Bilim Kurulu üyesi Ateş Kara'dan dikkat çeken aşı açıklaması: Türk araştırmacılar...

Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara, İngiltere'de Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü ile Oxford Aşı Grubu iş birliği ile geliştirilen ve üretim lisansı İngiliz-İsveç ilaç şirketi AstraZeneca tarafından satın alınan 'AZD1222' isimli aşının durdurulması hakkında konuştu.

Kara, aşı çalışmalarına bir molekülün belirlenmesiyle başlandığını ardından ise hayvan çalışmalarına geçildiğini, daha sonra faz-1 çalışmasında çok az kişiyle ilk etapta güvenli mi değil mi, diye bakıldığını bildirerek ciddi manada istenmeyen etki olunca orada fark edildiğini belirtti.

Kara, Faz-2'de biraz daha sayının fazla olduğunu, tekrar güvenli mi değil mi şeklindeki ve doz ayarlama çalışmalarının yapıldığını, Faz-3’te ise çok daha fazla kişide yapılan ve aynı zamanda etkili mi, güvenli mi diye bakılan kısım olduğunu ifade etti.

Bilim Kurulu Üyesi Kara, Faz-3 çalışması kısmında ise 4 aşının çok ön planda olduğunu, bunların 2 tanesinin ise 60 bin kişi ile faz-3 çalışmalarını yaptığını kaydetti.

"Hayatını tehdit edebilecek kadar ciddi"

'AZD1222' isimli aşının uygulamaları esnasında bir kişide gelişen istenmeyen bir etki olduğunu ifade eden Kara, bu etkinin biraz da ağır bir etki olduğunu, ortaya çıkan klinik bir tablo olduğunu, bunun kişinin hayatını tehdit edebilecek veya hastaneye yatmasına sebebiyet verebilecek kadar ciddi olduğunu, böyle bir durum olunca aşı nedeniyle mi şans eseri mi sorusu gündeme gelince çalışmanı orada durdurulduğunu belirtti.

Prof. Dr. Kara, durumun belki eş zamanlı olarak belki de tamamen aşı ile ilgili geliştiğini, bunun kararının ortaya çıkana kadar diğer gönüllüleri veya aşı uygulanacak insanları riske atmamak adına ilk etapta bütün verileri geriye dönülerek incelenip değerlendirileceğini, ondan sonra aşı çalışmasının sürdürüleceğini söyledi.

Kara, Oxford Üniversitesi'nde süren yeni tip koronavirüs aşı çalışmasının görülen istenmeyen etki sebebiyle durdurulmasının Türkiye'de gerçekleştirilecek aşı çalışmalarına etki edip etmeyeceği ile ilgili yaptığı açıklamada ise ilk etapta olumsuz bir şey olarak değerlendirmemek gerektiğini ifade etti.

O aşı çalışmasının Türkiye’de yapılmadığını vurgulayan Kara, Türkiye'de planlanan aşı çalışmasının diğer aşı ile ilgili olduğunu söyledi. Bunun her halükarda araştırıcılar için bir uyarı olduğunu bildiren Kara, 'Türkiye'de de böyle bir yan etki olabilir mi' diye aşıyı uygulayacak kişilerin aşı uygulanacak kişilere bilgi vereceğini bildirdi.

Her gün aşı yapılacak insanlara 'his değişikliği', 'parmak ucunuzda karıncalanma', var mı diye sorulacağını ifade eden Kara, bu şekilde değişiklikler olduğunu, olayın çok ciddi ve aşı ile ilgili olma ihtimalinin yüksek olduğunu, o zaman Türkiye'deki için de 'biraz duralım, oradaki veriler netleşsin ona göre devam edelim' denileceğini söyledi. Kara, bunun belki gerçekten aşı ile ilişkili olduğunu; ama bazen de aşı olan kişi evine giderken trafik kazası geçirdiğini, bunun birinci ikaz olduğunu, ama ikinci bir kişi geçirdiği takdirde, acaba aşının mı buna sebep olduğunun sorulacağını söyledi.

Bunun hiç beklemedikleri bir şey olduğunu belirten Kara, 'böyle bir etki olabilir mi' diye araştırma yapılacağını, o zaman bu aşının böyle bir şeye neden olduğunun düşünüleceğini, bu durumda aşının faydası ve risklerine karar verilmesi gerektiğini, aşı olduktan sonra 24 saat sonra araç kullanılmayacağı ya da bu aşının trafiğe çıkması gerekenlere yapılmayacağı şeklinde değerlendirmeye gidileceğini ifade etti.

Böyle bir etki çıktığında Türkiye'deki çalışmalara da bakılacağını, aşı yapıldıktan sonra 24-48 saat içinde böyle bir trafik kazasına maruz kalan veya merdivende takılıp düşenin olup olmadığının araştırılacağını belirten Kara, bunların araştırılırılacağını, böyle bir durum yoksa aşı uygulamaya devam edileceğini vurguladı.

Ancak herkese araştırmacılara da aşı yapan gönüllülere de ayakları takılsa bile, kırmızı ışıkta geçseler bile kendilerine haber verilmesi gerektiğini, bu defa daha hassas bir takip sonucunun başlayacağını belirten Kara, şu anda bu aşı çalışmasının bütün dünyada durmuş vaziyette olduğunu sözlerine ekledi.

Türkiye'deki aşı çalışmaları hangi aşamada?

Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara, Türkiye'deki yeni tip koronavirüse karşı başlatılan aşı çalışmaları ile ilgili, daha çok yolun olduğu, Türkiye'deki aşı çalışmalarının şu anda klinik döneme geçme aşamasına gelmiş olduğunu, bu klinik döneme geçişte çok az kişide aşı uygulanacağını ve güvenli olduğunun gösterileceğini, ardından ise faz-2'nin daha çok sayıdaki kişi 30 ile 200 arasında bir rakam olabileceğini bildirdi.

Faz-3'ün ise binler ile ifade edilen rakamlar olduğunu söyleyen Kara, biraz daha zamana ihtiyaç olduğunu, diğer ülkeler ile karşılaştırıldığında 'oldukça gerideyiz' diye düşünmemek gerektiğini, aşıda atılan her adımın bir sonraki salgın için de bir sonraki aşı için de bir avantaj olduğunu söyledi.

"Türk araştırıcıların geliştirdiği aşı biraz daha öne çıkmaya başladı"

Oxford’un aşısının en önde giden bir aşı olduğunu belirten Kara, ancak böyle bir durumda anında durdurulduğunu, bu işin çok ciddi ise belki de bu aşının tamamen rafa kalkacağını, Oxford'un yeni ve farklı aşı çalışmasını başlatmak zorunda kalabileceğini ifade ederek Almanya'da Türk araştırıcılar tarafından geliştirilen aşının biraz daha öne çıkmaya başladığını söyledi.