'Cezaevlerinde 155 Bin 858 Kişi Bulunuyor'

Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, bakanlığının bütçesi görüşülürken konuşan Bozdağ,  17 Kasım 2014 tarihi itibariyle Türkiye genelindeki toplam ceza infaz kurumu sayısının 362 olduğunu, son 12 yılda standartlara uymayan 247 kurumun kapatıldığını belirtti. 

Cezaevlerinde,  toplam 155 bin 858 kişi bulunduğunu belirten Bozdağ, bunun 133 bin 223'ünün hükümlü, 22 bin 635'inin tutuklu olduğunu aktardı.

Bozdağ, Türkiye'de tutukluluk oranlarının 2001 yılında yüzde 54 iken bugün itibariyle yüzde 16,99'a gerilediğini, Avrupa Birliğinde ise bu oranın yüzde 22,9 olduğunu bildirdi. 

İnsan hakları 

Bakan Bozdağ, Anayasa Mahkemesine tanınan Bireysel Başvuru hakkı ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) giden dava sayısında önemli azalma sağlandığını kaydetti.

Anayasa Mahkemesine 17 Kasım 2014 tarihi itibariyle 29 bin 126 bireysel başvuru yapıldığını bildiren Bozdağ, bu başvuruların 7 bin 357'si hakkında kabul edilemezlik kararı, 6 bin 92'si hakkında birleştirme, düşme, ret gibi kararlar verilirken, 298 başvuru hakkında kabul edilebilirlik kararı verildiğini aktardı. Bozdağ, kabul edilebilirlik kararı verilen başvuruların 261'i hakkında ihlal kararı verildiğini bildirdi. 

Bakan Bozdağ, AİHM önündeki davaları azaltmak için atılan bir diğer adımın ise AİHM'e Yapılmış Bazı Başvuruların Tazminat Ödenmek Suretiyle Çözümüne Dair Kanun ile kurulan ve 2013 Şubat ayından bu yana faaliyet gösteren İnsan Hakları Tazminat Komisyonu olduğunu belirtti.

Komisyona 12 Kasım 2014 itibariyle 6 bin 390 bavşuru yapıldığını, bunlardan 5 bin 275 dosya hakkında karar verildiğini kaydeden Bozdağ, bunlardan bin 310'unun yargıya taşındığını, bunların bin 247'sinin reddedildiğini, 26'sının ise kabul edildiğini bildirdi. 

Bozdağ, Kamu Denetçiliği Kurumunun kurulmasının da insan haklarının korunmasına ilişkin standartları güçlendiren bir diğer adım olduğuna işaret etti. 

Ayrıca, AİHM'in hak ihlali tespit ettiği konuların, AİHM içtihatlarına uygun hale getirilmesi amacıyla "İnsan Hakları İhlallerinin Önlenmesine İlişkin Eylem Planı" hazırladıklarını anlatan Bozdağ, yapılan yapısal değişiklikler, idari düzenlemeler ve uygulamalar sonucunda Türkiye'nin AİHM'de en fazla dosyası bulunan 2. ülke iken 4. sıraya gerilediğini ifade etti.

Hakim savcı sayısı

Yargı hizmetlerinin zamanında, doğru ve verimli yapılabilmesi için yeterli ve nitelikli insan kaynağına sahip olması gerektiğinin altını çizen Bozdağ, 2002 yılından bu yana hakim ve savcı sayısında yüzde 55 oranında artış sağlandığını bildirdi. 

Hakim ve savcı sayısı son on yılda yüzde 55 artırılmış olmasına rağmen Avrupa Konseyi standardının yakalanmadığını ifade eden Bozdağ,  2018 yılına kadar yapacakları alımlarla standardın yakalanacağını kaydetti.

Bu kapsamda bu yıl sonuna kadar 3 bin 500, 2015 yılı içerisinde de 5 bin kişi civarında hakim ve savcı adayı alımına ilişkin sınav yapılacağını belirten Bozdağ, yardımcı personel sayısının da 2002 yılına oranla yüzde 100'e yakın artırıldığını bildirdi. 

