HADİSLERİN YAZILMASI VE HADİS İMAMLARI

Bekir Çöl

VAN 13.11.2018 10:01:56 0
HADİSLERİN YAZILMASI VE HADİS İMAMLARI
Tarih: 01.01.0001 00:00
 Peygamberimizin sözlerinin yazılmasını yasakladığı bir gerçektir. Bu hususta Sahihi Buhari de ve diğer hadis kitaplarında men eden hadisler vardır. Daha sonraları Peygamberimizin hadis yazımını serbest bıraktığı söylenir ama bu husus ta şimdiye kadar bir rivayet görülmemiştir. Biz yine M. Emin Akın Hocanın tercüme ettiği İmamı Şevkâni’nin “Mevzu Hadisler” kitabını tahlil etmeye devam edelim: Hoca kitabında Hz. Ömer’in hilafetinde hadisleri yazmak için Ashap ile istişare yaptığını ve hadisleri yazmaya karar verildiğini fakat daha sonra bu hususun evvelki ümmetlerde olduğu gibi Allah’ın kitabında alıkoyacağı için vaz geçildiğini belirtiyor.

Bunun sebebi Kur’an yeni inmiş, il Müslümanlar onu ezberlemek ve onu anlayıp yaşamakla meşgul iken bir başka kitabın bilgisini kaldıramazlar endişesiydi. Daha sonraları Müslümanlar arasında Fitne başlayınca, hadis ve sünnetlerin yazılması ciddi olarak düşünülmeye başlandı. Hadis yazımı için ilk emir çıkaran Ömer İbn. Abülaziz’dir. Medine valisi ve kadısı Ebu Bekir İbn Hazm’a mektup yazarak Allah Resulünün sözlerinin ve sünnetlerinin yazılmasını istedi. Halife. Peygamberimizin sözlerinin ve Sünnetlerinin kaybolmasından endişe duyuyordu. Ondan sonra Amre Pinti Abdurrahman el Ensariye (Ö.98) ve el Kasım İbn Muhammed ibn Ebi Bekr’in (H.37-107) yanında bulunan hadislerin yazılmasını emretti.

Ömer İbn Abdülaziz bununla yetinmeyerek bütün valilere ve kadılara mektup yazarak hadislerin ve Sünnetlerin yazılıp toplanmasını emretti İbn Hazm’ın eksik bıraktıklarını Medine de Zuhri (Ö.124) tamamladı. Sonra Mekke de Cüreyç el Basri (Ö.150) ve İbn İshak, Medine de Ebi Arube (Ö. 151), Er Rebi İbn Sabih (Ö. 160) ve İmamı Malik (H. 93-179) yazmaya devam etti. Basra’da Muhammed İbn Seleme (Ö. 167), Kufe’de Sufyan es Sevri (Ö. 161), Şam’da Ebu Amr el Evzai (H. 88-157), Vasıt’ta Haşim İbn Beşir (H. 104-183), Horasan’da Abdullah İbn-ül Mübarek (H. 118-181 hadisleri yazıya geçirdi.

Yine Yemen’de Mamer İbn Raşid H. 95-153), Rey’de Cerir İbn Abdilhamid (H. 110-188) ve Mısır’da Abdullah İbn Vehp (H. 125-197) hadis yazmada öncülük etmişlerdir. Yine Sufyan İbn Uyeyne (Ö. 198), el Leys İbn Sad (Ö. 175) ve Şu’be İbn-ül Haccac (Ö.160 hadis toplamada önemli imamlardır. İkinci hicri asırda ise hadis imamları hadisleri fıkhi ve isnatlarına göre toplamaya başladılar. Bu konu da ki İmamlar: Esed İbn Musa el Umevi (H. 212), Ubeydullah Musa el Absi (H. 213), Müsedded el Basri (H. 228), Yahya İbn Abdilhamid el Himmani el Kufi (H. 228) İbn Adi onun Kufe’de ilk Müsned telif eden muhaddis olduğunu söyler. Nuaym İbn Hammad el Huzai el Mısri (H.228) ve bunlardan sonra Ahmed İbn Hanbel (H.164-141), İshak İbn Rahaveyhi (H.161-238 ve Osman Ebi Şeybe (H. 156-239)