Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılına ilişkin açıkladığı İç Göç İstatistikleri bülteni, Van’daki göç tablosunu bir kez daha gündeme taşıdı. Rakamlara göre Van, geçtiğimiz yıl 31 bin 418 kişi göç alırken, 54 bin 023 kişi ise kenti terk etti. Bu verilerle Van, net göç farkında 22 bin 605 kişiyle Türkiye’nin en fazla göç veren illerinden biri oldu.
TÜİK verileri yalnızca Van’ı değil, Doğu Anadolu Bölgesi’ni de kapsayan olumsuz bir göç eğilimini gözler önüne serdi. 2024 yılında Muş, Bitlis ve Hakkari illeri de tıpkı Van gibi verdiği göç sayısıyla dikkat çekti. Muş 12 bin 9 göç aldı, 22 bin 879 göç verdi. Bitlis 13 bin 700 göç aldı, 18 bin 195 göç verdi. Hakkari 8 bin 478 göç aldı, 14 bin 112 göç verdi.Bu tabloya göre yalnızca dört il toplamda 75 binin üzerinde insan kaybetti. Özellikle eğitim, iş ve yaşam koşulları nedeniyle bölgeden ayrılan genç nüfus, uzun vadeli demografik ve ekonomik sorunları beraberinde getiriyor.
GENÇLER GİDİYOR, ŞEHİR YAŞLANIYOR
Türkiye genelinde en fazla göç eden yaş grubu 20-24 yaş aralığı oldu. Bu yaş grubunda 549 bin 43 kişi yer değiştirdi ve göç edenlerin yüzde 58,1’i kadınlar oldu. Van özelinde bakıldığında da benzer bir tablo hâkim: Eğitim olanaklarının sınırlılığı, işsizliğin yaygınlığı ve yaşam kalitesindeki düşüklük, gençleri büyükşehirlere yönlendiriyor. Eğitim için göç eden 209 bin 40 kişinin önemli bir kısmının Van’dan olduğu tahmin ediliyor.
KADINLAR EĞİTİM VE KONFOR İÇİN GÖÇ EDİYOR
Cinsiyete göre göç nedenleri incelendiğinde, kadınların çoğunlukla aile fertlerine bağımlı olarak, ardından eğitim ve yaşam koşulları nedeniyle göç ettiği görülüyor. Erkeklerde ise daha çok “daha iyi konut ve yaşam koşulları” ve “iş değişikliği” göç sebebi olarak öne çıkıyor.
Van’da da bu eğilim doğrulanıyor: Kentte her geçen yıl özellikle üniversite çağındaki kadın nüfusun azalması dikkat çekiyor.
İSTANBUL VE ANKARA HÂLÂ CAZİBE MERKEZİ
Ülke genelinde en fazla göç alan iller sıralamasında İstanbul 395 bin 485 kişi ile ilk sırada yer alırken; onu Ankara (202 bin 402) ve İzmir (117 bin 889) takip etti. Göç veren iller sıralamasında da yine İstanbul zirvede (369 bin 453).
Ancak Van’ın verdiği göç ile bu büyük şehirleri “besleyen illerden” biri olduğu açıkça görülüyor.
UZMANLAR UYARIYOR: YERELDE KALKINMA OLMAZSA BU TABLO SÜRECEK
Sosyologlar ve kent planlamacıları, Van gibi illerde göçün durdurulabilmesi için sadece yatırım değil, aynı zamanda nitelikli istihdam, sosyal yaşam alanları, eğitim kalitesi ve kadınlara yönelik desteklerin artırılması gerektiğini vurguluyor. Aksi hâlde bölge, genç ve üretken nüfusunu kaybetmeye devam edecek.
Kaynak: Van Bölge Gazetesi