|
Yazın az iş yaptıklarını, asıl işlerinin kış aylarında olduğunu dile getiren kuru temizlemeciler, yaşadıkları zorlukları da dile getirdi.
Van’da, son zamanlarda kuru temizleme işi yapan işyerlerinin sayısının giderek arttığı için, bazı kuru temizlemeciler, bu sayısal artıştan yakındı. Kuru temizlemeciler, denedimlerin yetersiz kaldığını, bu nedenle birçok kimsenin bazen sadece bir çamaşır makinesi alarak bu işi yapabildiğini söylüyor.
"DENETİMLER YETERSİZ"
Gazetemize konuşan Özlem Kuru Temizleme sahibi Veysi Cadıroğlu, 23 yıldır bu işi yaptığını belirterek, “Günümüzde bazı şahıslar sırf bu işten para kazanabilmek için deneyimli olmadan iş yeri açıyorlar. Bunun sonucunda bizim işlerimizde de azalma oluyor. Ben yetkilileri bu konuda göreve çağırıyorum, denetimler sıklaştırılsın.” dedi.
Bazı kimselerin sadece çamaşır makinesi ile bu işi yaptığını söyleyen Cadıroğlu, “Bir terzinin kuru temizlemeyle ne alakası olabilir, herkes kendi mesleğini yapsın, bir de bu işi kaçak olarak yapanlar var, yani vergi levhası olmayan, odaya kaydı olmayan, kişilere yönelik denetimler yapılsın ki bizim emeğimizi ve ekmeğimizi çalmasınlar. Bu tür işletmeler hiçbir vergi ödemezken, ben ve benim gibi işletme sahipleri kira ödüyoruz, vergi ödemesi, sigorta yatırma, kira, elektrik, su ve eleman çalıştırma gibi birçok giderimiz varken o tür yerlerin ise bu giderleri yok. Bir kuru temizleme dükkânında bulunması gereken tüm makine parkuruna sahibim çünkü bir makinenin dahi eksik olması bu meslekte bir eksikliktir. Bazı iş yerlerine baktığınızda bir çamaşır makinesi alıp bu işi yapıyorlar. Bu yüzden istiyoruz ki bu alanda hizmet veren iş yeri denetlensin, ki kalite artsın” diye konuştu.
"DİKKAT GEREKTİREN BİR İŞ"
Kuru temizleme işinin sanıldığı kadar basit bir iş olmadığını söyleyen Cadıroğlu, “İşimizle ilgili sıkıntılarımız da var, iş yapma konusunda bizi etkileyen, bu işi yapmayan yani bazı terzilerin dahi, ‘kuru temizleme işi yapılır’ diye camlarına ilan asmalarıdır. Diğer bir durum da, bu işi yeni öğrenen ve hemen ‘ben usta oldum’ havasına girip iş yeri açan acemiler. Bizim bu meslek emek ister, özen ister, ilgi ister öyle her makineye çamaşırı atmayı öğrenen, ütü yapmasını bilen bu işi yapamaz. Dikkat isteyen bir iştir, öyle sanıldığı kadar basit değildir. Ben 14 yıl bu işi tam anlamıyla öğrenebilmek için çıraklık yaptım, kendimden emin olduktan sonra dükkân açtım” diye kaydetti.
"VAN’DAKİ İLK KURU TEMİZLEME"
64 yıldır aile boyu kuru temizleme işiyle uğraşan Altıngöl Kuru Temizleme sahibi Doğukan İmrel de şunları söyledi.
“Altıngöl Kuru Temizleme, 1953 yılında babam tarafından kurulan ve Van’da ki ilk kuru temizleme dükkânıdır. Babamızın başladığı işi biz de devam ettiriyoruz. Mesleğimiz güzeldir ancak her işte olduğu gibi bizim de zorluk çektiğimiz anlar oluyor. Bizim meslekte kış sezonunda işler açılır, yazın ise tek tük işler olur o da ancak kira ve diğer ödemelerimizi yapmayı karşılıyor. Şimdilik işlerimiz durgun, bunun sebebi memurların şuan olmaması. Çalışan kesimin büyük çoğunluğu tatilde, böyle olunca bizim de işlerimiz duruyor. Bizim iş sezonu kışın başlar o dönemlerde bizim piyasamız canlanır. İşimizi etkileyen durumlar da var, geçmişte yaşanan olaylar döneminde işlerimiz dururdu, doların yükselmesi, altın fiyatlarında artış olması gibi durumlarda tüm esnafın etkilendiği gibi biz de etkileniyoruz. Kuru temizlemeye takım elbise, mont ve kaban gibi elbiseler en çok veriliyor. Kuru temizleme denilince akla gelmesi gereken şey şudur; bir elbise ilk alındığında nasılsa kuru temizlemeye verildiği zaman da aynı duruma gelir. Çünkü yıkamada kimyasal ilaçlar yerine daha sağlıklı ve sağlığa elverişli ilaçlar kullanılıyor. ‘Kuru’ kelimesi aslında makinenin içinde kurutma sistemi olduğu için geliyor, yoksa elbise yıkanıyor, bu yıkama da ilaçla oluyor ve makine içinde kurutma sistemi olduğu için kuru bir şekilde çıkıyor.”
“YAZ AYLARINDA DURGUNLUK OLUYOR”
Tuşba Kuru Temizleme sahibi Mehmet Can Bayram da, yaz aylarında işlerinde bir durgunluk yaşandığını belirterek, yaptığı işle ilgili olarak şu bilgileri verdi:
“Yaklaşık 10 yıldır kuru temizleme sektöründe çalışıyorum. Kuru temizleme denilince aklınıza gelebilecek her türlü dış giyim, iç giyim bunun yanı sıra perde yıkama, battaniye, yorgan, yatak örtüleri yıkama hizmeti, lokantaların ve otellerin masa örtüleri ve çarşaflarını yıkıyoruz. Bu tür yıkamalarda hizmet alanımız içerisinde yer almaktadır. Ramazan ayında işlerimiz normalin biraz daha alt seviyesine iniyor, iş hareketliliği ise bayrama yakın son bir hafta içerisinde yoğun olmaya başlıyor. Yaz aylarında kuru temizleme sektörü durgun oluyor. Kuru temizlemeyi tercih edenler çalıştıkları iş yerlerinde sürekli takım elbise giyme zorunluluğu olanlardır. Fiyatlarımız da, takım elbise 15 TL, ceket 10 TL, pantolon 8 TL, paltolar 18 TL, kabanlar 15 TL, gömlekler 6 TL şeklindedir.”
BAYRAM HAREKETLİLİĞİ
Bu arada kuru temizlemecilede bayram yoğunluğunun yaşanmaya başlandığı görüldü. Yaz aylarında iş yapamamaktan yakınan kuru temizlemeciler, bayram nedeniyle yaşanılan hareketlilikten de memnun.
Özel Haber: M. Selim KURT
|
