HDP ve ona yakın sol çevrelerde Türkiye ve özelde “doğu ve güneydoğu 90’lı yıllara döndü, 90’lardan beter günler yaşıyoruz” söylemleri sonrası Başbakan Ahmet Davutoğlu partisinin Van mitinginde “AK Parti iktidardan indirilirse buralarda terör çeteleri dolaşacak, beyaz Toroslar dolaşacak Biz buraları faili meçhullere bırakmayacağız. Hiç merak etmeyin seksenli doksanlı yıllara dönmeyeceğiz” ifadelerini kullanmıştı.
Sonraki gün sözleriyle ilgili açıklama yapan Davutoğlu, “Birileri savaş baronları, terör baronları ve bu terör baronlarının varlığından destek alan 90’lı yıllardaki 'Beyaz Toros' sembolü ile anılan çevreler aslında birbirini neredeyse destekleyen çevreler. Birinin varlığı diğerine zemin teşkil ediyor. Her iki varlığı da ülkede tesirsiz hale getiren AK Parti iktidarıdır.” ifadelerini kullandı.
İktidardan giden nasıl yapacak?
HDP, CHP, MHP’li siyasetçiler, medyadaki HDP destekçileri, sosyal medyadaki propagandistler ise cümleyi olduğu gibi dahi alıp yargılamadan üzerinden yalan ve manipülasyon üretip “AK Parti iktidardan giderse beyaz Toroslar geri gelecek” diye tezvirat ürettiler. Tabi iktidardan giden bir partinin bunu yapabilme gücünü nasıl bulacağını sorgulamadan.
Oysa faili meçhuller, kayıplar AK Parti iktidarında bir elin parmağına kadar inmiş ‘beyaz toros’lar tarihe karışmıştı.
BEYAZ TOROS VE FAİLİ MEÇHULLER
Şüphesiz “beyaz Renault Toros” 1990’lı yıllarda güneydoğuda toplumun hafızasında ölüm arabası anlamına geliyor.
Bölgenin birçok bölgesinde JİTEM unsurları benzer beyaz Renault Toros marka arabalar kullandı; insanlar bu arabaların içine alınarak kaybedildi; bu arabaları kullanan insanlar sokak ortasında gündüz vakti infazlar gerçekleştirdi; bu arabaya alınanlar ise çok nadiren sağ çıktı.
SHP-CHP VE DYP’Lİ YILLAR
5 Temmuz 1991’de HEP Diyarbakır İl Başkanı Vedat Aydın, 16 Ocak 1992’de HEP Siirt İl Başkanı Mehmet Demir, 28 Temmuz 1993’te Özgür Gündem gazetesi Bitlis muhabiri Ferhat Tepe gibi onlarca isim faili meçhul cinayetlerle öldürüldü. 1993 yılında düzenlen Milli Güvenlik Kurulu toplantısında, “PKK’yla topyekûn ve kesintisiz savaş” kararı alınmasından sonra özellikle “devlet içindeki PKK’lı memurlar” ve “PKK’ya yardım eden Kürt iş adamları”nın listesi hazırlanmıştı. Listede dokuz yüz kırk memur ve altmış yedi işadamının ismi yer alıyordu. Sonrası ise Adapazarı-İzmit-Sapanca ve memleketin başka noktalarında faili meçhuller oldu.
BEYAZ TOROS VE FAİLİ MEÇHULLER DÖNEMİNDE İKTİDARDA KİM VARDI
Peki, Türkiye’de faili meçhuller en çok hangi yıllarda yaşandı ve bu yıllarda iktidarda hangi partiler yer alıyordu. Faili meçhuller, gözaltında kayıplar denilince özellikle 90’lı yıllar akla geliyor. Bu yargısız infazların en yoğun olduğu yıllar ise 1991-95 arasındaki dönem.
1991 erken genel seçimlerine HEP (sonrasında DEP) ile ittifak yaparak giren Sosyaldemokrat Halkçı Parti Doğru Yol Partisi ile koalisyon hükumeti kurdu. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın vefatından sonra Süleyman Demirel Çankaya’ya çıkmış yerine Çiller gelmişti. DYP ve SHP (18 Şubat 1995 tarihi itibariyle CHP arasında kurulan koalisyon hükümeti, 5 Ekim 1995 tarihine kadar görev yaptı.
