Astana’da hedef ateşkesin garanti altına alınmasıdır

Türkiye ve Rusya’nın girişimleriyle başlayan Astana görüşmeleri 6 yıldır süren savaş sürecinde ilk kez Suriye rejimiyle, silahlı muhaliflerin aynı masaya oturacak olması açısından çok önemli bir aşama.

Türkiye, Rusya ve İran’ın garantörlüğünde yapılan buluşmadan ne sonuç çıkacağı merak ediliyor.

Astana’da garantör ülkeleri en çok meşgul edecek konu, rejim ve muhalefetin birbirlerine dayatacağı gündemleri olacaktır.

6 yıldır devam eden savaşta İran ve Rusya’nın sınırsız askeri, siyasi ve sahadaki fiili desteğine rağmen yüzde 60 toprak kaybı ile rejim de sıkışmış durumdadır.

Şam yönetimi; PKK’nın uzantısı YPG ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) dışındaki tüm muhalif grupları ‘terörist’(!) olarak görüyor.

Şam rejimi kapsamlı bir çözüm üzerinde müzakere etmeyi istiyor. Zirvenin sonucunda İran ve Rusya’nın tutumu rejimin kararını belirleyecektir.

Suriye muhalefetinin öncelikli beklentisi ateşkesin sağlanması, ateşkese uyulması, tutukluların durumu ve kuşatma altındaki bölgelere insani yardım koridorunun açılmasıdır.

Muhalifler ayrıca rejim askerleri ve İran milislerinin ateşkes ihlallerini Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararının 13. ve 14. maddelerinde yer alan ablukaların kaldırılması ve rejimin etnik temizliğine son verilmesine ilişkin maddeleri gündeme getirecek.

Astana’da, muhaliflerin öncelikli beklentisi ateşkesin garanti altına alınması ve istikrarının korunmasıdır.

Siyasi geçiş sürecinin prensiplerinin şekilleneceği, tartışılacağı yer Cenevre olacaktır. Zaten Astana’da siyasilerden ziyade silahlı muhalif temsilcilerin olduğunu görüyoruz.

Cenevre’de toplantıya katılacak ülkelerin önceliği, Suriye’deki ateşkesin uzatılmasını sağlamak. Kördüğüm haline gelen sorunların çözülmesi için silahların susması ve diyaloğun başlaması gerekiyor.

Muhaliflerin dile getirdiği ateşkes ihlalleri çok ciddi bir durum.

20 gündür Barada Vadisi’nin sürekli vurulması ve Humus’ta bombardıman başladı.

Burada ateşkesi sabote eden unsurların engellenememesinin sebebi olarak ise İran’ın gösterilmesi problemli bir durum.

Suriye barış görüşmeleri sürecinde Rusya ve İran çekişmesine şahit olacağız.

Rusya; Suriye’de İran’sız bir şey yapamayacağını kabul ederken İran’ı küstürmek istemiyor.

İran ise Rusya’nın Suriye’de garantör olma durumu ve siyasi görüş ayrılıklarından pek hazzetmiyor.

Son olarak Astana görüşmeleri için şunlar söylenebilir:

1- Astana, Rusya’nın dürüstlüğünü ve ateşkese ne kadar hakim olduğunu gösterecek. Şu ana kadar Esed, İran ve rejim yanlısı gruplar, ateşkesi ihlal ediyor.

2- Muhaliflerin ilk kez siyasi ve askeri unsurlarca temsil edilmesi, ateşkesin sürdürülebilirliği için büyük şans.

3- Türkiye ve Rusya’nın düzelen, güçlenen ilişkisinin Cenevre görüşmeleri için samimi olarak kullanılması. 

YENİ AKİT