Siyonist İsrail'in, İran toprakları içerisinde üst düzey yöneticilere yönelik gerçekleştirdiği nokta terör saldırıları tüm dünyanın gündemini altüst etti. 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana Gazze'de Filistinli Müslümanlara yönelik sistematik bir soykırım gerçekleştiren İsrail, ateşi tüm bölgeye yaymak için olağanüstü provokasyonlara imza attı. İşte 10 soruda İran İsrail savaşı
Türkiye kamuoyu ise İsrail İran arasındaki gerilimin bir danışıklı dövüş mü yoksa bölgeye sıçrayacak ateşin ilk kıvılcımları mı olduğunu merak ediyor. SABAH, İran-İsrail gerilimini dış politika uzmanı Prof. Dr. İrfan Kaya Ülger'e sordu...
#2
ABD'nin bu saldırılardaki rolü nedir? Görünürde saldırıyı yapan aktör İsrail. Ancak gerçek bundan çok farklı. Saldırının planlanması ve pratiğe aktarılmasında ABD ve İsrail'in koordinasyon içerisinde hareket etmiştir. ABD ve İsrail, İran'ın nükleer güç hâline gelmesini engelleme amacıyla önleyici bir saldırı yapılması kararı almış ve uygulamışlardır. ABD her aşamada olayın içerisindedir. Esasen İsrail'i, ABD'nin Orta Doğu'daki 51. eyaleti olarak tarif etmek gerekmektedir.
#3
İsrail- İran gerilimi nereye evrilir? İran ile İsrail arasındaki gerilimin tırmandığı ve topyekûn bir çatışmaya evrildiğini söylemek mümkün. Bundan sonra gelişmelerin nasıl bir seyir takip edeceği, birden çok faktöre bağlı olarak şekillenecek. İran acaba yatıştırma politikasına devam edecek mi yoksa elindeki imkân ve kabiliyeti kullanmayı mı tercih edecek?
#4
Temel amaç İran'ı müzakere masasına çekmek midir? İran, 1979 yılında gerçekleşen devrimin ardından ABD ve Batı ile ilişkilerinde sıkıntı yaşayan bir ülke. Zengin doğal kaynakları sahip. Doğal gaz rezervleri bakımından 34 trilyon metreküp ile Rusya'nın ardından ikinci sırada. Benzer bir durum, petrol için de söz konusu. Trump idaresi, İran'ın uluslararası ekonomik sisteme entegre olmasını hedefliyor. Bu durum, rejim değişikliği ile olabileceği gibi müzakere masasında uzlaşı suretiyle de gerçekleşebilir.
#5
İsrail'in bir sonraki muhtemel adımı ne olur? İsrail teokratik bir devlettir. İsrail'in kırmızı kitabı muharref Ahdi Atik'den esinlenmektedir. İsrail devletini kuran zihniyet, Nil'den Fırat'a kadar uzanan coğrafyanın Tanrı Yehova tarafından İsrailoğullarına tahsis edildiğine inanıyor. Öngörülen ütopik proje çerçevesinde bölge ülkelerinin bir bir istikrarsızlaştırılması, parçalanması ve İsrail için fiili veya potansiyel tehdit olmaktan uzaklaştırılması İsrail'in temel hedefidir.
#6
İran bundan sonra ne yapacak? İran'ın elinde 3 bin km menzili bulunan hipersonik füzeler var. İran rahatlıkla İsrail'in askeri tesislerini, limanlarını, komuta kontrol merkezlerini vurabilir. Keza Körfez ülkelerinde bulunan ABD üslerine kapsamlı bir saldırı gerçekleştirebilir. Öte yandan İran'ın elinde bir güçlü silah da Hürmüz Boğazı'nı bloke etme olarak gözüküyor.
#7
Bu karşılıklı saldırılar büyük bir bölgesel savaşa zemin hazırlar mı? Bu saldırı, İran'ın istihbarat zaafiyeti olduğunu net biçimde ortaya çıkardı. Öyle ki MOSSAD, İran'ın her bölgesine, kentlerine, sanayi tesislerine ve askeri birimlerine nüfuz etmiş vaziyette. Çatışmalar topyekûn bir savaşa evrilir mi? Mevcut koşullarda İran'ın tutumu bu konuda belirleyici olacak.
#8
Bu operasyon bölge ülkelerden de destek görmüş müdür? Suudi Arabistan, Bahreyn, Birleşik Arap Arap Emirlikleri gibi Körfez ülkelerinin ve hatta Ürdün'ün İran'ın etkisinin azalmasına yol açabileceği düşüncesi ile İsrail ve ABD saldırılarına örtülü açık destek verdiklerini söylemek mümkün.
#9
İran'ın bütün üst kademesi gitti. Ciddi bir istihbarat zaafiyet olduğu açık. İhanet içeriden mi yoks dışarıdan mı? İran rejimi meşruiyet krizi yaşıyor. Öte yandan entisite, dil, din ve mezhep bakımından heterojen bir görünüm taşıyan İran'da, yabancı istihbarat kuruluşlarının faaliyetleri çok ileri seviyeye ulaşmış durumda. Bükokrasi ve askerî cenahın üst düzey yöneticileri ve bilim adamlarının nokta atışı hedef olarak katledilmesi, içeride güçlü istihbarat zafiyeti bulunduğunu göstermektedir.
#10
Bu gerilim kutuplaşmaları daha da artırır mı? İsrail-ABD kurgusu saldırının topyekûn bir savaşa evrilme tehlikesi devam ediyor.
#11
"Ukrayna'ya ateşle oynuyorsun, üçüncü dünya savaşı çıkaracaksın." diyen ABD'nin, İsrail'in saldırılarını 'mükemmel' olarak yorumlamasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Trump'un kısa zaman aralığında birbiriyle çelişen görüş ve düşünceleri peş peşe sıraladığını gösteren çok sayıda örnek var. Kendisi pragmatist, Makyavelist ve hatta opurtunist bir kişi. Konjonktüre göre pozisyon alabilmektedir. İsrail'in saldırılarını mükemmel olarak yorumlaması siyonist lobiye selam gönderme olarak okumak mümkün.