HDP, CHP ve diğer sol çevreler bu dönemle ilgili olarak Tansu Çiller, Mehmet Ağar gibi isimleri öne çıkarıp suçlu ilan etse de o yıllarda koalisyon iktidarının ortağı HEP’lilerle seçim ittifakı yapan SHP (18 Şubat 1995 sonrası CHP) idi.
TANRIKULU DAVUTOĞLU’NA CHP DÖNEMİNİN FAİLİ MEÇHULLERİNİ SORDU
90’lı yıllarda insan hakları örgütlerinde çalışan CHP milletvekili Sezgin Tanrıkulu da bugün mensubu bulunduğu partinin faili meçhullerdeki rolünü gözardı edip fırsattan istifade Başbakan Davutoğlu’na soru önergesi verdi.
Tanrıkulu, HDP’lilere taş çıkartırcasına “Diyarbakır, Suruç ve Ankara'da yaşanan terör saldırıları ile 'Beyaz Toros Faili Meçhul Cinayetler' arasındaki fark nedir?” diye sordu.
Tanrıkulu, birçok maddeyle sıraladığı önergesinde tek makul soru ise 1990’lı yıllardaki faili meçhul cinayet sayısını ve beyaz Torosların kullanıldığı bu cinayetlerden ne kadarının AK Parti iktidarı döneminde aydınlatıldığını sorması oldu.
Yani Tanrıkulu yaşananlardan sorumlu olmasa da önemli bir kısmı mensubu bulunduğu CHP/SHP’nin koalisyon ortağı olduğu iktidar döneminde işlenen cinayetler, faili meçhuller, kayıpları sordu.
Peki, AK Parti döneminde faili meçhullerle ilgili ne yapıldı?
AK Parti iktidarında yapılan arama, soruşturma ve davalarla birçok kayıp kişinin naaşına ulaşıldı. Mehmet Ağar, Ayhan Çarkın, Albay Cemal Temizöz gibi isimler yargılandı. Ayrıca Abdulkadir Aygan ve Yeşil kod adlı Mahmut Yıldırım’ın adının bulunduğu 16 sanıklı JİTEM davası ve Kızıltepe’de 22 kişinin öldürülmesiyle ilgili Kızıltepe JİTEM davası açıldı. Cemal Temizöz’le ilgili olarak, Şırnak’ın Cizre ilçesinde 1993-95 yılları arasında işlenen 21 faili meçhul cinayetle ilgili açılan davanın 5 Kasım 2015’te ‘karar duruşması’ yapılacak.
FAİLİ BELLİ PKK CİNAYETLERİ
Buraya kadar 1990’lı yıllarda “devlet adına” cinayet işleyen şebekelerin yol açtığı faili meçhullere değindik. Peki 1980-90’lı yıllarda faili PKK olan meçhul binlerce cinayetle ilgili olarak terör örgütü ve onun siyasal uzantısı olarak hareket edenler tek bir özeleştiride dahi bulundu mu?
İşte PKK’nın üstlendiği ve kendi yayın organlarında da kabul edip yer verdiği katliamlardan bazıları:
Eylül 1987
22 Eylül 1987 günü, Şırnak’ın Güneyce köyü Çiftekavak mezrasını basan PKK’lılar, 2’si hamile 5 kadın, 4’ü çocuk 11 kişiyi katletti, 2 kişiyi ağır yaraladı.
Haziran 1987
20 Haziran 1987 saat 21:30 sularında 16 haneli ve 60 nüfuslu Pınarcık köyüne baskın düzenleyen PKK’lılar, 16’sı çocuk 6’sı kadın 30 kişiyi öldürdü. PKK’lılar saldırının ardından olay yerine PKK’ya bağlı Kürdistan Ulusal Kurtuluş Ordusu (ARGK) imzalı şu bildiriyi bıraktılar: “Kürdistan’a ve Kürtlüğe düşman faşist Türk sömürgeciliğini 5 paralık uşağı ajan milis çete başları: Halk kurtuluş kuvvetlerinin kurşunlarından hiçbir güç sizi kurtaramaz. Halka karşı daha fazla suç işlemeden Kürdistan Ulusal Kurtuluş Ordusu’na teslim olun. Halktan af dileyin. Suçlarınızın hesabını verin.”
