_Ticaretin önündeki engeller kaldırılmalı!

      Van Ticaret ve Sanayi Odası ve Van Ticaret Borsası eski başkanlarından İşadamı Feridun Irak, seçimler ve kentin sorunları ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Feridun Irak, 1997-99 dönemlerinde Van TSO Başkanı olduğu dönemlerde siyasi partilerin başkan adaylarıyla bir araya geldiklerini ve hepsinin Van’a neler yapacaklarını masaya yatırdıklarını belirterek, “Bizler o dönemler 11 siyasi parti belediye başkan adayını bir araya getirdik. O seçimleri Aydın Talay kazandı. Van Belediye Başkanı olduktan sonra Aydın Talay’ı ziyaret ettik ve bizim yaptığımız o toplantının önemine değindi. Ama maalesef şimdi başkan adayları bir araya gelmiyor ve neler yapacaklarını şeffaf şekilde halka anlatmıyorlar. Bu sadece Van için değil, Ankara için de geçerli. Siyasetçiler bir araya gelemiyor, tartışamıyor” ifadelerini kullandı.

           “SEÇİLECEK BAŞKANLARA ÖNEMLİ İŞ DÜŞÜYOR”
Başkan adayları arasında ilçe ve büyükşehir olarak bakıldığında sadece bir siyasi parti adayının kazanacağını belirten Feridun Irak, “Özellikle Van Büyükşehir Belediye Başkanı kim olacaksa biz tüm ihalelerin şeffaf yapılmasını ve kaynağın doğru kullanılmasını istiyoruz. Çünkü o paralar yediden yetmişe herkesin hakkıdır. Bu sorun önemli bir sorun. Van, bir büyükşehir ve öncelikli sorunlar vardır. Bence merkezde halkın en fazla dile getirdiği sorunlardan biri trafik sorunu ve otopark sorunudur. Bunun yanı sıra çevre mahallelere yöneldikçe başka sorunlar ortaya çıkıyor. Alt yapı sorunları o bölgelerde birinci sorun arasında geliyor. Kırsala yöneldikçe alt yapıdaki sıkıntılar daha fazla dile getiriliyor. Tarım sektöründe ciddi yatırımların olmasını istiyoruz. Dikkat ederseniz Batı’daki Büyükşehir adayları televizyon ekranlarına çıktığında tarıma yönelik vaatlerini sıralıyor. Çünkü bu sorun artık büyük önem arz ediyor. Çünkü insanoğlunun beslenmesi stratejik bir öneme sahip. Son yıllarda dışarıya muhtaç hale geldik. İthalat artıyor. Üretime daha fazla yönelmeliyiz. Bence bu yol yapmaktan ve diğer hizmetlerden bile daha önemli konuma geldi. Hem katma değer oluşturacak, hem de istihdama katkı sunacak bir tarım politikası olmalıdır. Tahmin ettiğim kadarıyla Van’a gelen yaş-sebze meyvenin yüzde doksanı Akdeniz, Ege bölgesinden geliyor. Halbuki biz Van’da üretime daha fazla yönelerek bunu yerelde çözebiliriz” şeklinde konuştu.

               FERİDUN IRAK: BAŞKANLIĞIMIZ DÖNEMİNDE ÖNEMLİ PROJELERE İMZA ATTIK
Yaklaşık 10-15 yıl öcne İnci Kefali olarak bilinen Van Balığı’nın ‘Dardanel Ton’ tarzı üretimi için gayret gösterdiklerini anlatan Feridun Irak, “İnci Kefali Balığı, yılda 10-12 ton avlanıyor. Bu oran çok iyi. Bizler o zamanlar soğuk zincir şeklinde bu işi yapabilir miyiz diye, Çanakkale Dardanel’e önerdik. Analizler sonucu bugünkü balık konservelerinden daha iyi bir karşılık aldık. Ama o dönemler bu işi yapabilecek bir yatırımcı firma çıkmadı. Yine bizler kendi Van Ticaret Borsası’nın önünde seralar kuralar öncülük yapmaya çalıştık. Van’ın önemli el sanatlarından olan savatlı gümüş işletmesi için atölyeler kurduk. Hepsinden önemlisi de VOTAŞ’ı kurduk. Van Organize Tarım A.Ş. (VOTAŞ) ülkeye örnek bir projeydi. Van’da girişimci ve potansiyeli gerçekleştirecek isimler var. Van-Et, 250 kişinin girişimiyle kurulmuştu. Yine Van-Yün benzer bir çalışmaydı. Bizim kurduğumuz VOTAŞ yatırımı ise Doğu’nun en büyük tesisi olarak dikkat çekti. Dört milyon metrekare arazi üzerine kurulmuş bir yatırım. Doğumhanesinden, sağımhanesine kadar, pivot sulama sistemlerine kadar büyük paralarla ciddi yatırımlar oldu. VOTAŞ şu an yoluna devam ediyor. Ancak benim hayalimdeki gibi değil. Ama hayalimizdekilerin gerçekleşmesi için daha önemli adımlar atılmalı. Kamu, meslek kuruluşu ve belediyenin bir araya gelerek oluşturacağı bir ortaklıkla çok daha iyi yatırımlar gerçekleşebilir. Halka çok kaliteli ve ucuz ürünü bu şekilde sunabilirsiniz” dedi.
VOTAŞ’ın birkaç yıl önce belediyeye devredildiğini, özellikle iki dönem önceki vali İbrahim Taşyapan döneminde yeni hayvanların geldiği ve kâra geçtiğini söyleyen Irak, “Sonraki süreçte Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Mustafa Yalçın’ın iknası ile Vali Murat Zorluoğlu döneminde VOTAŞ Belediyenin elinden çıkarıldı ve özelleştirildi. Ben o dönem de o özelleştirmeye karşı çıktım. Çünkü Batı’daki bazı belediyeler benzer projeleri çok iyi yürütüyor. O projeler söz konusu belediyelerin vizyon projeleridir. Tabi burada aynı başarı sergilenemedi” şeklinde konuştu.

