UNUTMADIK!

23 Ekim 2011 yılında Van'da meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki yıkıcı depremin 2. yıl dönümü bugün! Depremin üzerinden tam 2 yıl geçti. Tarihler 23 Ekim 2011'i, saatler ise 13.42'yi gösterdiğinde Van büyük bir sarsıntıyla ülke günd

VAN 23.10.2013 11:16:21 0
UNUTMADIK!
Tarih: 01.01.0001 00:00
Haber: Umut TARHAN

İLK DEPREMDE 604 KİŞİ YAŞAMINI YİTİRDİ
23 Ekim 2011 tarihinde meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki depremde Van merkezde 61, merkeze bağlı köylerde 66 ve Erciş ilçesi´nde de 477 olmak üzere toplam 604 kişi hayatını kaybetti. Depremde binlerce bina ağır hasar aldı, onlarcası yerle bir oldu. Enkaz altından 604 cansız bedene ulaşılırken, Van merkezde 22, Erciş ilçesinde de 231 olmak üzere 253 kişi de sağ olarak kurtarıldı.

2. DEPREM HERŞEYİ ALT ÜST ETTİ
Bu depreminden üzerinden kısa bir süre geçmesine rağmen halk toparlanmaya başladı, kullanılabilecek durumdaki yapılara vatandaşlar yeniden taşındı, dışarıda kalan halkın bir bölümü yeniden evinin yolunu tuttu. Ancak tarihler 9 Kasım 2011´i gösterdiğinde herşeyi alt üst eden 2. bir deprem felaketi daha yaşandı. 23 Ekim 2011´den 9 Kasım 2011 tarihine kadar yaklaşık 3 bin artçı sarsıntıyla sallanmaya devam eden Van bu tarihte 2. büyük bir deprem yaşadı. Meydana gelen 5.6 büyüklüğündeki deprem ile birlikte bir kez daha binalar yıkıldı, canlar gitti. Ağırlığını Bayram Oteli ve Aslan Oteli´nde kalanların oluşturduğu toplam 40 kişi de bu depremde hayatını kaybetti. 30 kişinin de enkazlardan sağ olarak kurtarıldığı 2. depremde bayram otelinde kalan gazetecilerden Cem Emir ile Sebahattin Yılmaz ve Van´a yardım için gelen Japon Dr.Atsushi Miyazaki de hayatını kaybedenler arasında yer aldı. 2. depremin ardından yaşamını yitirenlerin sayısı 644´e ulaşırken, 283 kişi de enkazdan sağ olarak kurtarılmış oldu.

BİNLERCE KİŞİ VAN´I TERK ETTİ
2. depremin ardından sürekli artçı sarsıntıların da meydana gelmesinden dolayı binlerce Vanlı kenti terk ederek başka illere yerleşti. Misafirhanelerde, kirada, devlet kurumlarına ait yerlerde kalmak üzere binlerce Vanlı gidince, Van özellikle geceleri hayalet kente dönüştü. Ancak ölümün kıyısından dönen ve başka illere gitme imkanı bulamayan binlerce Vanlı da çadırlarda kalmaya başladı. Soğuk havanın ve çadır yangınlarının baş göstermesi ile sıkıntıların arttığı kentte konteyner kentler oluşturulmaya başlandı. Depremin ardından Van´a 29 bin 500 konteynerden, Van´a 30, Erciş ilçesine ise 5 olmak üzere toplamda 35 konteyner kent kuruldu. Vatandaşların barınma sorunları bu şekilde çözülmüş oldu. Yaklaşık 30 bin aileden oluşan 175 bin kişi konteyner kentlere ve kurum misafirhanelerine yerleştirildi.

HASAR TESPİT ÇALIŞMALARI YAPILDI
Vatandaşların barınma sorunları çözüldükten sonra hasar tespit çalışmalarına başlandı. Tek tek bütün yapıları gezen ekipler Van ve Erciş´te toplam 147 bin 622 konutun, 18 bin 735 işyerinin ve  20 bin 279 ahırın hasarlı olduğunu tespit etti. Bunlardan 36 bin 203 konut ağır hasarlı veya tam olarak yıkılırken, aynı şekilde kullanılamaz durumda olan 2 bin 884 işyeri ve 9 bin 602 ahır tespit edildi. Binlerce yapının orta ve hafif hasarlı olduğunun da belirlendiği çalışmalar sonucunda 34 bin 864 konutun, 3 bin 952 işyerinin ve 3 bin 590 ahırın da hasarsız olduğu kayıtlara geçti.

AĞIR HASARLI YAPILAR
YIKILIYOR
Tespit çalışmalarının ardından tehlike oluşturan ağır hasarlı yapıların yıkım işlemlerine başlandı. Henüz devam eden yıkım çalışmaları kapsamında ağır hasarlı yapılardan bugüne kadar 16 bin 445 konutun yıkımı gerçekleştirilirken, 19 bin 758´i ise hala yıkılmayı bekliyor. Aynı şekilde ağır hasarlı olduğu için yıkılan 4 bin 247 ahır olurken, 5 bin 355´i ise yıkılmayı bekliyor.

BİN 500 DOSYA HAKKINDA HUKUKİ SÜREÇ DEVAM EDİYOR
Van´da hasar tespit çalışmalarına 2 bin 500 kişi itiraz etti ancak bunlardan bininin, dava açma koşulunu yerine getirmediği için itirazının reddedildiği öğrenildi. Bin 500 dosya hakkında da hukuki sürecin devam ettiği kaydedildi.

