Kültür ve Turizm Bakanlığı Çömlek Sanatçısı Osman Eşme, Urartulardan günümüze uzanan bu kadim mirası yaşatmak için yıllardır tek başına çalışıyor. Mesleği babasından öğrenen Eşme, son olarak atölyesini Bedesten Çarşısı'na taşıyarak dikkatleri bu sanata çekmeye çalışıyor.
Tuşba ilçesine bağlı Bardakçı Mahallesi, yüzyıllardır çömlekçiliğin kalbiydi. Ancak 1976 yılında plastik ürünlerin yaygınlaşmasıyla gelenek büyük ölçüde terk edildi. Ustalar meslekten koptu, üretim durma noktasına geldi. 1977 doğumlu Osman Eşme, 2003 yılında babasından devraldığı mirası bırakmadı. Eğer o sahip çıkmasaydı, Urartu sanatının bu önemli kolu tamamen yok olacaktı. Eşme, ayaklı torna ve eski fırınlar gibi geleneksel yöntemleri birebir uygulayarak geleneksel çömlek yapımını sürdürüyor.
Konuyla ilgili olarak konuşan çömlek sanatçısı Osman Eşme, uzun süredir tek usta olarak geleneği yaşatmanın çabasını verdiği belirtti. Yaşadıkları mahallede plastik kullanımının yaygınlaşmasıyla mesleğin 1976 yılından itibaren büyük ölçüde terk edildiğini anlatan Eşme, "O dönem köyümüzdeki ustalar bu işi bırakmaya başladı. Ben ise 1977 doğumluyum ve bu sanatı rahmetli babamdan öğrendim. 2003 yılında işi tamamen devraldım ve günümüze kadar da sürdürdüm. Eğer ben sahip çıkmasaydım, bu sanat tamamen yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacaktı. Yaptığımız işin kökeni Urartulara dayanıyor. Üniversitelerde hobi amaçlı benzer çalışmalar yapılsa da bizim yaptığımız geleneksel yöntemin birebir devamıdır. Ayaklı torna, eski fırınlar, atölye düzeni hâlâ eski usulle çalışıyor. Ancak ne yazık ki günümüzde hak ettiği değeri görmüyor. Mesleğimize ilgi azaldı ve desteğe ihtiyacımız var" dedi.
Yerli vatandaşa göre yabancı turistlerin çömleklere daha çok ilgi duyduğunu dile getiren Eşme, "Van'ın yerel küplerini, peynir küplerini ben yapıyorum. Ancak eskiye göre peynir küplerine olan rağbet de düşmüş durumda. Bunun en büyük sebebi ise plastik sektörünün yaygınlaşması. Plastik ucuz ve kırılmaz olduğu için birçok usta mesleği terk etti. Fakat sağlık açısından baktığınızda bizim ürettiğimiz doğal ürünler plastikten çok daha sağlıklıdır. Eskiden bu kadar hastalık yoktu. Plastik biliyorsunuz, kanserojen maddeler içeriyor. Bu yüzden tekrar doğal ürünlere yöneliş olmasını istiyoruz" diye konuştu.
Mesleğin geleceği için yeni adımlar attığını ve bunun için de büyük oğlunu çömlekçiliğe hazırladığı söyleyen Eşme, "Elimizden geldiğince bu sanatı yaşatmaya çalışacağız. Bu sanatın yok olup gitmesini istemiyorum" şeklinde konuştu.