A. Baki KARACA
Tarih: 06.01.2013 20:10
TEŞVİK YASASI ve VAN’IN GELECEĞİ
TEŞVİK YASASI ve VAN’IN GELECEĞİ
Ülkemizi yöneten iktidarlar bölgeye sözde yatırımların yapılması için çeşitli zamanlarda farklı içeriklerle teşvik yasaları çıkarmıştır. Bunlardan biri 4325 sayılı yasadır ve daha sonra süresi uzatılarak ardından 5084 sayılı yasa çıkartıldı. Tabi ki bu yasalar çıkarılırken, çeşitli amaçlar hedeflendi. Bölgede işsizliğin önüne geçmek, batıdaki yatırımcıyı bölgeye çekmek, bölgedeki iş adamlarının kendi bölgelerine yatırım yapma kolaylığına sahip olmaları gibi bir çok hedef amaçlanıyordu.
Tabi ki bu düşüncelerin hiç biri olmadı. Bu yasalar zaman zaman geri çekildi. Bölgedeki yatırımcılar gidip Ankara’da siyasilere yalvar yakar, rica minnet ile “hadi şu kadar daha uzatalım” diyerek bu teşvik yasasını işletmeye çalıştılar. Bir de lütufmuş gibi, binbir minnetle bölgeye sözde teşviklerle yatırım yapıldığı anlatılmak istendi. Öyle ki bölgedeki birkaç oda başkanı yatırımcı da siyasilere çığırtkanlık yaparak kamuoyu önünde teşekkürler etti, bu teşvikler sanki bölgenin ekonomisinin bütün sorunlarını çözecekmiş gibi mesajlar verilmeye çalışıldı.
Bölgede büyük, aklı başında, sanayileşmeyi, yatırımcılığı bilen sanayicimiz de yoktu ki, gelişmeler ve yasalar üzerine halkı bilgilendirsin. Olsa da ön plana çıkmalarına izin verilmiyordu. Tabi bu bahsettiklerim eski iktidarlar döneminde yaşanıyordu. Şimdi Kalkınma Bakanı bir açıklama yaptı, 5084 Sayılı Teşvik Yasasının artık kaldırıldığını bildirdi. Yani bazen devlet aklında bazı noktalarda değişen bir şey olmuyor. Anlayacağınız, statüko devam ediyor.
Bu yasalar hepten yanlış kötü değil elbette, az da olsa bölge ve özelde ilimiz Van’da istihdam alanları oluşturmuş. Yani ne öldürüyor ne diriltiyor. Tabiri caizse süründürüyor mevcut şekliyle. Çünkü hedeflenen noktaya bir türlü ulaşılamadı. Amaçlardan birisi olan ‘batılı yatırımcıları bölgeye çekmek’ti, batıdan bir tane yatırımcı gelmedi. Bırakın batıdan yatırımcı gelmesini, bölgedeki var olan yatırımcıyı da batıya kaçırdılar. Bir kere yasa çıkaralım yatırım yapın demekle olmuyor bu işler. Plansız-programsız olunca toslayıp yerinde sayıyor işler. Ne acıdır ki bu yasalar teşvikten ziyade gevşek yasalar oldu. İsteyen istediği zaman eğip büktü, azalttı, uzattı, çoğalttı. Gelecek kaygısı ile oyalandı bölge yatırımcısı.
Sanayi alt yapısı hazır olmayan, elektriği bir küçük işletmeciyi bile çileden çıkaran bir haldeyken, nasıl böyle günü kurtaran popülist açıklamalar yapılıyor, hala anlamış değilim. Bir kere bölgenin gerçeğini göz ardı ederseniz, yatırımın hammaddesini bölgede oluşturamazsanız. Bu mantıkla bölgede yatırımın olmayacağını bilmeniz gerekli. Hal böyle olunca açıklamalarınız sadece konuşmakta kalır, bugüne kadar olduğu gibi. Umarım AK Parti iktidarı bu teşvik yasalarını seçim yatırımı olarak kullanmaz. Bölgelerarası dengesizliği göz önünde tutarak yasalar çıkarır.
