“Uçkun” bitkisi tezgâhlarda

Yemeklerde kullanılan çiriş bitkisinin ardından baharın diğer bir müjdecisi ve şifalı bitkisi olan uçkun da Van’da, tezgâhlardaki yerini aldı.

VAN 17.04.2017 10:47:07 0
“Uçkun” bitkisi tezgâhlarda
Tarih: 01.01.0001 00:00
 Baharın gelmesiyle birlikte ilk olarak Şemdinli, Çukurca ve Hakkâri il merkezine yakın dağ eteklerinde görülen uçkun bitkisi Van’da birçok yerde satışa sunulmaya başlandı.

Yaklaşık 2 ay boyunca farklı bölgelerden getirilen uçkun bitkisi bir anlamda işsizler için bir ekmek kapısı oluşturuyor.  
Uçkun ilk çıktığı günlerde yüksek bir fiyatla piyasaya sürülürken, bu fiyat daha sonraları düşüyor. 
Uçkun bitkisinin destesi şu anda 15 TL’ye satılıyor, bitki çoğaldıkça bu fiyat 1-2 TL’ye kadar düşebiliyor. .
Gazetemize konuşan uçkun satan işportacılar, şuanda en çok Şemdinli yöresinde bulunduğunu, uçkunu bu bölgede topladıklarını söyledi. 

NERELERDE BULUNUYOR?
Türkiye’nin çoğu bölgesinde yetişen uçkun bitkisi, uçgun, ışkın, ışgın gibi isimlerle biliniyor. Sağlık açısından pek çok faydası olan bu bitki bir ravent türü olup Türkiye’de yetişen tek ravent türüdür. Bölgede revas, ribes gibi isimlerle de anılan uçkun, kuzukulağıgiller familyasına ait bir bitkidir. Nisan ortalarından sonra ve mayıs, haziran aylarında toplanan bu bitki genel olarak dağlık alanlarda yetişir. Dağılım alanı Hakkâri, Erzurum, Muş, Bingöl, Bitlis, Malatya, Sivas yörelerinden Afyona kadar uzanır. Ekşimsi olan tadı kivi tadını anımsatıyor. Filkulağına benzeyen yapraklarının zehirli olduğu söyleniyor. Kullanılan kısımları gövdesi ve köküdür. 

SAĞLIĞA FAYDALARI 
İngiliz bilim adamları yaptıkları araştırmada, uçkun bitkisinin kanserle mücadelede etkili olabileceği ve bu bitkinin kanserli hücrelerin gelişmesini önleyebileceğini ortaya çıkardı. Sheffield Hallam Üniversitesi’nin çalışmasına göre, uçkunda kırmızı sebzelerde olduğu gibi kanseri önleyici maddeler olan polifenoller bakımından zengin olduğunu ortaya koydu. Araştırmayı yürüten Sheffield Hallam Üniversitesi Biyomedikal Araştırma Merkezi Başkanı Dr. Nikki Jordan-Mahy’in Daily Telegraph gazetesine verdiği bir demeçte, “Araştırmalarımız sonucunda uçkun bitkisi özellikle pişirildiğinde, polifenol miktarı bakımından etkili hale geldiği görüldü. Bu bitkiden elde edilecek bir ilaçla kanserle mücadelede kullanılabilecek” ifadesini kullanmıştı.
ABD’de yapılan bir çalışmada ise bu bitkinin kanser hücrelerinin gelişimini yavaşlattığını ortaya çıkarmıştı. Atlanta Üniversitesi’nde yapılan araştırma fareler üzerinde yapıldı ve uçkunun içinde bulunan parietin isimli kırmızı pigmentler kanserli hücrelere enjekte edildi ve 2 gün gibi kısa bir sürede kanserli hücrelerin yaklaşık yarısı yok oldu. 
Bazı araştırmalarda da, asetilkolin mekanizmasına etkisinden dolayı Alzheimer hastalığına karşı önleyici olduğu belirtilmiştir. Ayrıca uçkun kökleri bazı yörelerde sivilceler için yoğurt ile karıştırılarak cilde sürülmektedir. Bunların yanı sıra, uçkun bitkisinin sindirimi kolaylaştırdığı, mideyi rahatlattığı ve mide bulantısına iyi geldiği belirtiliyor. Afrodizyak özelliği olan uçkunun aynı zamanda şeker ve tansiyon hastalıkları için de iyi geldiği söyleniyor.

YEMEKLERDE UÇKUN 
Uçkunu yemeklerimize ekleyebiliriz, fırın yemeklerine oldukça güzel yakışmaktadır. Et yemeklerinde et pişmeye yaklaştığı zaman doğranabilir. Fırın yemekleri yaparken bir iki tane uçkun doğranmadan ve soyulmadan yemekle birlikte pişirilir. Yemek piştikten sonra uçkunlar da çıkarılır ve soyularak bir kaseye alınır. Yemyeşil kıvamlı, oldukça mayhoş tatlı bir sos elde edilecektir. Bu sos et yemekleri ile oldukça uyumludur.
Özel Haber: Mürsel ÖNER