Gıda fiyatlarını düşürecek önemli bir adım daha atıldı. Küresel emtia borsası olmak, gıda fiyatlarının düşmesine katkı sunmak hedefiyle kurulan Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB), fiyat beklentilerinin yansıtılacağı vadeli işlem sözleşmelerini devreye almaya hazırlanıyor. Vadeli işlem kontratlarıyla tarımda referans fiyatlar oluşturulacak.
Bu yılın ortasına kadar altyapı çalışmalarını başlatacak olan TÜRİB vadeli işlem piyasasını kurup işletecek. Böylece Türkiye'deki tarım sektöründeki vadeli fiyat oluşumuna ve risk yönetimine katkı sağlanacak, çiftçiler, sanayiciler, politika yapıcılar için önemli bir enstrüman, gösterge ve veri setiyle uzmanlık sağlanacak.
Fiyat istikrarına katkı
Yeni üretim teşvik modelleri de fiyat istikrarına katkı sunacak. Elektronik ürün senedi piyasasında 1.5 yılda yatırımcı sayısı 80 bini, işleme konu olabilecek ürün stok miktarı 7 milyon tonu ve işlem hacmi de 1 milyar lirayı aştı. Borsada gerçekleşen 200 bin civarında işlem 10 milyon tonluk üründe 15 milyar lira değerinde.
Gıdada promosyon uyarısı
Ürün senedi olarak işlem gören tarım ürünleri arasında buğday, mısır, arpa gibi gıda ve hayvancılık sektörü için stratejik öneme sahip tarım ürünleri bulunuyor. Elektronik ürün senetlerine 2024 sonuna kadar nakliye, analiz, kira desteği sağlanıyor. Alım ve satımdan elde edilen kazançlar da 2023 yılı sonuna kadar gelir, kurumlar vergisinden istisna tutuluyor. Çiftçiler sahip olduğu senetleri teminat vererek Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri'nden faizsiz kredi kullanabiliyor.
Takas ve saklama işlemi
Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu depoculukta zararların karşılanmasında aktif rol oynuyor. Fona borsada gerçekleştirilen işlemler üzerinden kaynak aktarılıyor. Depolarda saklanan tarım ürünlerinin ihraç işlemine lisanslı depolar aracılık ediliyor. Ürünü lisanslı depoya teslim eden çiftçi adına ve hesabına senet ihraç ediliyor. Yeni dönemde işlemler Ürün Piyasası Aracı Kurumları üzerinden yapılacak. Bu kurumlar, takas ve saklama işlemi, teminat yönetimi yapacak, borsada uyuşmazlıkların çözümünde de taraf olacak.
TÜRİB, öngörülebilir tarım ürünü fiyatları ve piyasa riskinin yönetimi için sektör paydaşlarının geleceğe yönelik fiyat beklentisinin yansıtılabildiği ve olası fiyat değişimlerine karşı risklerini yönetebileceği vadeli işlem piyasasını kurup işletecek.