17 BİN TOKİ KONUTU İNŞA EDİLDİ
Yıkım işlemlerinin devam ettiği Van´da depremden hemen sonra binlerce TOKİ konutu yapıldı. Belde ve köylerde Evini Yapana Yardım (EYY) modeliyle inşa edilen konutlar için depremzedelere 245 milyon 514 bin 800, ahırlar için de 29 milyon 57 bin 800 lira ödeme yapıldığı Van´da, diğer tarafta da TOKi tarafından inşa edilen binalar yükselmeye başladı.

AFAD ve TOKİ tarafından Van´da yaptırılan ve kısa bir sürede tamamlanan 17 bin 471 konut ile adeta yeni bir kent oluşturuldu. Konutlar depremin 1. yıl dönümünde hak sahiplerine teslim edildi.
Konutların teslim edilmeye başlanması ile birlikte depremzedeler konutlara taşınmaya başladı.  Vatandaşların taşınması ile birlikte boşalan 18 bin 88 konteyner başka illere göndirilirken, 11 bin 398 konteyner ise hala Van ve Erciş´te muhafaza ediliyor.

NEZİR BAŞ´A TAZMİNAT
CEZASI
Van´da 23 Ekim 2011 tarihinde meydana gelen depremde yıkılan ve 20 kişinin ölümüne neden olan Safa Apartmanı´nın sahibi Nezir Baş´a 684 bin lira tazminat cezası verildi.
Van´da 23 Ekim 2011 tarihinde meydana gelen depremde yıkılan ve 20 kişinin ölümüne neden olan Safa Apartmanı´nın sahibi Nezir Baş, 3 kişi için yasal faizi hariç 684 bin lira maddi ve manevi tazminat ödemeye mahkum edildi.
Nezir Baş, 22,5 yıl hapis cezası istemiyle yargılandığı Van 1. Ağır Ceza Mahkemesi´nce tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edilmişti. Baş hakkında, binanın enkazı altında kalarak hayatını kaybeden Emel ve Özgür Subaşıay ile Hanım Yavaş´ın yakınları tarafından maddi ve manevi tazminat davası açıldı.Van 1. ve 3. Asliye Hukuk mahkemelerinde görülen ve 11 Ekim 2013 tariindeki duruşmada sonuçlanan davada mahkeme, Nezir Baş´ın, ölen üç kişi için yasal faizi hariç 684 bin lira maddi ve manevi tazminat ödemesine karar verdi. Nezir Baş, yasal faiz ve avukatlık ücreti hesaplandığında yaklaşık 900 bin lira tazminat ödeyecek.

TEVFİK BAYRAM´A 11 YIL 1 AY 10 GÜN HAPİS CEZASI
9 Kasım 2011 tarihinde Van´da meydana gelen 5.6 büyüklüğündeki depremden sonra yıkılan ve 24 kişiye mezar olan Bayram Oteli sahibi hakkında da dava açıldı. Van 2. Ağır Ceza Mahkemesi´nde görülen 9. ve karar duruşmasında 7 Ekim 2013 tarihinde Bayram Oteli sahibi Tevfik Bayram´a 11 yıl 1 ay 10 gün hapis cezası verildi.

150 AİLE KONTEYNERDE
YAŞAMAYI SÜRDÜRÜYOR
Depremin üzerinden 2 yıl geçtiği Van´da hayat kısmen normale döndü. Ancak hala konteyner kentlerde yaşamayı sürdüren onlarca aile bulunuyor. Kiracı oldukları için konut hakları olmayan yaklaşık 150 aile konteynerlerde yaşamayı sürdürüyor. Zaman zaman açlık grevleri de yapan aileler sosyal konut ve iş istiyor. Ancak Valiliğin ´kiraya çıkın, kira paranızı biz ödeyelim´ önerisi ile karşılaşan yaklaşık 150 depremzede aile bu öneriye sıcak bakmadığı için konteyner kentlerde yaşamaya devam ediyor. Van merkezde kurulu bulunan 3 konteyner kentte 120, Erciş ilçesinde ise kurulu bulunan 1 konteyner kentte 30 aile yaşam mücadelesini sürdürüyor.

KURUM BİNALARI HENÜZ İNŞA EDİLMEDİ
Yaşanan iki büyük depremde en büyük zararı resmi kurum binaları aldı. Aradan geçen 2 yıla rağmen kurum binaları henüz inşa edilemezken, birçok kurum çadır veya konteynerlerde hizmet vermeyi sürdürüyor. Aynı şekilde depremde hasar alan Van Şehir Stadyumu tribünleri de kullanılamaz duruma geldi. Maçların oynanmaya devam ettiği stadyumda tribünler hala yıkımayı beklerken, yeni bir stadyumun yapılması gündemde.

İMAR SORUNU BAŞ AĞRITTI
Depremin üzerinden 2 yıl geçmesine rağmen en büyük baş ağrılarından birini imar sorunu oluşturuyor. Zaman zaman belediye ile bakanlığın karşı karşıya geldiği imar meselesinde henüz tam anlamıyla bir netlik yok. Bu durumun inşaat sektörüne darbe vurduğu Van´da büyük mağduriyetler yaşanıyor. Son olarak geçtiğimiz hafta emlakçılar bir yürüyüş düzenleyerek imar konusunda yaşanan sıkıntılara dikkat çekti.

KREDİLERİN ERTELENMEMESİ EKONOMİYE DARBE VURDU
Yaşadığı iki büyük depremin ekonomisine büyük darbe vurduğu Van´da özellikle esnaflar kredi borçlarından ötürü büyük mağduriyet yaşıyor. KOSGEB kredilerinin geri ödemelerinin başladığı kentte esnafın en büyük beklentisi bu ödemelerin ertelenmesi ve vergi borçlarının da affedilmesi. Ancak bu konularda henüz bir adım atılmış değil.