirk, tüm evrenin düzeninin bozulmasına bile neden olabilir (Meryem, 88-91).
- Şirk koşmak, Allah’ı yarattıkları ile denk tutmaktır (En’am,1).
- Şirk koşmak, insanı Allah hakkında yalanlar söylemeye iter (En’am, 22-24).
- Şirk koşan, Allah’ın elçisi bile olsa azap görecektir (Şuara, 213).
- Şirk koşanların mazeretlerini Allah kabul etmeyecektir (Rum, 57).
- Şirk öylesine kötü bir suçtur ki, şeytan bile şirki reddeder. (İbrahim, 22).
- Şirk koşan kimse, Allah’a akıl vermeye bile çalışır (Yunus, 18).
- Şirk koşanlar Allah’ın öfkesine uğrayacaklardır (A’raf, 152).
- Şirk koşmak sapıklıktır (Nisa, 116).
- Şirk kişiyi bunalımlara sürükler (Hac, 31).[1]
Şirk koşana “müşrik” denilir. Şirk insanın doğal yapısını bozduğundan müşrik kimsede doğal olmayan eğilimler ortaya çıkar.[2] Kur’an’ın bize bildirildiğine göre Allah’a ortak koşan kimsenin özellikleri şöyledir:
- Cahildirler. Allah'ı gereği gibi tanımazlar (Zümer, 67).
- Delile dayanmazlar (Yunus, 36; Al-i İmran, 151; Fatır, 40).
- Atalarının yolunu körü körüne taklit ederler (Saffat, 69-71; Bakara, 170; Yusuf, 40).
- Ne yapacaklarını bilmeyen şaşkın kimselerdir (Hac, 31; Rad, 33).
- Âlimlerini ve din adamlarını Rab olarak benimserler (Tevbe, 31).
- İlahlarının insanları çarpacağına inanırlar (Hud, 54).
- Allah'tan başkalarına da dua ve kulluk ederler (Nisa: 36; Yusuf, 40; Maide, 76; Ahkaf, 5).
- Kalplerinde korku vardır (Al-i İmran, 151).
- Tek Allah'a çağrıldıkları zaman inkâr ederler, O'na ortaklar koşulunca iman ederler. (Mü'min, 12).
- Allah'tan başkalarına da teslim olurlar (En'am, 163; Al-i İmran, 64, 79).
- Allah'tan başkasının da gaybı bileceğini iddia ederler (Kehf, 26; Cin, 26).
- Allah'a karşı kurtarıcı, şefaatçiler edinirler (En'am, 94).
- Dinde kanunlar koyan ortaklar edinirler (Şura, 21).
- Açık delilleri ve hak dini yalnız başına hoş görmezler (Tevbe, 33; Rum, 35; Saff, 9).
- Dinlerini parça parça ederler, yanlarındaki ile öğünürler (Rum, 31-32; Mü'minun, 53).
- Dini ayakta tutmazlar, onda ihtilaf ederler (Şura, 13).
- Şeytan onlara nüfuz eder, onlar da şeytanı veli edinirler (Nahl, 100).
- Mü'minlere şiddetli düşmanlık gösterirler (Maide, 82).
- Onlara üzücü sözler söylerler (Al-i İmran, 186).
- Allah'tan başkalarından gaybi yollarla fayda ve zarar beklerler. (Furkan, 2-3; Yunus, 106).
- Allah'a her yönüyle yönelmezler (En'am: 79, 161; Fussilet, 6; Yunus, 105).
- Allah'ı severcesine endadlarını (O'na denk tuttuklarını) da severler (Bakara, 165).
- Allah'la beraber ortak koştuklarına da paylar ayırırlar. Allah'a ayırdıklarını ortaklarına verirler; ama ortaklar için ayırdıklarını Allah'a tahsis etmezler (En'am, 136).
- Allah'ın ayetlerinden yüz çevirirler, ayetlere uymazlar (Kasas, 87-88; Mü'min, 69).
- Ortak koşup veli edindikleri zatların Allah ile kendi aralarında aracı, vesile olduğuna inanırlar. (Zümer, 3; A'raf, 3-4).[3]
Ayetlerde müşriklerin Allah’a ve yarattıklarına karşı kurdukları çarpık ilişki net bir şekilde ortaya konmaktadır. Şirkin ne kadar ciddi bir suç olduğunu ve müşriklerin ne kadar ağır bir vebal yüklendiklerini zihnimize çok iyi kazımalıyız.
Şirk koşan kimsenin Allah ile ilişkisi bozulduğu gibi, çevresi ve kendisi ile ilişkileri de bozulmaktadır. İnsanın duygusallığının esiri olması sonucunda ortaya çıkan şirk, insanın kendisini değersiz hissetmesine neden olduğundan, kişideki çalışma ve gayret gösterme azmini yok eder.[4] Böyle bir kişi kendisini sürekli bir başkasının kurtaracağı beklentisiyle hareket eder ve kolaycılığa kaçar.
Bu arada diğer insanları şirk konusunda öğrendiklerimizle yargılamaya geçmeden önce yukarıda anlatılan müşrik karakterinin bizde oluşup-oluşmadığını düşünmemiz gerekir.
[1] Mehmet Kubat, Kur’an’da Tevhid, s: 354-379, Bayraktar Bayraklı, İnsanlığın Vebası Şirk, s: 23-60, Nadim Macit, Kur’an ve Hadise Göre Şirk ve Müşrik Toplum, s: 30-38.
[2] Ahmed Kalkan, Müslümanın Akaidi -İnanç Esaslarımız-, s: 93-95.
[3] http://www.ufkumuz.com/musriklerin-ozellikleri-8847yy.htm, Ahmed Kalkan, İnsanın Dünya ve Ahiretini Mahveden Virüs: Şirk, s: 93-95, 129-131.
[4] Şirkin insan psikolojisine etkisi için bakınız: M. İ. Hafız İsmail Surti, Kur’an’da Şirk Kavramı, s: 33-35 ve Hamdi Kalyoncu, Şirk Psikolojisi Yeryüzü Tanrıları, s: 9-114.