Temmuz 1987
10 Temmuz 1987 günü Mardin Midyat’a bağlı Yuvalı köyü Haraberk mezrasına saldıran PKK’lılar aynı aileye mensup 7’si çocuk 2’si kadın 9 kişiyi öldürdüler.
Mayıs 1988
9 Mayıs 1988 günü Mardin Nusaybin Behmenin mezrasındaki baskında kurşuna dizilen 10 kişinin adı ve yaşları şöyleydi: Ayşe Çelik (2 aylık), Fikriye Çelik (2), Narine Çelik (3), Fadime Çelik (5), Müslüme Çelik (7), Niyazi Çelik (9), Abdurrahim Çelik (12) Ziver Çelik (15), Hatice Çelik (35), Abdulkerim Çelik (47), Feride Bozkurt (40)
Ağustos 1987
Milan mezrasında öldürülenlerin adları ve yaşları şöyleydi: Halit Demir (5), Sabriye Beştaş (10), Naciye Beştaş ( 3), Zeynep Beştaş (6 günlük), Fuat Beştaş (7 ), Hamide Beştaş (14), Hazine Beştaş (7 y), Hacı Beştaş (12), Şehriban Beştaş (35), Sabiye Narin (20), Şükrü Narin (27), Nurcan Baykara (10), Ömer Baykara (45)
Aralık 1991
25 Aralık 1991’de Bakırköy’deki Çetinkaya Mağazası’nda PKK saldırısı sonrası çıkan yangında 2 yaşındaki Merve ve annesinin de aralarında olduğu yedisi kadın 11 sivil hayatını kaybetti.
Haziran 1992
Batman Gercüş’e bağlı Seki köyünü basan PKK’lılar, iki korucu ailesinin evine saldırdı 8’i çocuk, 10 kişiyi öldürdü.
Haziran 1993
“Mardin’in Misuriye (Yalım) Köylü Zinare mezarası korucularıyla ARGK gerillaları arasında çıkan çatışmada 1 korucu ve 6 yakını öldürüldü”
Ekim 1993
“Gerillalarca Şirvan’a bağlı Kalkancuk ve Daltepe köyünde düzenlenen baskında 56 korucu ve yakını öldürüldü, 25 kişi de yaralandı”
Kasım 1993
“Gerillalar Bitlis’in Yolalan köyünde düşmanla iş birliği içinde olan 4 öğretmeni cezalandırdı. Ayrıca 2 ilkokul 1 ortaokul ve 1 sağlık ocağı da gerillalar tarafından yakıldı”
Ocak 1994
21 Ocak 1994’te Mardin’in Savur ilçesine bağlı iki köye saldıran PKK, 11’i çocuk 21 kişiyi katletti.
***
HEP’İN İTTİFAK YAPTIĞI SHP(CHP) DÖNEMİNDEKİ BAZI FAİLİ MEÇHUL VE YARGISIZ İNFAZLAR
Sadece 1991-94 yılları arasında büyük çoğunluğu Şırnak’ta tespit edilen olaylar ve yaşamını yitirenlerden bazıları şöyle;
*M. Salih Dalmış, 1992 yılında Şırnak merkeze bağlı Kasrik Beldesi'nde yargısız infaz edildi.
*Ahmet Güngör, 1992 yılında yargısız infaz edildi. *Salih Dayan, 1992 yılında yargısız infaz edildi.
*Ahmet Güngör, 1992 yılında yargısız infaz edildi.
*Şırnak doğumlu Mehmet Taşkın, Gaziantep'de 1993 yılında failli meçhul cinayete kurban gitti.
*Şırnak doğumlu Ahmet Elinç, Gaziantep'te 1993 yılında failli meçhul cinayete kurban gitti.
*Hediye Dilçe, 1991 yılında failli meçhul cinayetlerde yaşamını yitirdi.
*Resul Sakar, 1992 yılında yargısız infaz edildi.
*Hüsiyen Gurhan, 1992 Newroz kutlamalarında yaşamını yitirdi.
*Hüseyin Ertene 21 Mart 1992 tarihinde öldürüldü.
