Doğu Anadolu’nun gastronomi açısından en zengin şehirlerinden biri olan Van, tarihiyle olduğu kadar mutfağıyla da öne çıkar. Van mutfağı, hem coğrafi şartların hem de kültürel çeşitliliğin bir yansımasıdır. Özellikle Van kahvaltısı Türkiye genelinde ün kazanmış olsa da, şehrin mutfağı yalnızca kahvaltı kültüründen ibaret değildir. “Van’ın en meşhur yemeği nedir?” sorusu, bu kadim şehrin gastronomik zenginliğini merak edenlerin sıkça araştırdığı bir konudur.
Van’ın en meşhur yemeklerinden biri hiç şüphesiz kavuttur. Kavrulmuş un, tereyağı ve şekerle hazırlanan bu tatlımsı lezzet, özellikle kış aylarında sofraların baş köşesinde yer alır. Hem enerji vermesi hem de uzun süre tok tutmasıyla bilinen kavut, yüzyıllardır Van halkının damak tadında önemli bir yer edinmiştir. Özellikle köylerde hâlâ geleneksel yöntemlerle hazırlanan kavut, Van’ın mutfak kültürünün simgelerinden biri olmayı sürdürmektedir.
Van’ın öne çıkan bir diğer meşhur yemeği ise ayran aşı çorbasıdır. Yoğurt, buğday ve nane ile hazırlanan bu çorba, yaz aylarında serinletici bir öğün olarak tercih edilir. Ayrıca Van mutfağında keledoş da önemli bir yere sahiptir. Yeşil mercimek, nohut, kurut (kurutulmuş yoğurt) ve sebzelerle hazırlanan bu yemek, besleyici özelliğiyle bilinir. Keledoş, Van mutfağının Anadolu’nun farklı bölgelerinde bulunmayan, kendine özgü lezzetlerinden biridir.
Coğrafi şartları ve hayvancılığın yaygın olması, Van mutfağında et yemeklerinin öne çıkmasını sağlamıştır. Özellikle tandırda pişirilen kuzu eti ve kavurma, yöre halkının özel günlerde tercih ettiği yemeklerdendir. Ayrıca Van mutfağında etli yemekler genellikle doğal baharatlarla harmanlanır, bu da lezzetine özgün bir tat katar. Et yemeklerinin yanında hazırlanan tandır ekmeği de sofraların vazgeçilmezleri arasında yer alır.
Her ne kadar kahvaltı doğrudan bir yemek türü olmasa da, Van kahvaltısı, bu şehrin mutfak kültürünü tanıtma açısından büyük rol oynamaktadır. Otlu peynir, murtuğa, bal-kaymak ve çeşitli yöresel ürünlerle hazırlanan kahvaltı, hem Türkiye’de hem de dünyada Van’ın gastronomi markası haline gelmiştir. Van kahvaltısında sunulan ürünlerin birçoğu, şehrin günlük yemek kültürünün de bir parçasıdır.
Van’ın meşhur yemekleri, yalnızca yerel halk için değil, şehri ziyaret eden turistler için de cazip bir deneyim sunar. Özellikle son yıllarda gastronomi turizminin gelişmesiyle birlikte Van mutfağına olan ilgi artmıştır. Restoranlarda ve ev sofralarında hazırlanan geleneksel yemekler, şehrin kültürel kimliğinin yaşatılmasına katkı sağlamaktadır.
Van’ın en meşhur yemeği olarak kavut öne çıkarken, keledoş, ayran aşı çorbası ve tandırda et gibi yemekler de şehrin mutfak kültürünü zenginleştirmektedir. Ayrıca Van kahvaltısı, bu yemeklerin ününü ülke sınırlarının dışına taşımış ve Van’ı gastronomiyle anılan şehirlerden biri haline getirmiştir.
Kaynak:Bölge gazetesi-Haber Zeki Ersin Yıldırım