            “TARIMA DAYALI İHTİSAS OSB PROJESİ BÜYÜK ÖNEM ARZ EDİYOR”
Van’da Vali Aydın Nezih Doğan döneminde müteşebbis heyeti tarafından Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Projesi kurulmasının önemine vurgu yapan Feridun Irak, “Bu son derece önemli bir yatırım. Ortaklar daha da geliştirilmeli. Van’da çok sayıda hayvan işletmesi bulunuyor. Bu da farklı sorunlara yol açıyor. Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi projesinin tanıtımı esnasında bizleri davet ettiler ve bizler de fikirlerimizi paylaştık. Hayvancılıkta en büyük gider yemdir. Burada biz ısrarla şunu söyledik, VOTAŞ’ta bizler oradaki hayvanların yem ihtiyacını ürettiğimiz gibi, artanı da piyasaya satıyorduk. Bu fikrimiz dikkate alındı. Ayrı ayrı işletmeler bir araya getirilecek. Araziler ekilip, biçilecek. Ortak veterinerlik hizmeti verilecek. Biyogazdan elektrik üretimi söz konusu. Burada emeği geçenlere teşekkür ediyoruz” ifadelerini kullandı.

            Van’a son yıllarda önemli oranlarda İranlı turistin geldiğini ve bu potansiyelin iyi değerlendirilmesi gerektiğini anlatan Feridun Irak, “80’li yıllar öncesine baktığımızda Van’ın önemli bir turizm potansiyeli olduğunu görüyoruz. Nüfus 40-50 bin iken 150-200 bin turist geliyordu. Çoğu da Avrupa ülkelerinden turistlerdi. Şimdi ise genelde İran ağırlıklı turistler geliyor. İnşallah bu turistler en iyi şekilde ağırlanır. Mart ayı ortalarından başlamak suretiyle ilimizde düzenlenen Van Alışveriş Festivali’nin de faydalı olduğunu düşünüyorum. İranlı turistlerin en güzel şekilde ağırlanmasını istiyoruz” dedi.

            IRAK: “SINIR TİCARETİNİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER KALDIRILMALI”
Van’ın gümrük kapısı olan Kapıköy’ün modernize edilmesinin de turizm açısından iyi bir katkı olduğunu anlatan Irak, emeği geçenlere de teşekkür ederek, “Fakat kapının açılması veya modernize edilmesi başlı başına yetmiyor. Sınır ticaretinde geçmiş dönemlerdeki ticaret rakamları ile bugünkü rakamları kıyasladığımızda Van açısından büyük sıkıntılar olduğunu görüyoruz. Bakın size önemli rakamlar vereyim. 1994 yılında Van ve İran arasında yapılan sınır ticareti rakamı 18 milyon dolardı. Bunun 16 milyon 800 bin doları ihracattı. Sadece 1 milyon 200 bin doları ithalattı. Türkiye’de dış ticaret fazlası veren tek kapıydı. Biz 1994 yılında 18 milyon dolar ticaret yaparken, Türkiye’nin ihracat rakamı ne kadardı, 18 milyon dolardı. Peki Türkiye’nin ihracat rakamları şimdi ne kadar? 2018’de 168 milyon dolar. Neredeyse on kat arttı. Şimdi bizler de on kat artırmış olsaydık, düşünün nerelerdeydik. 87-94 yılları arasında müthiş bir ticaret vardı. Ticaretin önündeki engelleri kaldırmazsak kapıların modernize olması pek bir anlam ifade etmiyor. Sınır ticaretinin önündeki engeller kaldırılırsa hemen yarın veya ertesi gün olumlu sonuçları alırız” ifadelerini kullandı.