*Sait Tadik 12 Ağustos 1992 tarihinde öldürüldü.
*Abdulkerim Kalkan, 1992 yılında Cizre'nin İnci Köyü'nde öldürüldü.
*Şırnak doğumlu Nezir Küçük, 1994 yılında Mersin'de öldürüldü.
*Gerdi Akay, 1991 yılında, Newroz'da öldürüldü. *Bedri Berek, Şırnak'ta gözaltında kaybedildi.
* Lokman, Nasibe, Ğıdır, Nezir, Murat ve Hacer Ergün, 1992 yılında Xırab Reşik bölgesinde öldürüldü.
*Nihat Cilasun 1992 Cizre Newroz'unda öldürüldü.
*Selim Düşkün, 1991 yılında yargısız infaz yapıldı.
*Fettah Erden 1993 yılında Kumçatı'da suikasta uğradı.
*Mehmet, 1992 yılında Irak Kürdistan Bölgesi'ne giderken gözaltına alındı, kaybedildi.
*Ahmet Özer, Ahmet Özdemir, Fikri Şen, Bahri Esenboğa, A. Rahman Birlik, İlhan İbak Güçlükonak'ın Fındık Beldesi'de öldürüldü.
*Ömer Çetin, 1993 yılında Güçlükonak'ta öldürüldü.
*16 yaşındaki Abbas Seyrek, Cizre'de 3 Mart 1994 tarihinde infaz edildi
*Süleyman Gasyak, Ömer Candoruk ile 12 yaşındaki İzzet Gasyak ve 14 yaşındaki Yahya Akman, 1994 yılında Cizre'de gözaltına alınarak, kırsal kesime götürülerek işkence edilerek, infaz edildi.
*Rabia Tanrıverdi 1992 yılında Kuştepe Köyü'nde yargısız infaz edildi.
*Medine Budak, 1992 yılında Kuştepe Köyü'nde infaz edildi.
*Hüseyin Demir, Cizre'de 1994 yılında infaz edildi.
*Ebubekir Aras, Cizre'de 1994 yılında gözaltında kayıp edildi.
*Abdurrahman Yılmaz, 1994 yılında Kasrik'te 13 Şubat 1994 tarihinde Kasrik'te infaz edildi.
*Abdulhakim Tanrıverdi, 1993 yılında Kuştepe Köyü'nde failli meçhul cinayete kurban gitti.
*Abdurrahman Avşar, Cizre'de 16 Nisan 1994 tarihinde infaz edildi.
*Ebubekir Dayan, 1993 yılında gözaltına Cizre'de gözaltına alındı ve yaşamını yitirdi.
*İzzetin Acet, Cizre'den gözaltına alınarak 1994 yılında kaybedildi.
*Emin Kaynar, 1994 yılında İzzet Acet ile birlikte 1994 yılında kaybedildi.
*Ömer Güven, 1994 yılında failli meçhul cinayete kurban gitti.
*Cemal Özkurt, 1994 yılında failli meçhul cinayette yaşamını yitirdi.
*Fethi Ildır, 1994 yılında failli meçhul cinayette yaşamını yitirdi.
*Mehmet Göngör, 1994 yılında yargısız infaza kurban gitti.
*Hacı Sansak, 3 Ekim 1993 tarihinde gözaltında yaşamını yitirdi.
*M. Guri Özer, 1994 yılında Cizre'de failli meçhul cinayete kurban gitti.
*İbrahim Adak, 1993 yılında Cizre'de infaz edildi.
*İbrahim Uykur, 1994 yılında yargısız infaz edildi.
*İhsan Irgat, 20 Şubat 1994 tarihinde Cizre'de öldürüldü
*Nesim Akıl 1993 yılında Cizre'ye bağlı Toptepe Köyü'nde öldürüldü.
*Nezir Emek, 1993 yılında Toptepe Köyü'nde öldürüldü.
*Galip Akıl, 1994 yılında Toptepe Köyü'nde öldürüldü.
*Hasan Esenboğa, 1994 yılında Güçlükonak'a bağlı Fındık Köyü'nde öldürüldü.
*Abdullah Turan, 1994 yılında Cizre'de öldürüldü.
*Beşir Bayar, Cizre'de 1994 yılında öldürüldü.