Bozdağ, yakın tarihte faaliyete geçirmeyi planladıkları bölge adliye ve bölge idare mahkemeleri ile kuracakları yeni ilk derece mahkemelerinden dolayı ihtiyaç duyulan ilave personel ihtiyacını karşılamak amacıyla bu yıl sonuna kadar 5 bin personel alımı için sınav yapılacağını kaydetti. 

“Memnuniyet oranı artıyor”

Türkiye İstatistik Kurumu araştırmasına göre, adalet hizmetlerinden memnuniyet oranının, 2003 yılında 45,7 iken, 2013 yılında yüzde 52,8 olduğunu belirten Bozdağ, hedeflerinin bu oranları daha da yukarı çekmek olduğunu ifade etti. Bozdağ, bu amaçla da kapsamlı çalışmalar yaptıklarını söyledi. 

Yargının bağımsızlığı

Yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığının, hukuk devletinin olmazsa olmaz temel niteliği olduğunu vurgulayan Bozdağ, şunları kaydetti: 

"Yargı bağımsızlığı, hakimlere tanınmış bir ayrıcalık olmadığı gibi hakimlerin layüsel olması veya hiçbir kuralla bağlı olmaması ya da keyfi davranması da değildir. Aksine Anayasamızın 138. maddesinde ifadesini bulan bağımsızlık, anayasa, kanun ve hukuka uygun bir vicdani kanaatle bağlı olmayı, bunun dışındaki bağlılıkları reddetmeyi zorunlu kılmaktadır. Hakimin tarafsızlığı, dini inancı, siyasi ve felsefi görüşleri ile davanın taraflarına olan uzaklığı veya yakınlığını adli iş, işlem ve kararlarına karıştırmaması, kararlarını anayasa, kanun ve hukuka uygun vicdani kanaatiyle vermesidir."

Cumhuriyetimizin hukuk devleti niteliğini tahkim etmek, yargıya güveni daha da güçlendirmek, adalet hizmetlerinden memnuniyeti artırmanın, sadece anayasa ve yasalarda yapılan değişikliklerle tesis edilemeyeceğini kaydeden Bozdağ, bunun yanında yargıya güven ve adalet hizmetlerinden memnuniyetin, ancak mahkemelerin hakkaniyet ve adalete uygun vereceği kararlarla gerçek anlamda tesis edilebileceğini vurguladı. 

Bakan Bozdağ, şöyle devam etti:

"Yargıya güven ve adalet hizmetlerinden memnuniyet oranının artırılması için yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı ile yargının hesap verilebilirliği konularında Anayasa ve yasalarda yaptığımız kısmi değişikliklerin arzu edilen neticeleri tam olarak vermediği açıktır. Bu nedenle yargıyı siyaset üstü bir konu olarak birlikte ele almalı ve Anayasa’nın yargıya ilişkin maddelerini birlikte yeniden yazmalıyız. Buradan bütün siyasi partilerimizi, anayasanın yargıya ilişkin maddelerini uzlaşmayla değiştirmeye davet ediyorum. Esasında Türkiye'nin temel ihtiyacı uzlaşmayla yepyeni bir Anayasa yapmaktır. Parlamentomuz yeni bir Anayasa yapma konusunda kısa bir zaman içinde uzlaşma sağlayamayacaksa yargı konusunda bir uzlaşmayı ivedilikle sağlama zorunluluğumuz ortadadır. O nedenle ben bütün siyasi partilerimizin birlikte yazacakları bir yargı reformunu Anayasada gerçekleştirmeye buradan davet etmek isterim. Belki şu kısa zamanda bunu yapma imkanımız olmayabilir ama bir uzlaşma olursa bunu yapabiliriz. Yok olmazsa buradan Adalet Bakanı olarak Parlamentomuzun mutlaka yargı konusunu bir uzlaşıyla partiler üstü bir mesele olarak görmek suretiyle ele almasında büyük fayda olduğuna inandığımı dile getirmek isterim."

Kaynak: AA