Geçtiğimiz gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığını yaptığı AK Parti MYK toplantısında koronavirüsün ekonomiye verdiği zararı azaltmak ve pandemi sonrası izlenecek yol haritasıyla ilgili değerlendirme yapıldı.
Türkiye gazetesinde yer alan habere göre kritik toplantıda AR-GE başkanlığı Cumhurbaşkanı Erdoğan’a bir sunum gerçekleştirdi. Konunun uzmanı çok sayıda akademisyenin görüşlerinin aktarıldığı sunumda “Girişim sermayesi ve İslami Finans Reformu", "Yüksek İş Birliği ve Sanayi İş Birliği Reformu", "Vakıf Reformu" ve Osmanlı’ da uygulanan "Esham Sistemi" irdelendi. Ekonominin pandemi sürecinden en az hasarla çıkması için en uygun model olarak Osmanlı’da da uygulanan "esham modeli" kabul gördü.
Esham modeli nedir?
Geniş bir toprak parçasına hükmeden Osmanlı Devleti’nin ekonomisini ayakta tutmasını sağlayan en önemli yapı taşlarından birisi de Esham sistemiydi. Bu sistemde devlet iş kurması için vatandaşa gereken miktarda mali destek sağlıyor. Borç olarak verilen mali destekte asla faiz uygulanmıyor. Daha sonra devletten aldığı destekle iş kuran vatandaşın elde ettiği kardan devlet de üzerine düşen payı alıyor.
Peki sistem nasıl işleyecek?
- Buna göre bir iş kurmak isteyen girişicimde devletten geri ödeme olmadan istediği mali desteği görecek. Ancak Esham sisteminde geri ödeme tarihini, senedini devlet belirleyecek.
- Yine bu sistemde devletin yıllık gelir paylarının ödemesi şartıyla ana parayı geri ödemek zorunluluğu bulunmuyor
- Esham modelini açık piyasa işlemleri için de değerlendirebilecek olan Merkez Bankası, piyasaya para sürmek için halkın elindeki esham senetlerini satın alabilecek. Piyasadan para çekmek için ise yeni senet ihraç edilebilecek.
Erdoğan’dan talimat
Konunun üzerinde daha derin bir çalışma yürütülmesi talimatı veren Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yapılan sunumda Esham sisteminin Osmanlı’da nasıl işletildiği detaylarıyla birlikte anlatıldı. Sistemden öncelikle gençlerin ve kadınların yararlanması öngörülüyor.