*Mustafa Aydın, Bozalan Köyü'nde 1994 yılında öldürüldü.
*Sait Şen, Abdullah Güler, Ahmet Güler, Beşir Baskak, 1993 yılında Güçlükonak'a bağlı Hirareş Köyü'nde öldürüldü.
*Abdulkerim Akti, Ramazan Akti, Şırnak'ın İdil İlçesi'ne bağlı Zerguz Köyü'nde 1994 yılında öldürüldü.
*Abdullah Düşkün öldürüldü. *M. Salih Dağlı, 1993 yılında Şırnak'ta öldürüldü.
*Kaso Birçi öldürüldü. *Selami Çiçek, 1993 yılında Cizre'de infaz edildi.
*Derviş Demir, öldürüldü.
*Hurşit Alun, Cizre'de evinin önünde 1994 yılında öldürüldü.
*Cindi Altın, Cizre'de 14 Mart 1994 tarihinde infaz edildi.
*Resul Baliç ve İsmail Baliç, 3 Mart 1994 yılında Cizre'de yargısız infaz edildi.
*Süleyman Turgut, 1994 yılında Cizre-İdil yolunda öldürüldü.
*Lokman Akay, 1995 yılında Cizre-İdil yolu üzerinde öldürüldü.
*Tahir Koçu ve Emin Savgat, 9 Aralık 1992 tarihinde failli meçhul cinayete kurban gitti.
*Mehmet Acar, 1994 yılında yargısız infaza kurban gitti.
*Hacı Anık, Güçlükonak'ın İlçesi'nin Şırnak'ın Bane Botyane'de öldürüldü.
*Halit Kılıç, Kendali Çadırlı bölgesinde öldürüldü.
*Ömer Solmaz, kaybedildi.
*M. Emin Katmış, 6 Ocak 1994 tarihinde Cizre'de öldürüldü.
*Mumin Yanık, 1994 yılında Cizre'de öldürüldü.
*Ali Katmış, 1994 yılında Cizre'de öldürüldü.
*Ahmet Gerem, Selamet Gerem, Leyla Gerem 1994 yılında Cizre'nin Çağlayan Köyü'nde öldürüldü.
*Tahir Macartay, İdil-Cizre yolunda 1994 yılında öldürüldü.
*Ali Karagöz, Cizre'de 24 Aralık 1993 tarihinde öldürüldü.
*İskan Aslan, 24 Aralık 1993'te gözaltında kaybedildi.
*Hasan Baybura, Cizre'de 11 Eylül 1993 tarihinde failli meçhul cinayete kurban gitti.
*Kemal Mubariz, 23 Mart 1994 tarihinde Cizre'de failli meçhul cinayete kurban gitti.
*Nadir Nayci, Cizre'nin Kuştepe Köyü'nde 1993 yılında öldürüldü.
*Emin Özalp, 1993 yılında Cizre'de öldürüldü.
*Halil Özkan, Mehmet Kaya, Şerif Özkan, A. Selam Demir, Mehmet Bişkin, Ahmet Üstün 1994 yılında Güçlükonak'a bağlı Bana Köyü'nde öldürüldü.
*Ahmet Üstün, Cizre'de 15 Mart 1993 tarihinde öldürüldü.
*M. Emin Batü, Ahmet Şen, Nurettin Soran Cizre'nin Hendek Köyü'nde 1993 yılında öldürüldü.
*Bende Özdemir, 1994 yılında Çağlayan Köyü'nde öldürüldü.
*Mehmet, 1994 yılında Cizre'nin Bozalan Köyü'nde kayıp edildi.
*Hacı Atan, Resul Kılıç, Şırnak'ın Kumçatı Beldesi'nde öldürüldü.
*Emin Bulduk, 1993 yılında yargısız infaz edildi.
*Zahit Salgut, Cizre'nin Omyanıs bölgesinde infaz edildi.
*Abdullah Durmuş, 1993 yılında failli meçhul cinayete kurban gitti.
*Ramazan Elçi, 1994 yılında failli meçhul cinayette kurban edildi.
*Ömer Dal ve Osman Akıl, 1993 yılında Kasrik'te öldürüldü.
*Ahmet Bulmuş, 1994 yılında gözaltında kaybedildi.
