Van Kalesi'nin güneyinde yer alan ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmış Eski Van Şehri'nde yürütülen kazılarda, Birinci Dünya Savaşı dönemine ait çok sayıda gülle, mermi kovanı, yanmış evrak parçaları ve askeri malzemeler bulundu.
M.Ö. 3000'li yıllardan itibaren Urartu, İskit, Med, Pers, Roma ve Sasani gibi uygarlıkların izlerini taşıyan Van Kalesi'nin eteklerindeki Eski Van Şehri, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde de önemli bir merkez oldu. 1069 yılında Selçuklu Sultanı Melikşah tarafından fethedilen şehir, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde yaşanan Ermeni ayaklanmaları ve 1. Dünya Savaşı sırasında büyük tahribata uğradı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın "Geleceğe Miras" projesi kapsamında 2024'te başlatılan kazı ve restorasyon çalışmaları, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülsen Baş Terzioğlu başkanlığında 15 kişilik uzman ekip tarafından yürütülüyor.
Prof. Dr. Terzioğlu, 2025 yılı kazı çalışmalarının Van'ın güneybatı köşesinde yer alan Osmanlı Kışlası'nda yoğunlaştığını belirterek şunları söyledi:
"Şu anda çalıştığımız alan, kışlanın kapısının ve girişinin bulunduğu doğu cephesine denk geliyor. Burada elde ettiğimiz kalıntılar son derece ilgi çekici. Hem mimari kalıntılar hem de küçük izler, yapının işlevine ve dönemine dair önemli veriler sunuyor. Bu alanda çok sayıda yanmış tabaka, parçalanmış evraklar, askeri liyakat madalyaları, gülleler ve mermi kovanları ortaya çıkarıldı. Tüm bu bulgular Osmanlı'nın son dönemine ve kentin o dönemdeki siyasi atmosferine ışık tutuyor."
Kazılarda 10'dan fazla farklı boyutlarda gülle bulunduğunu aktaran Terzioğlu, bunların kışlanın tahribatına neden olduğunu vurguladı. Ayrıca 800'ün üzerinde mermi kovanı tespit edildi. Yanmış evrak parçaları ise epigraf uzmanları tarafından tek tek çözümlenerek Osmanlı'nın son dönemindeki bölgesel askeri yapılanma hakkında yeni bilgilere ulaşılması hedefleniyor.
Prof. Dr. Terzioğlu, bulunan belgelerin Osmanlı'nın son yüzyılına dair bilinmeyen pek çok ayrıntıyı gün yüzüne çıkarabileceğini ifade etti.