Nuh Yılmaz
İsrail’in yaklaşık 3 yıl önce gerçekleşen Mavi Marmara nedeniyle özür dilemesi Türkiye açısından sabrın ve direncin zaferi. İsrail’in gücü sadece kendi cüssesi ile orantılı değil. Demir Kubbe gibi savunma harcamaları da dahil, İsrail’i finanse eden ABD ile orantılı. Türkiye Mavi Marmara konusundaki tavrı ile ABD, NATO ve EU ülkeleri dahil çok ciddi baskılar ile karşı kalmasına rağmen, koyduğu pozisyondan adım atmayacağını, İsrail’i kendi durduğu pozisyona getirmeden ilişkileri düzeltmeyeceğini göstermişti. Bu özür, Türkiye’nin direncinin İsrail inadından daha güçlü olduğunu gösterdi. Bundan sonra Türkiye-İsrail ilişkilerinin seyri ise İsrail’in konuya yaklaşımı ile ilişkili. Bundan sonra İsrail normal bir devlet olur, uluslararası hukuka uygun davranır gösterirse ilişkiler zamanla düzelir. Aksi olursa özürle birlikte gerginlik ortadan kalkar ancak ilişkiler mesafeli kalır.
Bölgede artan Rusya etkisi
-Obama’nın baskısı: Bölgedeki iki müttefikinin arasındaki gerginlikten dolayı istihbarat paylaşımından, izlenecek politikalara kadar bir çok konuda Obama’nın zor durumda kalması ve Rusya’nın son zamanlarda Akdeniz’e yakınlaşması neticesinde Obama İsrail’i özre zorladı. İsrail’de seçimlerin geçmiş olması, özür dilemeye “Obama mazereti”nin İsrailli politikacılar için iyi bir kılıf haline getirmesi özrü kolaylaştırdı.
-Arap Baharı ve Suriye: Arap Baharı sonrası İsrail’in en güvenli sınırı olan Mısır’da Müslüman Kardeşler’in iktidar olması, doğu komşusu Ürdün’ün Suriye iç savaşı neticesinde ciddi riskler yaşaması İsrail’i tedirgin etti. Suriye’de rejimin çökme ihtimali artması ile birlikte Türkiye’ye yakın bir gücün iktidar olma riski, yıllardır sakin olan Golan Tepeleri ve Suriye sınırındaki çatışmaların İsrail’e de sıçramaya başlaması İsrail’i tedirgin etti. Buna Hizbullah’ın Suriye’den kimyasal silah alma ihtimali de eklenince Türkiye ile yakınlaşma önemli hale geldi.
-Doğal Gaz ve Enerji: Akdeniz’de yeni bulunan doğal gaz rezervleri Türkiye-Güney Kıbrıs, Lübnan ve İsrail arasında krize yol açıyordu. Türkiye bu konuda taviz vermeyeceğini söylemişti. Rusya’nın da Güney Kıbrıs’a yaptığı mali yardım karşılığı askeri üs ve enerji yatırımı İsrail’i de ABD’yi de ürküttü ve özre yakınlaştırdı.
Star