Yani batı illeri ile Van’ı, Hakkâri’yi ve bölge illerini bir kefeye koymaz, doğru dürüst siyaset yapmayı hedeflersek, konuşmalarımızı da ona göre yaparız. Yani şunu deriz: Kürt meselesi çözülmediği sürece, yani huzur ortamı oluşmadığı sürece, burada yatırımı kimse hayal etmesin. Defalarca denendi, olmadı çünkü. Aklımızı başımıza alıp artık iyi şeyler düşünelim. Bir şey yapmak isterken, yasa çıkarırken, başta bölgenin huzuru, altyapısı, şartlarının elverişli olup olmadığını bilerek ve göz önünde tutarak konuşun. Aksi halde çelişkili hallere düşüyorsunuz, bilesiniz.
Yoksa mevcut şartlarda 5084 sayılı İstihdamı Teşvik Yasası’nın bölge için son derece önemli olduğunu ve hükümetin bu süreyi tekrar uzatması gerektiğini bilmesi lazım.
Söz konusu teşvikle, işsizliğin yoğun olduğu bölgemizde ve teşvik kapsamında olan bütün illerde ciddi bir istihdam sağlandığı herkesçe malumdur. Ayrıca bu teşvikin üretimde herkesi kapsaması, haksız rekabeti de ortadan kaldırıyordu. Bunun son bulması elbette başta ilimiz ve bölgemiz olmak üzere bundan yararlanan tüm bölgeleri olumsuz yönde etkileyecektir. Yani 5084 herkesi kapsarken, yeni çıkan teşvik yasaları sadece yeni yatırım yapanları destekliyor.
Bu teşvikin kaldırılmasının beraberinde birçok sıkıntıyı getireceğini hatırlatmak isterim. Yatırımcı çeşitli yollara başvurmak zorunda kalacaktır. Ya kayıt dışına çıkmak zorunda kalacak, ya rekabet edemeyeceği için işletmesini kapatmak zorunda kalacak ya da bu iki yola da başvurmayarak, istihdamda tasarruf yoluna giderek çalışan sayısını düşürecek. Bundan dolayı söz konusu yasa 6. Bölge kapsamında daraltılarak, yani doğu ve güney doğu illeri bu yasanın kapsamına alınmalıdır.
Bu teşvik yasaları beklentilere cevap vermemiş, beklediğimiz kadar yatırım yapılamamış olabilir. Ama dedim ya mevcut şartlarda ‘kötünün iyisi’ olarak değerlendirmek gerekir.
Bütün bu olumsuzluklarla birlikte bu ilin ve bölgenin insanı zor koşullarda yaşamaya devam ediyor. AK Parti iktidarından önceki yöneticiler bu hayatı, bu halka reva gördü. Baskı, şiddet ve ötekileştirmelere maruz kalan bölge halkı, işsiz, mesleksiz, yeteneksiz, bırakıldı. Zaten eğitimsizlik ayrı bir dert. İsteriz ki; AK Parti günü kurtaran yasalarla uğraşmasın. Yani boş şeylerle bu halk aldatılırsa, sonu diğerleri gibi olur. Bakınız diğer eski partilerin neredeyse adı okunmuyor, okunsa da olumsuzlukları, zulümleri ile gündeme geliyorlar.
Bazı iş adamları ile konu hakkında görüştüm. Hükümetten beklentileri; bu yasanın mutlaka devam ettirilmesi ve en kötü ihtimalle 6. Bölge kapsamında daraltılarak sürdürülmesi yönünde.
Bu arada son günlerde hükümetin ‘Kürt Sorunu’nun çözümü konusunda süreci devam ettiren girişimlerde bulunmasını alkışlıyor, desteklediğimi belirtmek istiyorum. Ama savaş baronları, vampirleri tarafından sekteye uğratılacak diye korktuğumu da belirtmek istiyorum. Dürüst, vicdanlı, herkesin bu barış sürecine katkı sunması gerektiğini, AK Partinin bu girişimine Van’daki STK’lar başta olmak üzere herkesin destek vermesi gerektiğini hatırlatmak isterim. Ayrıca Van, şiddetten beslenen art niyetli yapılara izin vermemelidir.
Haydi, barış, adalet ve özgürlük zamanıdır şimdi. Ayağa kalk Van, kendine gel, sen ki medeniyetlere beşiklik etmiş bir kentsin. Bu barış sürecine en fazla destek veren, katkı sunan il olmalısın.
Bunlar gerçekleştiği, şiddetsiz ve özgür bir toplumsal hayat temin edildiği zaman, bu kentte yatırım, siz istemeden de olacak. Sorunlar kendiliğinden çözülecek.
Orjinal Köşe Yazısına Git
— KÖŞE YAZISI SONU —
