Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) bünyesinde özelleştirilen 10 dağıtım şirketinin kasalarında “unutulan” paralarla, alacakları ve stoklarıyla birlikte satıldığının, borçlarının ise TEDAŞ’a devredildiğinin ortaya çıkmasının tartışmaları sürerken, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın (ÖİB) özelleştirme ihalelerine katılan firmaları “iştahlandırmak” için hazırladığı tanıtım dosyası, elektrikte yükün tamamen halkın sırtına yüklendiğini gösterdi.
Rapora göre yatırımcı, kayıp-kaçak oranını azaltırsa ya da belirlenen fiyattan daha düşük fiyata elektrik temin ederse aradaki farkı elinde tutacak. Yurttaş ise her durumda aynı parayı ödemeye devam edecek.
Cumhuriyet gazetesinden Fırat Kozok’un haberine göre devleti milyarlarca lira zarara uğratan elektrik dağıtım özelleştirmeleriyle ilgili tartışmalar sürürken ÖİB tarafından hazırlanan “Türkiye Elektrik Dağıtım Sektörü Özelleştirmesi” başlıklı tanıtım dosyası, yaşanan tüm süreçte tüm kârların özel şirketlere; mali yükün ise yurttaşa kesildiğini ortaya koydu.
Dosyada, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından onaylanmış olan satış tarifelerinin, dağıtım şirketinin gerçekleştireceği perakende satış ve elektrik dağıtım aktiviteleri ile yapılması öngörülen yatırımlar üzerinden makul bir getiri kazanmasını sağlayacak seviyede belirlendiği belirtiliyor.
Buna ek olarak, yatırımcıların kayıp-kaçak ve işletme verimliliği gibi performans ölçütlerinde belirlenen hedeflerin ötesinde bir iyileşme sağlayarak artı değer yaratma olanağına sahip oldukları belirtilen dosyada, “Yatırımcı açısından yeni sistemin sunduğu fırsatlar ve imkânlar aynı zamanda enerji sektörünün gelişimine de önemli katkı sağlayacaktır” denildikten sonra şirketlere sağlanan fırsatlar ve olanaklar şöyle sıralanıyor:
* Yatırımcı, kayıp/kaçağın EPDK tarafından onaylanmış olan hedeflerin altına indirilmesiyle ortaya çıkan ek geliri elde tutma hakkına sahiptir.
* Yatırımcı, belirlenen referans elektrik tedarik fiyatından daha düşük bir seviyeden elektrik tedarik ettiği takdirde aradaki farkı elde tutma hakkına sahiptir. Bu sayede, uzun vadede düşük maliyetli santralların kurulması teşvik edilecektir.
* Yatırımcı, işletme verimliliğinin EPDK tarafından onaylanmış olan hedeflerin üstüne çıkarılmasıyla ortaya çıkan ek geliri elde tutma hakkına sahiptir. Böylece, elektrik dağıtımında verimlilik tetiklenecektir.
* Özellikle geçiş döneminden sonra, dağıtım şirketleri elektrik üretim alanına entegre olup, serbest piyasada enerji satışı gerçekleştirmek suretiyle ek gelir elde edebilecektir. Bu sayede, elektrik sektöründe serbest piyasanın oluşması sağlanacaktır.
* Dağıtım şirketlerinin genel işletme verimliliği; faturalama, tahsilat gibi ana süreçlerin optimizasyonu, bölümler arası koordinasyonun etkinleştirilmesi, bilişim sistemlerinin ve altyapının geliştirilmesi ve çalışanların verimliliğinin artırılması yoluyla mevcut duruma oranla önemli ölçüde iyileştirilebilir durumdadır.
