Van'ın en önemli tarihi yerleri arasında bulunan Van Kalesi'nin güneyindeki iki cami olan Hüsrev Paşa ve Kayaçelebi Camilerinin restorasyon çalışmaları devam ediyor. İki caminin kubbeleri baştan sona yeniden örülüyor.
Van'a gelen birçok turistin meraklı gözlerle izlediği Hüsrev Paşa ve Kayaçelebi Camileri, kentte Ekim ve Kasım 2011 tarihlerinde meydana gelen depremler sonrası hasar görmüştü. Vakıflar Genel Müdürlüğü Bitlis Bölge Müdürlüğü tarafından devam eden restorasyon çalışmalarının zamanında bitmediği görülüyor.
Deprem öncesi de birkaç kez restorasyon çalışmalarının olduğu iki caminin bir an önce restorasyon çalışmalarının tamamlanması bekleniyor. Van'ı ziyaret eden bazı turistlerin en fazla gitmek istediği yerlerin başında söz konusu iki cami geliyor.
Hüsrev Paşa Camii
Eski Van şehrinin Orta kapı mahallesinde yer almaktadır. Caminin kapısı üzerindeki kitabeye göre cami, 1567 yılında Van Beylerbeyi Koca Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır.
Hüsreviye ve Kurşunlu cami olarak da anılmaktadır. Camii, medrese, sübyan mektebi, imaret, türbe, hamam ve hanın bulunduğu külliyeden sadece cami ve minaresi onarılarak günümüze taşınabilmiştir. Bunlardan biri büyük ölçüde Mimar Sinan tarafından yapıldığı söylenmektedir. Diğer bir görüş ise Selman adında bir mimarın olduğu yönündedir. Cami kare planlı olup üzeri kubbe ile örtülü caminin kuzeyinde, beş gözlü bir cemaat yeri bulunmaktadır. Kuzey cephede kemerli bir girinti içerisinde kapı açılmıştır, kapının bulunduğu kuzey cephe ile diğer cepheler pencereler açılarak yapıya hareketlilik kazandırılmıştır. Kuzeybatı köşede minaresi bulunmaktadır. Minare kare kaideli, silindirik gövdeli tek şerefeli minareler grubundadır. Kahverengi ve beyaz renkli ahlat taşı malzeme ile inşa edilmiştir. İç mekânda bulunan çok değerli çiniler günümüzde mevcut değildir. Ekim-Kasım 2011 tarihlerinde, Van'da meydana gelen depremler sonrası restorasyon çalışmaları başlamıştır.
Kayaçelebi Camii
Eski Van'ın Ortakapı Mahallesi'nde surlara yakın bir yerde bulunmaktadır. Vakfiyesine göre Kaya Çelebi Zade Koçi Bey tarafından 1660 tarihinde yapımına başlanmış, ancak Koçi Bey'in idam edilmesi üzerine 1663 yılında, Cem Dedemoğlu Mehmet Bey tamamlatmıştır.
1993 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün yapmış olduğu onarımlardan sonra, ibadete açılmıştır. Cami, kare planlı ve tek kubbeli harim ile kuzeyindeki beş gözlü son cemaat yerinden oluşmaktadır.
Kuzey batı köşede minaresi bulunmaktadır. İki renkli kesme taşlarla inşa edilmiş olan caminin cepheleri, değişik formlarda pencerelerle hareketlendirilmiştir. Ayrıca kuzey cephenin ortasına camiye giriş sağlayan kapı yerleştirilmiştir. Bu cephedeki kapı ve pencerelerde bitkisel ve geometrik süslemeler yer almaktadır. Caminin içerisinde kıble duvarına yerleştirilmiş mihrab önemlidir. Düzgün kalker taşlarıyla gerçekleştirilmiş mihrap, mukarnaslı bir bordürle çerçevelenmiş, kareye yakın dikdörtgen görünüşlüdür. Geniş bir yüzey ortasında üç dilimli kemerle taçlandırılmış beş kenarlı ve mukarnas kavsaralı mihrap nişi bulunmaktadır. Mihrap, geometrik ve bitkisel süslemeleriyle önem taşımaktadır. Minaresi ise, kare kaideli ve silindirik gövdelidir. Şerefeden sonra kısa bir petek ve külahla son bulmaktadır. Osmanlı devrinin önemli yapılarından birini teşkil etmektedir. Ekim-Kasım 2011 tarihlerinde, Van'da meydana gelen depremler sonrası restorasyon çalışmaları başlamıştır.
Bölge: Bişar Ulutaş
