Lice’de yürütülen operasyonlarda ortaya çıkan Hint Keneviri tarlaları, uyuşturucu üretimi ve ticaretindeki örgüt ve devlet etkilerini tekrar gündeme getirdi. Lice, Kulp, Hani kırsalında bu büyüklükte bir operasyonun, bugüne kadar yapılmadığı söyleniyor. Bugüne kadar PKK’ye para aktarıldığı belirtilen bu alana bu tarz bir operasyon yapılmamış olması istihbarat zafiyetinden olmasa gerek. Savaştığı örgüte yüksek miktarda para aktarıldığı söylenen bir alana operasyon düzenlenmemesi Lice’de uyuşturucu tacirlerinin mi yeni türediği yoksa paranın mı yeni PKK’nin eline geçtiği sorularını akıllara getiriyor. Hatta geçmişte bu ticaretten nemalandığına dair ismi geçen bölgeden komutanları ve siyasetçileri de düşündüğümüzde bu gelirlerin, bölgede etkinliğini artırması üzerine tamamen PKK’nin eline geçtiği düşünülebilir.
Devlet güçleri bu işlere bulaşır mı demeyin; bulaşırlar. Geçmişte bölgeden birçok kişinin bildiği kimilerinin anılarında yazdığı, raporlara işlenmiş, tartışılması bile aslında abes bir konu bu. Asıl tartışılması gereken ise, bu ilişkinin kendisine kar sağlayan birkaç devlet yetkilisiyle mi yoksa el altından bir devlet politikasıyla mı olduğu sorusu.
“Devletin yetkilisi tamam da devletler yapar mı böyle işler” de demeyin; yaparlar. Devletler içerisinde hukuku bizimkinden çok daha iyi oturmuş olan ABD yapıyorsa hukuku esnek Türkiye Cumhuriyeti de yapar. “Halkın başka bir geçim kaynağı olmadığı” gerekçesiyle belirli bir dönem Taliban’ın Afganistan’ı yapıyorsa, Kemalist temeller üzerinde yükselen Türkiye Cumhuriyeti de yapar. Amerika Birleşik Devletleri’nin Afganistan işgalinden önce ülkede üretilen uyuşturucu cirosu dünyada hatırı sayılır bir seviyedeydi. Devletlerin hukuk dışı bir işe bulaşmayacağını düşünenler normalde ABD işgaliyle bunun minimize edileceğini düşünürler. Ancak tersi olmuş ülkede üretilen uyuşturucunun hacmi tam 40 kat artmıştır; 40 kat! ABD işgali altındaki Afganistan dünyada üretilen afyon ve eroin gibi zehirlerin %90 kadarını tek başına üretiyor. Bugün yıllık cironun yaklaşık 15 milyar dolar olduğu ifade ediliyor. Ülkesinde yaklaşık 20 milyon kişinin uyuşturucu müptelası olduğu bir ABD, bu kadar parayı bırakır mı? Bırakmadığını gittikçe büyüyen Afgan uyuşturucu sektöründen anlıyoruz. Hatta ülkedeki en büyükuyuşturucu tacirinin (Ahmet Karzai) abisini devlet başkanı yapan ABD, bu işlerin aşiretçe yapıldığını bilmeyecek kadar cahil değildir sanırım. Buna karşın eğer bir gün ABD’den Afganistan’daki uyuşturucuya dair operasyonel hamleler görürseniz bilin ki piyasa başkasının eline geçmiştir.
Gelelim Lice’ye. Bu tarlaların ve bölgedeki geçiş ticaretinin darbelenmesi sonuna kadar savunduğumuz bir politika. Peki bu ticaretin, bugün PKK’ye yaradığı üzerinden darbelenmesinin hikmetine hiç mi sual edilmemeli? Doğrudur; PKK, bu işten nemalanıyordur. Kısa bir süre uyguladıkları tersi bir politika dışında bölgeden bu yönde bilgilerin geldiği de doğru. Ancak elde hiçbir veri olmasa da Lice’de hiç olmadığı kadar büyük çapta bir operasyon yapan devletin, “PKK uyuşturucudan nemalanıyor” sözüne inanırım çünkü bunu en iyi kendileri bilir.
